DOI Artikel:
Keramopulos, Antōnios D.: Nomismatikon eurēma ex Epidaurou
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14653#0060
99
Ν0ΜΙΣΜΛΤ1Κ0Ν ΕΤΡΗΜΛ ΕΞ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ
100
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
Αλέξανδρος ό Μέγας (336-323 π. Χ.)
4. [12] 1 Κεφαλή Ηρακλέους προς δ., φορούσα
συνδεδεμένην κατά τον λαιμον προτομήν λεοντής,
ής ή /αίτη εινε διατεταγμένη κατά συνθέτους βρα-
χεις βοστρύχους ακτινοειοως.
Όπ. ΑΛΕΞΑΝΔΡο[Υ δ. έκ των άνω έν καμ-
πύλη γραμμή. Ζευς γυμνός τά άνω, καθήμενος
προς άρ. εύΟυτενής έπί θρόνου τορευτοΰ άνευ έρει-
σινώτου, άνέχων προς δ. έστραμμένον άετάν έπί
άνοικτής και ορατής της παλάμης της προτεταμέ-
νης δεξιάς χειρός και τή άρ. έρείδων καθέτως σκήπ-
τρον. Ό δεξιός πους βαίνει πρά τοΟ άρ. έπί τοΟ
έδάφους. Έν τω πεδίω άρ. δελφίς έστραμμένος
πράς τά κάτω, υπό τον θρόνον τό μονογράφημα ρ.
Α> 4δρ. 1«-19 χιλ. 16, 95 γραμ. Διατ. καλή.
Πίν. 7 άριθ. 1.
Ιι; ΜΰΙΙθΓ, Νιιπιίδίτια,Ιϊηυβ (ΓΑΙβχαηαΓβ 1β Οι-αηά
Ν° 542 (I Ραϋπΐί. Αβέβαια Μακεδονίας, Θράκης
και Θεσσαλίας). Εινε τό άρχαιότατον των άλεξαν-
δρείων νομισμάτων έν τω εΰρήματι και σχετικώς
τετριμμένον. Σημειωτέον, ότι δυο έκ των νομισμά-
των του Αλεξάνδρου τών φερόντων το ανωτέρω μο-
νογράφημα παρα τω ΜϋΙΙβΓ (ένθ' άνωτ. άριθ. 439,
603) δηλουσι τό ο μικρόν δι' ο, τά δέ λοιπά και τά
του μουσείου ημών γράφουσιν αύτά συνήθως διά στι-
γμής (-) ώς και έν τω βασιλικώ ονόματι. Καίπερδέ
τών σφραγιδογλύφων άντιγραφόντων πολλάκις έπα-
κριβώς τάς παλαιοτέρας νομισματικάς σφραγίδας
(ΙιηΙιοί' ΒΙυπΊβΓ, \ν. Νυπιίδιηίΐΐ,ίδοΐιβ ΖβϊΐΒβΙιγιΓι
1895 σ. 6 σημ. 19) προσθέτομεν ένταΰθα, ότι τό
μεν 439 εινε V ρυθμού κατά τους πίνακας τοΟ
ΜϋΙΙβΓ, τό δέ 603 άδήλου ρυθμοΰ. Πάντα τά
λοιπά εινε του I κατά τοΰς αυτούς πίνακας ρυ-
θμού, ήτοι του παλαιοτάτου, συμφωνούντα έν τη
γραφή [ταύτη και προς τά νομίσματα του Φιλίπ-
που Β', τά φέροντα το αύτο μονογράφημα.
Ό ΜϋΙΙβΓ παρατηρών (σελ. 374) την ταυτό-
τητα τών μονογραφημάτων έπί πολλών νομισμά-
1 Ύίΐό τους έν άγκυλαις τιθεμένους αριθμούς είνε καταγεγραμμένα
τα αντίστοιχα νομίσματα έν τώ Κεο. ΚΖ' τοϊί περιγραφικού κατα-
λο'γου τών εισαχθέντων εις τό Έθνι/.όν Νομισματικών μουσεϊον κατά
τό άκαδημ. έ'τος 1902- 1903.
