Hē En Athēnais Archaiologikē Hetaireia [Hrsg.]: Ephēmeris archaiologikē (1903)

ΑΝΑΓΑΥΠΊΌΣ ΕΠΙΤΥΜΒΙΟΣ ΑΡΧΑΪΚΗ ΣΤΗΑΗ

(Πίν. 1)

Ή έν τώ πίνακι 1 φωτοτυπικώς εικονιζόμενη
άνάγλυπτος αρχαϊκή στήλη ευρέθη κατά τον οθινό-
πωρον του 1901ου έτους έν τω οίκοπέδω Ί. Κα-
λάμη κειμένω κατά το μεσημβρινοδυτικόν (ΔΔΜ)
μέρος της πόλεως έκατον περίπου Γαλ. μέτρα μα-
κράν του έκκλησιδίου του Αγίου Αθανασίου τοΟ
έπιλεγομένου του Χαλκούρη '. Σώζεται κατ'έκεΐνο
το μέρος μικρόν τμήμα τοΟ τείχους του περιβόλου
της άρχαίας πόλεως2.

Ή στήλη εύρέθη, καΟ' ας ήδυνήθην νά συλλέξω
πληροφορίας εντός σωρού λίθων έρριμμένη ώς λί-
θος κοινός και κατ' άκολουθίαν άλλαχόθεν έκεΐ
μετενεχθεΐσα. *Αν ο σωρός έκεΐνος των λίθων ου-
•δέν τι άλλο ήτο ή τό παραγνμ,ισμα τοϋ τοίχον
τοΟ δευτέρου περιβόλου, ό'στις (τοίχος) κατ'έκεΐνο
τά μέρος, ώς φαίνεται, δεν έσωζετο ώς τοϊ^ος
κατάδηΛος, ό'πως παραπλεύρως σώζεται (ώς άνω-
τέρω έρρήθη) δεν κατώρθωσα νά έξακριβώσω. Ό
της γης κύριος παριστάμενος ό ίδιος εις τό άνοιγμα
των θεμελίων της νεοδμήτου έκεΐ οικίας του και
των έν τη αύλή αύτής προς άνατολάς έκτισμένων

1 Οϋ'τω καλείται τό έκκλησίόιον και οχι τοϋ Αγίου "Αναστασίου
•ώς χακώς φέρεται γεγραμμένον έν τώ χάρτη τώ προσηρτημένω εις
τό έργον τοϋ Κουρτίου ΑΙΙΪκοΙιΟ 81ΐ1(ϋβη. ΙΙαράβ. χαί Λν&οίικ-
ιτιαΙΙι, ϋίϋ Βίαίΐΐ ΑΙΙιθιι ίιιι ΑΙΙβι Ίΐιαιη, Τομ. 1, σελ. 343.

2 Τά σωζόμενα λείψανα δέν είναι πολλά, άλλ' είναι χατά τούτο
περίεργα οτι χα'ι έχει διπλούς, ώς φαίνεται, ΰπήρχε περίβολος οπως
χαί χατά τό Δίπυλον (πβράβ. ΑΐΙιβη. ΜΪΙΙΙιβίΙ. 1878 σελ. 28 χαί
έξης) ό εσώτερος, έχ πολυγωνίων πλίνθων ασβεστόλιθου τεφροϋ χρώ-
ματος έκτισμένος, χαί εις άπόστασιν άπ' αύτοΰ 1,60-1.80 Γ. Μ. ό
εξώτερος, έκτισμένος χαΟ' δν τρόπον χαί ό παρά τό Δίπυλον (παράβ.
ΑΙΙιοη. ΜίΙΙΙιοίΙ. ε. ά. σελ. 41). Τά νϋν όρώμενα έχει λείψανα, τά
μέν τσϋ εσωτέρου τοί/ου (τοϋ πολυγωνικώς έχτισμένου) δέν ήσαν, ώς
φαίνεται, πρότερον όρατά άποκαλυφθέντα νϋν τό πρώτον διά τών υπό
τοϋ κατόχου της γης γενομένων χάριν οϊχοδομίας ανασκαφικών έργων
τά δέ τοϋ εξωτέρου 'ίσως διεκρίνοντο κα'ι πρότερον. Τουλάχιστον άν οί
οφθαλμοί δέν μέ ήπάτησαν (διότι καταμέτρησιν δέν έκαμα) κατ'αυτό
εκείνο τό μέρος σημειοϋνται (κατά τό κράσπεδον τοϋ 6ψο1ματος, έ'νθα
τό έχκλησίδιον τοϋ Αγίου Αθανασίου) έν τώ χάρτη τοϋ Κουρτίου
(ΑΙΙ. 8ΐΐ1(1ΐβη) λείψανα τείχους διά συνεχούς μέλαινης γραμμής δη-
λούμενα.

