Polska Akademia Umieje̜tności <Krakau> / Komisja Historii Sztuki [Editor]; Polska Akademia Nauk <Warschau> / Oddział <Krakau> / Komisja Teorii i Historii Sztuki [Editor]: Folia Historiae Artium (13.1977)

14. Chrystus w majestacie, Duch św. i aniołowie najwyż-
szej hierarchii. Kaplica zamkowa w Lublinie, malowidło
na sklepieniu prezbiterium (rys. J. Gadomski)

Pańskiego lub Trójcy św. odzwierciedla doktrynę
Pseudo-Dionizego. W myśl zasady, że byty jednej
hierarchii uczestniczą wzajemnie w swoich ce-
chach, istoty trzech najwyższych porządków, rów-
ne sobie w sensie bezpośredniego przebywania
przy Bogu, mogą być wszystkie rozumiane jako
tron Chwały bożej (co w ikonografii znajduje
nieraz dosłowny wyraz w przedstawianiu Boga
starotestamentowego tronującego na cherubinach
lub serafinach, por. np. ryc. 20) 44; przede wszyst-
kim jednak znaczenie ich tkwi w tym, że jedynie
one pośród aniołów dostępują wtajemniczenia
w trójosobową naturę Boga, ze szczególnym zro-
zumieniem człowieczeństwa Chrystusa, i mają za
swoje główne zadanie sławienie prawdy o trój-
dzielnej Jedności i pouczanie o niej hierarchii

44 Dosłownie za m. in. 2 Król. 22,11 i Psalmem 99,1.
Zasiadający na cherubinach lub serafinach Bóg Starego
Testamentu występuje np. także w ikonie Zwiastowania
z Ustiuga z w. XII (Galeria Tretiakowska) czy XVII-
-wiecznej ikonie Jednorodny Syn Słowo Boże (Leningrad,

15. Trójca św. w majestacie, miniatura rękopisu greckie-
go, 2. połowa w. XII (Wiedeń, Biblioteka Narodowa
Suppl. gr. 52; według A. Grabara)

16. Chrystus w majestacie. Cerkiew Zwiastowania w Ar-
każach pod Nowogrodem, malowidło w apsydzie głównej,
r. 1189 (rekonstrukcja G. S. Batchela)

Muzeum Rosyjskie) (zob. W. I. Antonowa i N. E
M n i e w a, Katałog driewnierusskoj żywopisi, I, Gosu
darstwiennaja Trietj akowska ja Galerieja, Moskwa 1963,
ił. 20, katalog nr 4. -— K o n d a k o w, o. cy, II,

tabl. 99).

34