των του Φιλίππου και του Αλεξάνδρου δεν ερμη-
νεύει αυτήν, άτε εχων ώς δεδομένον, οτι άργυρα
νομίσματα του Φιλίππου δεν έκόπησαν μετά τον
θάνατον αύτοΰ, και δεχόμενος, ότι ή τέχνη τών νο-
μισμάτων, περί ών πρόκειται, δεν εινε άσϊαλές
μαρτύριον περί του χρόνου της κοπής αυτών. Ό
Σβο ρώνος ('Εφημερ. Άρχαιολογ. 1893, σελ.
148-9) έξετάζων τα φέροντα το ανωτέρω μονο-
γράφημα νομίσματα του τε Φιλίππου και τοΰ Αλε-
ξάνδρου ευρίσκει την αύτήν τεχνοτροπίαν παρ1
άμφοτέροις και άποφαίνεται, ότι εινε τοΟ αύτοΰ
νομισματοκοπείου και της αυτής πόλεως. Προσ-
θέτομεν ένταΰθα, ότι και ή σύγκρισις τών νομι-
σμάτων έκείνων του Φιλίππου, τών φερόντων τό
άνωτέρω μονογράφημα, πράς άλλα, περί ών πει-
θόμεθα άσφαλώς, ότι έκόπησαν βασιλεύοντος έ'τι
τοΰ Φιλίππου, δεικνύει, ότι τά πρώτα εινε νεωτέ-
ρας τέχνης. Επειδή δέ τά όμοιότεχνα τετρά-
δραχμα τοΰ Αλεξάνδρου τά φέροντα τό είρημένον
μονογράφημα, έκόπησαν έπί της βασιλείας αυτού"
τούτου, πρέπει άρα νά δεχθώμεν, ότι και τά τοΟ
Φιλίππου έκόπησαν μετά την έπί τον θρόνον άνά-
βασιν του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
"Οτι δέ μόνον χρυσοί Φίλιπποι, ούχί δέ και δί-
αχμα τοΰ Φιλίππου έκόπησαν μετά τον θάνατον
αύτοΰ, ώς λέγει ό ΜϋΙΙβΓ, δεν εινε άποδεδειγμένον.
Ούδ' εινε δεδομένον, ότι κατηργήθησαν τά άρ-
γυρα φοινικικού κανόνος νομίσματα τοΟ Φιλίππου
μετά τον θάνατον αύτοΰ, άφ' ου και τά πρώτα
άργυρα τετράδραχμα του Αλεξάνδρου μετά του
άετοΰ ήσαν τοΟ αύτοΰ κανόνος. Τούναντίον μάλι-
στα τά δίδραχμα τοΟ Φιλίππου ήτο δυνατόν νά
συνυπάρχωσι μετά τών άττικοΰ σταθμού τετρα-
δράχμων του Αλεξάνδρου ώς συνυπήρχε μετά
τοιούτων τετραδράχμων έπί Πτολεμαίου τοΰ Σω-
τήρος ή ροδιακού σταθμητικοΰ κανόνος δραχμή
(Β. 8. Ροοίβ, Β. Μ. ^. ΤΙιβ ΡίοΙβιτιίβδ σελ.
XVIII). Τούτο δ άποδεικνύεται ού μόνον έκ της
άνάγκης τοΰ έμπορίου, χάριν τοΰ όποιου έπί αι-
ώνας πολλάκις διετηρήθησαν νομισματικοί τύποι
και κανόνες πόλεων και βασιλέων λίαν διαδεδομέ-
νοι, ώς ήσαν και τά νομίσματα τοΰ Φιλίππου
(πρβλ. Ργ. ί,βηοΓΠιαηΙ, έν Ηβνιιβ ηυιηίδηιαίί^υβ
1868 σ. 237-8. Ε. ΒαΒβΙοη, ΊΥαίίβ ϋβδ ιηοη-
ηαίβδ I, σελ. 481), άλλά και έξ εύρημάτων νομι-
«Ρ
Ν0ΜΙΣΜΛΤ1Κ0Ν ΕΤΡΗΜΛ ΕΞ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ
100
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
Αλέξανδρος ό Μέγας (336-323 π. Χ.)
