DOI Artikel:
Krēs, G. Nikolaïdēs: Agalma lithinon ex Antikythērōn
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14653#0112
ΑΓΑΛΜΑ ΛΤΘΙΝΟΝ ΕΞ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ1
(Πίν. 10).
Ό κ. Καββαδίας, ώς Γραμματεύς της Αρχαιο-
λογικής Εταιρείας, άγγέλλων μετά προφανοΟς
χαράς τοις έν Γεν. Συνελεύσει Έταίροις της Αρ-
χαιολογικής Εταιρείας την άνέλκυσιν έκ τοΟ βυ-
θοΟ της θαλάσσης τώνΆντικυθήρων των νΟν έν τω
Κεντρικω Μουσείω ευρισκομένων αρχαιοτήτων, εν
τοις πρώτοις ώνόμασεν ώς σπουδαιότατον εύρημα
άγαλμα (Πίν. 10) νεανίου μαρμάρινον διατηρούμε-
νον καλώς, άμεμπτον δε την τέχνην και έκφράζον
αίσθημα ψυχής σπουδαϊον, ώρισε δέ συνάμα την
Σχολήν και την χρονολογίαν εις ήν ανήκει. (Όρα
Πρακτικά Άρχαιολ. Έταιρ. 1900, σελ. 95).
Μη έ'χων 6'μως έν τη μνήμη αύτοΰ το πρωτότυπον,
ήτοι την Όμηρικήν εικόνα, και μή δυνηθείς ένεκα
τούτου μαντεΟσαι το ψυχικόν αίσθημα του νεα-
νίου, άφήκεν αόριστα τά αίτια της διευθύνσεως
των τε χειρών, της κεφαλής, και τών οφθαλμών,
άφήκε δέ δια την αυτήν αΐτίαν και τον νεανίαν
άνώνυμον. Άλλοι δέ αγνοώ τίσι τεκμηρίοις έπεί-
σθησαν ότι ό νεανίας ούτος εΓη αθλητής ή στρα-
τιώτης- Ό δέ κ. Σβορώνος και ώνόμασεν αυτόν
Όρθριάδην τον Λακεδαιμόνιον εκείνον, δείγμα εν-
δοςΌν σπαρτιατικής ανδρείας, ασκήσεως κα'ι σκλη-
ραγωγίας, χαρακτηριστικά έκ οιαμέτρου ατυχώς
έναντία τών χαρακτηριστικών του ημετέρου νεα-
νίου ώς έν τοις έπομένοις γενήσεται δήλον.
Έγώ δέ την πρώτην ήμέραν καθ' ήν είδον έν
τω Κεντρικω Μουσείω το άνω άναφερόμενον έκ
Παρίου μαρμάρου άγαλμα τοΟ νεανίου φυσικού
μεγέθους σχεδόν άκέραιον, μόνου τοΟ άριστεροΟ
βραχ_ίονος και της αριστεράς κνήμης ελλειπόντων2,
1 Τό προκείμενον άρθρον τοϋ σεβαστού Β' αντιπροέδρου της Αρ/.
Εταιρεία; ή έπί της έκδόσεως της "Αρχαιολογικής Εφημερίδος Επι-
τροπεία έΟεώρησε πρε'πον νά δημοσίευση, καίτοι μή συμμεριζόμενη
τινάς τών έν αύτώ γνωμών τοΟ συντακτου.
2 Έκ τούτων ή μέν κνήμη άπό τοϋ γόνατος κατερχόμενη άφήκεν
έπί τής βάσεως τό ϊχνος τοϋ ποδός μεΟ' ού συνείχετο, ό δέ βραχίων
άνελκύσΟη μετά τοϋ άγάλματος άπεσαρκωμένος οΰτω; ειπείν ΰπό τών
θαλασσίων ζωυφίων τών διατρυπησάντων τό μάρμαρον, όπως έμφω-
λεύσωσιν έν αύτώ. Καίτοι δέ οΰτω άμορφος, διακρίνεται τό σχήμα
αύτοϋ ώς και τό τής χειρός τής κρατούσης ποτέ το{οΌ'ρν.
έννόησα ό'τι το εύρημα ήν πολύτιμον, ώς πιστή
άπομίμησις έξοχου άνδριαντοποιοΟ, τής "Ομηρι-
κής γνωστής εικόνος, ήτοι τής περιγραφής τοΟ
φόνου τοΟ Λυκάονος ΰπό του 'Αχιλλέως ("Ορα
έφημερίδα «Άστυ» τής 24 Φεβρ. 1901).
