DOI Artikel:
Rōmaios, Kōnstantinos Ath.: Anathēmatikos kadiskos met' epigraphēs
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14654#0081
141
αναθηματικός καδιςκος μετ' επιγραφής
142
ευρέθη ή επιγραφή, άποτελεΐ μέρος των πηγών
το0 Αλφειού κατά την διεξοδικήν και σαφή μαρ-
τυρίαν. παρά Παυσανία 8,20,3. Εχομεν λοιπόν
ένταυθα ανάθημα εις τον Άλφειόν, ούτινος γνωστή
είναι ή λατρεία μάλιστα εν Ηλιδι και Αρκαδία;
Προτού προβώμεν εις τήν λεπτομερή έξέτασιν
τής επιγραφής και των έκ ταύτης άκολουθίών, άς
ί'δωμεν τί είναι τό φέρον τήν έ-ιγραφήν ταύτην
χαλκουν άντικείμενον. "Οτι τούτο είναι άγγεΐόν
τι, ή άκριβέστερον μίμησις αγγείου έν μικρογρα-
φία, πείθεται τις και έκ μόνης τής απεικονίσεως.
Ή κάτωθεν σφαιρική κοιλία έπιστεφομένη ύπδ
του συνεσφιγμένου ίκανώς δε δίκην λαιμού άνε-
πτυγμένου χείλους μετά των έπ' αύτου υψουμένων
δύο απέναντι αλλήλων μικρών ωτων πείθουσιν
οτι πρόκειται περί αγγείου και ούχι παιγνίου τίνος
ή εξαρτήματος. Άγγεΐον δε έν μικρογραφία ώς το
ήμέτερον δεν ήόύνατο ειμή ώς ανάθημα νά χρη-
σιμεύση, δπως και περί πολλών και διαφόρων αν-
τικειμένων έν μικρογραφία παοιστωαένων και εύ-
ρισκομένων πλησίον ιερών ή βωμών ή έντος τά-
φων ούδεμίαν άλλην καλυτέραν έρμηνείαν δυνά-
μεθα νά εχωμεν. Άν δε θελήσωμεν νά δρίσω-
μεν άκριβέστερον το είδος του ημετέρου αγγείου
άνάγκη νά μή παρίδωμεν τήν λεπτομέρειαν, οτι
το έτερον έκ τών δύο ωτων διασώζει λεπτδν έκ
χαλκού έπίσης κυλινδρικδν έλασμα διερχόμενον
διά τής έπ αύτοΟ οπής και οτι το έτερον ους, άν
και Χατεστραμμένον νυν κατά το άνώτερον ήμισυ,
δεικνύει, οτι είχεν δμοίαν όπήν. Είναι πρόδηλον,
οτι διά τών οπών τούτων διερχόμενον το έλασμα
και ύψούμενον υπέρ τδ άγγεΐον έσχημάτιζε τήν
λαβήν, δπως συμβαίνει εις τους κάδους και έν γέ-
νει τά αγγεία τά χρησιμεύοντα προς άντλησιν ύδα-
τος άπδ τών φρεάτων. Υπέρ του αύτου τούτου
μαρτυρεί και ή μορφή τών ωτων του αγγείου, τά
δποΐα διά τήν στενότητα τών οπών, δι' ών μόλις
διέρχεται τδ κυλινδρικδν έλασμα, φαίνονται οτι δεν
είναι αί λαβαί του αγγείου, άλλά μόνον έξοχαί τί-
νες χρησιμεύουσαι προς ύποδοχήν τών καμπτομέ-
νων άκρων τής λαβής αποτελούμενης ένταυθα διά
του έλάσματος. Έξάπαντος δ ήμέτερος τεχνίτης