4. [12] 1 Κεφαλή Ηρακλέους προς δ., φορούσα
συνδεδεμένην κατά τον λαιμον προτομήν λεοντής,
ής ή /αίτη εινε διατεταγμένη κατά συνθέτους βρα-
χεις βοστρύχους ακτινοειοως.
Όπ. ΑΛΕΞΑΝΔΡο[Υ δ. έκ των άνω έν καμ-
πύλη γραμμή. Ζευς γυμνός τά άνω, καθήμενος
προς άρ. εύΟυτενής έπί θρόνου τορευτοΰ άνευ έρει-
σινώτου, άνέχων προς δ. έστραμμένον άετάν έπί
άνοικτής και ορατής της παλάμης της προτεταμέ-
νης δεξιάς χειρός και τή άρ. έρείδων καθέτως σκήπ-
τρον. Ό δεξιός πους βαίνει πρά τοΟ άρ. έπί τοΟ
έδάφους. Έν τω πεδίω άρ. δελφίς έστραμμένος
πράς τά κάτω, υπό τον θρόνον τό μονογράφημα ρ.
Α> 4δρ. 1«-19 χιλ. 16, 95 γραμ. Διατ. καλή.
Πίν. 7 άριθ. 1.
Ιι; ΜΰΙΙθΓ, Νιιπιίδίτια,Ιϊηυβ (ΓΑΙβχαηαΓβ 1β Οι-αηά
Ν° 542 (I Ραϋπΐί. Αβέβαια Μακεδονίας, Θράκης
και Θεσσαλίας). Εινε τό άρχαιότατον των άλεξαν-
δρείων νομισμάτων έν τω εΰρήματι και σχετικώς
τετριμμένον. Σημειωτέον, ότι δυο έκ των νομισμά-
των του Αλεξάνδρου τών φερόντων το ανωτέρω μο-
νογράφημα παρα τω ΜϋΙΙβΓ (ένθ' άνωτ. άριθ. 439,
603) δηλουσι τό ο μικρόν δι' ο, τά δέ λοιπά και τά
του μουσείου ημών γράφουσιν αύτά συνήθως διά στι-
γμής (-) ώς και έν τω βασιλικώ ονόματι. Καίπερδέ
τών σφραγιδογλύφων άντιγραφόντων πολλάκις έπα-
κριβώς τάς παλαιοτέρας νομισματικάς σφραγίδας
(ΙιηΙιοί' ΒΙυπΊβΓ, \ν. Νυπιίδιηίΐΐ,ίδοΐιβ ΖβϊΐΒβΙιγιΓι
1895 σ. 6 σημ. 19) προσθέτομεν ένταΰθα, ότι τό
μεν 439 εινε V ρυθμού κατά τους πίνακας τοΟ
ΜϋΙΙβΓ, τό δέ 603 άδήλου ρυθμοΰ. Πάντα τά
λοιπά εινε του I κατά τοΰς αυτούς πίνακας ρυ-
θμού, ήτοι του παλαιοτάτου, συμφωνούντα έν τη
γραφή [ταύτη και προς τά νομίσματα του Φιλίπ-
που Β', τά φέροντα το αύτο μονογράφημα.
Ό ΜϋΙΙβΓ παρατηρών (σελ. 374) την ταυτό-
τητα τών μονογραφημάτων έπί πολλών νομισμά-
1 Ύίΐό τους έν άγκυλαις τιθεμένους αριθμούς είνε καταγεγραμμένα
τα αντίστοιχα νομίσματα έν τώ Κεο. ΚΖ' τοϊί περιγραφικού κατα-
λο'γου τών εισαχθέντων εις τό Έθνι/.όν Νομισματικών μουσεϊον κατά
τό άκαδημ. έ'τος 1902- 1903.
