Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Polska Akademia Umieje̜tności <Krakau> / Komisja Historii Sztuki [Hrsg.]; Polska Akademia Nauk <Warschau> / Oddział <Krakau> / Komisja Teorii i Historii Sztuki [Hrsg.]
Folia Historiae Artium — 6/​7.1971

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.20358#0319
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
10. Tyniec, opactwo. Krzywizna pastorału opata starszego, stan przed konserwacją (fot. W. Gumuła)

tzw. szkotów (scotti) i ich książek liturgicznych
(libri scotti)13.

Wąż w ikon< -

tana i uzmysław E" n mc

wami Ewy w e~
zwiódł, i jadłair E-

tropności, zapev Er11

10-1/^ Pstnte.

ZZ




- T”

4-*

to

c

©

a

co


z: o



na pastorale z

- T—

— 0)

03

-C

o

•o

©

Tityre, cog

1 eL

mmmm

CC

Moribus es

i co

O


Astu serpei



L_


. - ^

c

0

5

o



13 Barany-O

=-

O

£

14 Ch. Cahie
ologie, d’histoire et

— co

>


tures, emaux, Paris

— to

o

c

©

(o. c. III, s. 355,



©

— Tj-

O

o3

O

cu

©

O

Dla wyobrażenia Roztropności za pomocą węża,
mającej odnosić się do opata, nie bez znaczenia
był zapewne fakt, że sam Chrystus przyrównywał
się do węża (Jan 3:14) w słowach: „Et sicut Moyses
exaltavit serpentem in deserto, ita exaltari opportet
filium hominis"15.

Motyw kuli-jabłka w paszczy węża-smoka, bę-
dący aluzją do rajskiej pokusy, genetycznie jest
zapewne równocześnie przekształconym motywem
kuli lub perły Garudy, sfery w dziobie świętych
ptaków w Chinach i kuli kryształowej oprawionej
w złoto, o której Druidzi w Galii głosili, że jest
produktem wężów „pewnego krajucc; na Zachód
dostał się za pośrednictwem sztuki ludów ste-
powych16.

Zgodnie z średniowiecznymi zwyczajami, przy

15 W tym świetle uzupełnienia wymaga teza o negatywnej
symbolice głowy smoka i węża w dekoracji pastorału, posta-
wiona przez K. Józefowiczówną, Nieznany zabytek średnio-
wiecznej emalii z katedry poznańskiej (Studia Muzealne II,
1957, s. 39). Autorka uważa oba stworzenia za symbol poko-
nanego demona i uzmysłowienie grzechu.

16 E. Salin, Le civilisation merovingienne d'apres les sepul-
tures, les textes et le laboratoire, IV, Paris 1959, s. 94.

181
 
Annotationen