σταύλων (εύρέθη δέ ή στήλη τών θεμελίων τών
σταύλων άνοιγομένων κατά τήν βορειοανατολικήν
γωνίαν) δέν ήτο εις θέσιν νά μου λύση ταύτην μου
τήν άπορίαν, μοΐ εΐπεν ό'μως δτι τοίχος όλόλιθος
(πΐϋδδίί') έκ πωρίνων πλίνθων έκτισμένος και εις
ΰψος 1-1,50 Γ. Μ. σωζόμενος και καθέτως άπ1
άνατολών προς δυσμάς φερόμενος ύπήρχεν έκεΐ και
συγχρόνως περαιτέρω προς μεσημβρίαν έξ ομοίων
πωρίνων πλίνθων αζρώΰις. αποτελούσα δάπεδον
3-4 Γ. Μ. Τά λεγόμενα, ώς λεγόμενα παρ άν-
θρωπου, έννοεΐται, μή έχοντος τάς άπαιτουμένας
γνώσεις και μή ένδιαφερομένου περί του πράγμα-
τος, μοϊ ήσαν όχι και πολύ σαφή και καταληπτά.
Υπέθεσα κατ' άρ/άς μήπως ύπήρχέ τίς ποτε καϊ
έκεΐ Πύλη και τήν ύπόθεσίν μου ταύτην εΐπον και
εις τον δόντα μοι τάς πληροφορίας κύριον της γης
και ούτος έφάνη συμμεριζόμενος τήν είκασίαν μου
ταύτην. Και όμως νά ύπήρχε και έκεΐ Πύλη δέν
πιστεύω μετά άκριβεστέραν τών έκεΐ τόπων έξέ-
τασιν. 'Ολίγον κτατωτέρω προς μεσημβρίαν (εις
άπόστασιν 80-100 βημάτων περίπου) ύπήρχεν ή
ευλόγως έκεΐ τοποθετηθεΐσα Πειραϊκή Πύλη (Οιιγ·
Ιίυδ ε. ά. σελ. 66) ' έδώ δέ κατά το περί ού" ό λό-
γος οϊκόπεοον κατά τό κράσπεδον τοΟ λοφίσκου
τοΟ Αγίου Αθανασίου κείμενον Πύλης άνάγκη δέν
■ ύπήρχε. Ίσως τά λείψανα έκεΐνα,περί ων ό κύριος
της γης μοί έκαμε λόγον,ήσαν Πύργου λείψανα, ό
δέ σωρός τών λίθων, έν ω ή στήλη εύρέθη, κλίνω
νά πιστεύσω δτι ούδέν τι άλλο ήτο ή λείψανον
του παραγεμίσματος τοΟ τείχους του έξωτέρου
περιβόλου 2.

1 Ταύτης δέν σώζονται σήμερον ή έλάχιστα ϊχνη και όμως ότι
έκεΐ έποεπε νά ΰπάρχτ) Πύλη και δή η Πειραϊκή θεωρώ και έγώ άναν-
τίρρητον.

2 Γνωστόν είναι τό χωρίον τοϋ Θουκυδίδου (1 % 93) ο . . . πολ-
λαί τε στήλα* άπό σημάτων και λίθοι είργασμένοι έγκατελέγησαν ».
Και αληθές μέν οτι ή τε στήλη τοϋ διακοφόρον κα'ι ή επιγραφή τοϋ