των του Φιλίππου και του Αλεξάνδρου δεν ερμη-
νεύει αυτήν, άτε εχων ώς δεδομένον, οτι άργυρα
νομίσματα του Φιλίππου δεν έκόπησαν μετά τον
θάνατον αύτοΰ, και δεχόμενος, ότι ή τέχνη τών νο-
μισμάτων, περί ών πρόκειται, δεν εινε άσϊαλές
μαρτύριον περί του χρόνου της κοπής αυτών. Ό
Σβο ρώνος ('Εφημερ. Άρχαιολογ. 1893, σελ.
148-9) έξετάζων τα φέροντα το ανωτέρω μονο-
γράφημα νομίσματα του τε Φιλίππου και τοΰ Αλε-
ξάνδρου ευρίσκει την αύτήν τεχνοτροπίαν παρ1
άμφοτέροις και άποφαίνεται, ότι εινε τοΟ αύτοΰ
νομισματοκοπείου και της αυτής πόλεως. Προσ-
θέτομεν ένταΰθα, ότι και ή σύγκρισις τών νομι-
σμάτων έκείνων του Φιλίππου, τών φερόντων τό
άνωτέρω μονογράφημα, πράς άλλα, περί ών πει-
θόμεθα άσφαλώς, ότι έκόπησαν βασιλεύοντος έ'τι
τοΰ Φιλίππου, δεικνύει, ότι τά πρώτα εινε νεωτέ-
ρας τέχνης. Επειδή δέ τά όμοιότεχνα τετρά-
δραχμα τοΰ Αλεξάνδρου τά φέροντα τό είρημένον
μονογράφημα, έκόπησαν έπί της βασιλείας αυτού"
τούτου, πρέπει άρα νά δεχθώμεν, ότι και τά τοΟ
Φιλίππου έκόπησαν μετά την έπί τον θρόνον άνά-
βασιν του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
"Οτι δέ μόνον χρυσοί Φίλιπποι, ούχί δέ και δί-
αχμα τοΰ Φιλίππου έκόπησαν μετά τον θάνατον
αύτοΰ, ώς λέγει ό ΜϋΙΙβΓ, δεν εινε άποδεδειγμένον.
Ούδ' εινε δεδομένον, ότι κατηργήθησαν τά άρ-
γυρα φοινικικού κανόνος νομίσματα τοΟ Φιλίππου
μετά τον θάνατον αύτοΰ, άφ' ου και τά πρώτα
άργυρα τετράδραχμα του Αλεξάνδρου μετά του
άετοΰ ήσαν τοΟ αύτοΰ κανόνος. Τούναντίον μάλι-
στα τά δίδραχμα τοΟ Φιλίππου ήτο δυνατόν νά
συνυπάρχωσι μετά τών άττικοΰ σταθμού τετρα-
δράχμων του Αλεξάνδρου ώς συνυπήρχε μετά
τοιούτων τετραδράχμων έπί Πτολεμαίου τοΰ Σω-
τήρος ή ροδιακού σταθμητικοΰ κανόνος δραχμή
(Β. 8. Ροοίβ, Β. Μ. ^. ΤΙιβ ΡίοΙβιτιίβδ σελ.
XVIII). Τούτο δ άποδεικνύεται ού μόνον έκ της
άνάγκης τοΰ έμπορίου, χάριν τοΰ όποιου έπί αι-
ώνας πολλάκις διετηρήθησαν νομισματικοί τύποι
και κανόνες πόλεων και βασιλέων λίαν διαδεδομέ-
νοι, ώς ήσαν και τά νομίσματα τοΰ Φιλίππου
(πρβλ. Ργ. ί,βηοΓΠιαηΙ, έν Ηβνιιβ ηυιηίδηιαίί^υβ
1868 σ. 237-8. Ε. ΒαΒβΙοη, ΊΥαίίβ ϋβδ ιηοη-
ηαίβδ I, σελ. 481), άλλά και έξ εύρημάτων νομι-
«Ρ