δεν είχε κατά νουν νά μιμηθή έν τή εαυτού μι-
κρογραφία τδν γνωστόν και κοινον λέβητα μετά
τών δύο κινητών ή ακινήτων ή τον λέβητα τδν
έπι τών τριπόδων μετά τών χαρακτηριστικώς κυ-
κλοτερών έπί του χείλους προσηλωμένων λαβών,
διότι άλλως εδει νά παραστήση τάς έπί τών ωτων
δπάς πολύ εύρυτέρας, δπως έ'πραξεν δ τεχνίτης
τών έ-ξ "Ολυμπίας τριποδίσκων (ίδε ΡαιΊνναη^ΙθΓ,
Βροηζβη Τ.XXVII, 536, κ. έ.), δ'που παρά τήν
μεγάλην σμικρότητα αί λαβαί διατηροΰσιν δπω-
σδήποτε τήν εαυτών μορφήν Κατά ταυ χαρακτη-
ρισμού" ώς λέβητος αντιτίθεται και το έπί του ημε-
τέρου άγγείου σχετικώς πολύ άνεπτυγμένον χείλος
ή άν θά ήθελε τις νά δνομάση λαιμον. Ουδέ άλλο
τι άγγεΐον, οίον τδν καλούμενον δΐνον, είναι πιθα-
νόν, οτι εχομεν ένταυθα. Διότι ύπάρχουσι μεν δΐ-
νοι άκριβώς όμοιοι παρουσιάζοντες τδ αύτδ χείλος
και τήν αυτήν κάτωθεν σφαιρικήν κοιλίαν, αλλ
ούτοι ουδέποτε, ώς γνωστόν, φέρουσιν ώτα. Γδ δέ
νά ύποτεθή οτι ή ολη παρασκευή τών ωτων και
του έλάσματος έγένετο χάριν τής έξαρτήσεω; του
αναθήματος (πρβλ. Κορινθιακούς πίνακας και διά-
φορα άγγεΐα φέροντα οτάς πρός έςάρτησιν) φαίνε-
ται λίαν ύπερβολικόν. Διά ταύτα, νομίζω, ή δή-
λωσις του άγγείου ώς κάδου δύναται νά Οεωρηθή
ασφαλής. Έπεμείναμεν δε εις τούτο, έπειδή τοι-
αύτη μορφή κάδου δεν είναί τι σύνηθες έν τοις
μουσείοις. Έν γένει δ γνωστός τύπος του διά τδν
καθημερινδν βίον χρησίμου τούτου άγγείου είναι δ
μετ' έπιπέδου κάτωθεν βάσεως ή μετά ιδιαιτέρου
ποδός. Άμφιβάλλομεν δε άν, δτε δ ΡαΓΐ\ναη§ΙβΓ
έδημοσίευε τά χαλκά τής Όλυμπίας και περιέ-
γραφε τδν έκ τών βαθύτατων στρωμάτων τής
"Αλτεως -ροεργόαενον κάδον ( ΒϊΌηζβη σ. 139)
μετά σφαιροειδοΟς πως βάσεως, έγνώριζε και δεύ-
τερον τινα τοιούτον. Διά τούτο και εις έμέ έρευνή-
σαντα περί του πράγματος έν διαφόροις μουσείοις
και καταλόγοις έγινε αδύνατον νά εύρω ό'μοιον τύ-
πον. Και όμως μετά τδ ήμέτερον άγγεΐον δέον νά
πιστεύωμεν, οτι τοιούτος κάδος έξάπαντος ύπήρ-
χεν έν τή άρχαιότητι και οτι διά τήν απλότητα
τής μορφής [αύτου δύναται και εις λίαν άπομε-
μακρυσμένην ίέποχήν νά ανέρχεται. Τδ αύτδ βε-
βαιουσι και τά ολίγα παραδείγματα, τά δποΐα δυ-
νάμεθα έπί του παρόντος νά άναφέρωμεν. Και
πρώτον μεν κάδον του έθνικου μουσείου, ύπ' άρ.