Ό Άχιλλεΰς άπωθήσας τους Τρώας μέχρι τής
διαβάσεως τοΟ Σκαμάνδρου, διά στρατηγήματος
θαυμαζομένου και νΟν ύπό τών στρατηγικών αν-
δρών, διήρεσεν αυτούς εις δύο, και τους μέν έδίωκε
προς τό πεδίον, ήτοι προς τό Ίλιον, τούς δέ έτε-
ρους ήνάγκασε νά ριφθώσιν εις τον ποταμόν. Εϊσ-
πηδήσας δέ και αυτός πολλούς έν τω υδατι έφό-
νευσεν, είτα έκλέξας δώδεκα νέους ώς ποινήν τοΟ
φονευθέντος Πατρόκλου, έξήγαγεν έκ τοΟ πο-
ταμού, και δέσμιους έστειλεν εις τό Ελληνικός
στρατόπεδον' αυτός δέ έπανήρχετο προς έξακο-
λούθησιν του φόνου και τής καταστροφής τών έκ
του ποταμού Φευγοντων. Ίλ. Φ. 1-33.
ΈντεΟθεν άρχεται (Φ. 34) ή περιγραφή το&
έ-εισοδίου τοϋ" άτυχους προτελευταίου υίοΟ του
Πριάμου Λυκάονος, όν ώς έννόησεν ό Άχιλ-
λεύς φεύγοντα έκ του ποταμού «γυμνόν, άτερ κό-
ρυθός τε και άσπίδος, ούδ' έχεν εγχος», διότι
πάντα ταύτα, ένοχλοϋντα αυτόν, ένεκα του κα-
μάτου, όν ήσθάνετο φεύγων, και τοΟ ίδρώτος, ειχε
ρίψει κατά γήν, έθαύμασεν άπορών πώς έπέστρε-
ψεν έκ τής Λήμνου, εις ήν τον είχε στείλει αίχμά-
λωτον. Ίλ. Φ. στ. 34-53.
Ένώ δέ ό Άχιλλεύς ήτοιμάζετο να ρίψη κατ'
αύτοΰ και πάλιν τό φονικόν του δόρυ, ό Λυκάων
τον έπλησίασε πεφοβισμένος, έπιθυμών νά θίξη
τών γονάτων αύτου, ί'ν' άποφύγη τον κακόν, θάνα-
τον και την μέλαιναν μοϊραν. Και ό μέν δϊος Ά-
χ_ιλλεύς ύψωσε το μακρόν δόρυ θέλων νά τάν πλη-
γώση, ό δέ Λυκάων ΰπέδραμε και έλαβε τών γο-
νάτων του ήρωος κύψας, τό δέ δόρυ, διαβάν υπέρ
τών νώτων τοϋ Λυκάονος ένεπήχθη εις τήν γήν
έπιθυμουν νά θίςη άνθρωπίνης σαρκός. ("Ορα εϊκ.
άριθ. 1).
(Πίν. 10).
Ό κ. Καββαδίας, ώς Γραμματεύς της Αρχαιο-
λογικής Εταιρείας, άγγέλλων μετά προφανοΟς
χαράς τοις έν Γεν. Συνελεύσει Έταίροις της Αρ-
χαιολογικής Εταιρείας την άνέλκυσιν έκ τοΟ βυ-
θοΟ της θαλάσσης τώνΆντικυθήρων των νΟν έν τω
Κεντρικω Μουσείω ευρισκομένων αρχαιοτήτων, εν
τοις πρώτοις ώνόμασεν ώς σπουδαιότατον εύρημα
άγαλμα (Πίν. 10) νεανίου μαρμάρινον διατηρούμε-
νον καλώς, άμεμπτον δε την τέχνην και έκφράζον
αίσθημα ψυχής σπουδαϊον, ώρισε δέ συνάμα την
Σχολήν και την χρονολογίαν εις ήν ανήκει. (Όρα
Πρακτικά Άρχαιολ. Έταιρ. 1900, σελ. 95).
Μη έ'χων 6'μως έν τη μνήμη αύτοΰ το πρωτότυπον,
ήτοι την Όμηρικήν εικόνα, και μή δυνηθείς ένεκα
τούτου μαντεΟσαι το ψυχικόν αίσθημα του νεα-
νίου, άφήκεν αόριστα τά αίτια της διευθύνσεως
των τε χειρών, της κεφαλής, και τών οφθαλμών,
άφήκε δέ δια την αυτήν αΐτίαν και τον νεανίαν
άνώνυμον. Άλλοι δέ αγνοώ τίσι τεκμηρίοις έπεί-
σθησαν ότι ό νεανίας ούτος εΓη αθλητής ή στρα-
τιώτης- Ό δέ κ. Σβορώνος και ώνόμασεν αυτόν
Όρθριάδην τον Λακεδαιμόνιον εκείνον, δείγμα εν-
δοςΌν σπαρτιατικής ανδρείας, ασκήσεως κα'ι σκλη-
ραγωγίας, χαρακτηριστικά έκ οιαμέτρου ατυχώς
έναντία τών χαρακτηριστικών του ημετέρου νεα-
νίου ώς έν τοις έπομένοις γενήσεται δήλον.
