DOI article:
Żurowska, Klementyna: Romański kościół opactwa benedyktynów w Tyńcu
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.20358#0078
Posadzki. Na terenie kościoła romańskiego
w Tyńcu odnaleziono duże partie posadzek zacho-
wanych in situ. Jakkolwiek technologicznie dzielą
się one na dwa rodzaje, na posadzki wapienne i gip-
sowe, to jednak wszystkie one należą do posadzek
typu jastrychowego (klepiskowego), powstającego
przez wylanie na przewidzianej płaszczyźnie i na
uprzednio przygotowanym podłożu rzadkiej masy
tworzywa, która twardniejąc daje jednolitą, wyrów-
naną płaszczyznę31.
Posadzka wapienna, która będzie dalej określana
przez W, odnaleziona została wyłącznie na terenie
nawy bocznej pn. Posadzka W zalega w poprzek tej
nawy, między drugą parą występów fundamento-
wych zarówno pierwotnych, jak i dobudowanych
(tabl. III). Od zachodu dochodzi ona do wsch. kra-
wędzi płyty nad grobem nr 15 i ciągnie się jeszcze
kilkanaście centymetrów wzdłuż tej krawędzi pd.
Od wshodu posadzka W uchwycona została jeszcze
w zach. profilu świadka pozostawionego w drugim
przęśle nawy pn. Nie było natomiast już jej śladów
w profilu wsch. tegoż świadka. Omawiana posadzka
W leżąca bezpośrednio na warstwie wyrównawczej
Illf posiada grubość około 3 cm. Jest ona twarda
i porowata, koloru szarego, a jej skład chemiczny
wykazał 50% spoiwa wapiennego i 50% piasku
kwarcowego wymieszanego z węglem drzewnym.
Masa tworzywa wykonana została dość niedbale i nie-
dokładnie wymieszana (ryc. 29). Strop tej posadzki
zalega 10 cm poniżej korony fundamentu między-
nawowego pn. (tabl. XII, 4). Już to ostatnie stwier-
dzenie wykazuje, że posadzka W nigdy nie rozcią-
gała się na cały kościół, w przeciwnym bowiem razie
musiałaby przykrywać fundament, a nie zostawia-
łaby go wystającym, nad poziom naw. Mała stosun-
kowo grubość posadzki W, a przede wszystkim fakt,
że nie stwierdzono pod nią warstw z okresu budowy
kościoła32 * każe z kolei przypuszczać, że nie mamy
29. Tyniec, opactwo. Prezbiterium kościoła, posadzka W (fot. W. Gumuła)
31 Wszystkie posadzki tynieckie zostały przebadane przez 32 Woźniak i Zoll-Adamikowa, o. c., s. 34.
dr inż. Marię Wirską-Parachoniak, która wykonała opisy ma-
kroskopowe posadzek i ich analizy mikroskopowe i chemiczne.
70
w Tyńcu odnaleziono duże partie posadzek zacho-
wanych in situ. Jakkolwiek technologicznie dzielą
się one na dwa rodzaje, na posadzki wapienne i gip-
sowe, to jednak wszystkie one należą do posadzek
typu jastrychowego (klepiskowego), powstającego
przez wylanie na przewidzianej płaszczyźnie i na
uprzednio przygotowanym podłożu rzadkiej masy
tworzywa, która twardniejąc daje jednolitą, wyrów-
naną płaszczyznę31.
Posadzka wapienna, która będzie dalej określana
przez W, odnaleziona została wyłącznie na terenie
nawy bocznej pn. Posadzka W zalega w poprzek tej
nawy, między drugą parą występów fundamento-
wych zarówno pierwotnych, jak i dobudowanych
(tabl. III). Od zachodu dochodzi ona do wsch. kra-
wędzi płyty nad grobem nr 15 i ciągnie się jeszcze
kilkanaście centymetrów wzdłuż tej krawędzi pd.
Od wshodu posadzka W uchwycona została jeszcze
w zach. profilu świadka pozostawionego w drugim
przęśle nawy pn. Nie było natomiast już jej śladów
w profilu wsch. tegoż świadka. Omawiana posadzka
W leżąca bezpośrednio na warstwie wyrównawczej
Illf posiada grubość około 3 cm. Jest ona twarda
i porowata, koloru szarego, a jej skład chemiczny
wykazał 50% spoiwa wapiennego i 50% piasku
kwarcowego wymieszanego z węglem drzewnym.
Masa tworzywa wykonana została dość niedbale i nie-
dokładnie wymieszana (ryc. 29). Strop tej posadzki
zalega 10 cm poniżej korony fundamentu między-
nawowego pn. (tabl. XII, 4). Już to ostatnie stwier-
dzenie wykazuje, że posadzka W nigdy nie rozcią-
gała się na cały kościół, w przeciwnym bowiem razie
musiałaby przykrywać fundament, a nie zostawia-
łaby go wystającym, nad poziom naw. Mała stosun-
kowo grubość posadzki W, a przede wszystkim fakt,
że nie stwierdzono pod nią warstw z okresu budowy
kościoła32 * każe z kolei przypuszczać, że nie mamy
29. Tyniec, opactwo. Prezbiterium kościoła, posadzka W (fot. W. Gumuła)
31 Wszystkie posadzki tynieckie zostały przebadane przez 32 Woźniak i Zoll-Adamikowa, o. c., s. 34.
dr inż. Marię Wirską-Parachoniak, która wykonała opisy ma-
kroskopowe posadzek i ich analizy mikroskopowe i chemiczne.
70