10646 τών χαλκών, δμοιότατον πρδς τδν ήμέτε-
ρον, του δποίου παραθέτομεν άπλουν σχεδίασμα
αναθηματικός καδιςκος μετ' επιγραφής
142
ευρέθη ή επιγραφή, άποτελεΐ μέρος των πηγών
το0 Αλφειού κατά την διεξοδικήν και σαφή μαρ-
τυρίαν. παρά Παυσανία 8,20,3. Εχομεν λοιπόν
ένταυθα ανάθημα εις τον Άλφειόν, ούτινος γνωστή
είναι ή λατρεία μάλιστα εν Ηλιδι και Αρκαδία;
Προτού προβώμεν εις τήν λεπτομερή έξέτασιν
τής επιγραφής και των έκ ταύτης άκολουθίών, άς
ί'δωμεν τί είναι τό φέρον τήν έ-ιγραφήν ταύτην
χαλκουν άντικείμενον. "Οτι τούτο είναι άγγεΐόν
τι, ή άκριβέστερον μίμησις αγγείου έν μικρογρα-
φία, πείθεται τις και έκ μόνης τής απεικονίσεως.
Ή κάτωθεν σφαιρική κοιλία έπιστεφομένη ύπδ
του συνεσφιγμένου ίκανώς δε δίκην λαιμού άνε-
πτυγμένου χείλους μετά των έπ' αύτου υψουμένων
δύο απέναντι αλλήλων μικρών ωτων πείθουσιν
οτι πρόκειται περί αγγείου και ούχι παιγνίου τίνος
ή εξαρτήματος. Άγγεΐον δε έν μικρογραφία ώς το
ήμέτερον δεν ήόύνατο ειμή ώς ανάθημα νά χρη-
σιμεύση, δπως και περί πολλών και διαφόρων αν-
τικειμένων έν μικρογραφία παοιστωαένων και εύ-
ρισκομένων πλησίον ιερών ή βωμών ή έντος τά-
φων ούδεμίαν άλλην καλυτέραν έρμηνείαν δυνά-
μεθα νά εχωμεν. Άν δε θελήσωμεν νά δρίσω-
μεν άκριβέστερον το είδος του ημετέρου αγγείου
άνάγκη νά μή παρίδωμεν τήν λεπτομέρειαν, οτι
το έτερον έκ τών δύο ωτων διασώζει λεπτδν έκ
χαλκού έπίσης κυλινδρικδν έλασμα διερχόμενον
διά τής έπ αύτοΟ οπής και οτι το έτερον ους, άν
και Χατεστραμμένον νυν κατά το άνώτερον ήμισυ,
δεικνύει, οτι είχεν δμοίαν όπήν. Είναι πρόδηλον,
οτι διά τών οπών τούτων διερχόμενον το έλασμα
και ύψούμενον υπέρ τδ άγγεΐον έσχημάτιζε τήν
λαβήν, δπως συμβαίνει εις τους κάδους και έν γέ-
νει τά αγγεία τά χρησιμεύοντα προς άντλησιν ύδα-
τος άπδ τών φρεάτων. Υπέρ του αύτου τούτου
μαρτυρεί και ή μορφή τών ωτων του αγγείου, τά
δποΐα διά τήν στενότητα τών οπών, δι' ών μόλις
διέρχεται τδ κυλινδρικδν έλασμα, φαίνονται οτι δεν
είναι αί λαβαί του αγγείου, άλλά μόνον έξοχαί τί-
νες χρησιμεύουσαι προς ύποδοχήν τών καμπτομέ-
νων άκρων τής λαβής αποτελούμενης ένταυθα διά
του έλάσματος. Έξάπαντος δ ήμέτερος τεχνίτης
δεν είχε κατά νουν νά μιμηθή έν τή εαυτού μι-
κρογραφία τδν γνωστόν και κοινον λέβητα μετά