Έγώ δέ την πρώτην ήμέραν καθ' ήν είδον έν
τω Κεντρικω Μουσείω το άνω άναφερόμενον έκ
Παρίου μαρμάρου άγαλμα τοΟ νεανίου φυσικού
μεγέθους σχεδόν άκέραιον, μόνου τοΟ άριστεροΟ
βραχ_ίονος και της αριστεράς κνήμης ελλειπόντων2,
1 Τό προκείμενον άρθρον τοϋ σεβαστού Β' αντιπροέδρου της Αρ/.
Εταιρεία; ή έπί της έκδόσεως της "Αρχαιολογικής Εφημερίδος Επι-
τροπεία έΟεώρησε πρε'πον νά δημοσίευση, καίτοι μή συμμεριζόμενη
τινάς τών έν αύτώ γνωμών τοΟ συντακτου.
2 Έκ τούτων ή μέν κνήμη άπό τοϋ γόνατος κατερχόμενη άφήκεν
έπί τής βάσεως τό ϊχνος τοϋ ποδός μεΟ' ού συνείχετο, ό δέ βραχίων
άνελκύσΟη μετά τοϋ άγάλματος άπεσαρκωμένος οΰτω; ειπείν ΰπό τών
θαλασσίων ζωυφίων τών διατρυπησάντων τό μάρμαρον, όπως έμφω-
λεύσωσιν έν αύτώ. Καίτοι δέ οΰτω άμορφος, διακρίνεται τό σχήμα
αύτοϋ ώς και τό τής χειρός τής κρατούσης ποτέ το{οΌ'ρν.
έννόησα ό'τι το εύρημα ήν πολύτιμον, ώς πιστή
άπομίμησις έξοχου άνδριαντοποιοΟ, τής "Ομηρι-
κής γνωστής εικόνος, ήτοι τής περιγραφής τοΟ
φόνου τοΟ Λυκάονος ΰπό του 'Αχιλλέως ("Ορα
έφημερίδα «Άστυ» τής 24 Φεβρ. 1901).
Ό Άχιλλεΰς άπωθήσας τους Τρώας μέχρι τής
διαβάσεως τοΟ Σκαμάνδρου, διά στρατηγήματος
θαυμαζομένου και νΟν ύπό τών στρατηγικών αν-
δρών, διήρεσεν αυτούς εις δύο, και τους μέν έδίωκε
προς τό πεδίον, ήτοι προς τό Ίλιον, τούς δέ έτε-
ρους ήνάγκασε νά ριφθώσιν εις τον ποταμόν. Εϊσ-
πηδήσας δέ και αυτός πολλούς έν τω υδατι έφό-
νευσεν, είτα έκλέξας δώδεκα νέους ώς ποινήν τοΟ
φονευθέντος Πατρόκλου, έξήγαγεν έκ τοΟ πο-
ταμού, και δέσμιους έστειλεν εις τό Ελληνικός
στρατόπεδον' αυτός δέ έπανήρχετο προς έξακο-
λούθησιν του φόνου και τής καταστροφής τών έκ
του ποταμού Φευγοντων. Ίλ. Φ. 1-33.
ΈντεΟθεν άρχεται (Φ. 34) ή περιγραφή το&
έ-εισοδίου τοϋ" άτυχους προτελευταίου υίοΟ του
Πριάμου Λυκάονος, όν ώς έννόησεν ό Άχιλ-
λεύς φεύγοντα έκ του ποταμού «γυμνόν, άτερ κό-
ρυθός τε και άσπίδος, ούδ' έχεν εγχος», διότι
πάντα ταύτα, ένοχλοϋντα αυτόν, ένεκα του κα-
μάτου, όν ήσθάνετο φεύγων, και τοΟ ίδρώτος, ειχε
ρίψει κατά γήν, έθαύμασεν άπορών πώς έπέστρε-
ψεν έκ τής Λήμνου, εις ήν τον είχε στείλει αίχμά-
λωτον. Ίλ. Φ. στ. 34-53.
Ένώ δέ ό Άχιλλεύς ήτοιμάζετο να ρίψη κατ'
αύτοΰ και πάλιν τό φονικόν του δόρυ, ό Λυκάων
τον έπλησίασε πεφοβισμένος, έπιθυμών νά θίξη
τών γονάτων αύτου, ί'ν' άποφύγη τον κακόν, θάνα-
τον και την μέλαιναν μοϊραν. Και ό μέν δϊος Ά-
χ_ιλλεύς ύψωσε το μακρόν δόρυ θέλων νά τάν πλη-
γώση, ό δέ Λυκάων ΰπέδραμε και έλαβε τών γο-
νάτων του ήρωος κύψας, τό δέ δόρυ, διαβάν υπέρ
τών νώτων τοϋ Λυκάονος ένεπήχθη εις τήν γήν
έπιθυμουν νά θίςη άνθρωπίνης σαρκός. ("Ορα εϊκ.
άριθ. 1).