τών δύο κινητών ή ακινήτων ή τον λέβητα τδν
έπι τών τριπόδων μετά τών χαρακτηριστικώς κυ-
κλοτερών έπί του χείλους προσηλωμένων λαβών,
διότι άλλως εδει νά παραστήση τάς έπί τών ωτων
δπάς πολύ εύρυτέρας, δπως έ'πραξεν δ τεχνίτης
τών έ-ξ "Ολυμπίας τριποδίσκων (ίδε ΡαιΊνναη^ΙθΓ,
Βροηζβη Τ.XXVII, 536, κ. έ.), δ'που παρά τήν
μεγάλην σμικρότητα αί λαβαί διατηροΰσιν δπω-
σδήποτε τήν εαυτών μορφήν Κατά ταυ χαρακτη-
ρισμού" ώς λέβητος αντιτίθεται και το έπί του ημε-
τέρου άγγείου σχετικώς πολύ άνεπτυγμένον χείλος
ή άν θά ήθελε τις νά δνομάση λαιμον. Ουδέ άλλο
τι άγγεΐον, οίον τδν καλούμενον δΐνον, είναι πιθα-
νόν, οτι εχομεν ένταυθα. Διότι ύπάρχουσι μεν δΐ-
νοι άκριβώς όμοιοι παρουσιάζοντες τδ αύτδ χείλος
και τήν αυτήν κάτωθεν σφαιρικήν κοιλίαν, αλλ
ούτοι ουδέποτε, ώς γνωστόν, φέρουσιν ώτα. Γδ δέ
νά ύποτεθή οτι ή ολη παρασκευή τών ωτων και
του έλάσματος έγένετο χάριν τής έξαρτήσεω; του
αναθήματος (πρβλ. Κορινθιακούς πίνακας και διά-
φορα άγγεΐα φέροντα οτάς πρός έςάρτησιν) φαίνε-
ται λίαν ύπερβολικόν. Διά ταύτα, νομίζω, ή δή-
λωσις του άγγείου ώς κάδου δύναται νά Οεωρηθή
ασφαλής. Έπεμείναμεν δε εις τούτο, έπειδή τοι-
αύτη μορφή κάδου δεν είναί τι σύνηθες έν τοις
μουσείοις. Έν γένει δ γνωστός τύπος του διά τδν
καθημερινδν βίον χρησίμου τούτου άγγείου είναι δ
μετ' έπιπέδου κάτωθεν βάσεως ή μετά ιδιαιτέρου
ποδός. Άμφιβάλλομεν δε άν, δτε δ ΡαΓΐ\ναη§ΙβΓ
έδημοσίευε τά χαλκά τής Όλυμπίας και περιέ-
γραφε τδν έκ τών βαθύτατων στρωμάτων τής
"Αλτεως -ροεργόαενον κάδον ( ΒϊΌηζβη σ. 139)
μετά σφαιροειδοΟς πως βάσεως, έγνώριζε και δεύ-
τερον τινα τοιούτον. Διά τούτο και εις έμέ έρευνή-
σαντα περί του πράγματος έν διαφόροις μουσείοις
και καταλόγοις έγινε αδύνατον νά εύρω ό'μοιον τύ-
πον. Και όμως μετά τδ ήμέτερον άγγεΐον δέον νά
πιστεύωμεν, οτι τοιούτος κάδος έξάπαντος ύπήρ-
χεν έν τή άρχαιότητι και οτι διά τήν απλότητα
τής μορφής [αύτου δύναται και εις λίαν άπομε-
μακρυσμένην ίέποχήν νά ανέρχεται. Τδ αύτδ βε-
βαιουσι και τά ολίγα παραδείγματα, τά δποΐα δυ-
νάμεθα έπί του παρόντος νά άναφέρωμεν. Και
πρώτον μεν κάδον του έθνικου μουσείου, ύπ' άρ.
10646 τών χαλκών, δμοιότατον πρδς τδν ήμέτε-
ρον, του δποίου παραθέτομεν άπλουν σχεδίασμα