DOI Artikel:
Rzepińska, Maria: Obraz Georges'a de la Toura w Muzeum Berlińskim: ze studiów nad siedemnastowieczną ikonografią św. Sebastiana
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20407#0044
10. Orazio Riminaldi, Opatrywanie św. Sebastiana (przypisywane też Bartolomeowi Man-
fredi), Rzym, Yilla Albani (wg Piglera)
trzeba zauważyć, że jest to jedyne tego rodzaju
przedstawienie w malarstwie w. XVII. Mamy
wiele Opatrywań, ale jedno tylko Opłakiwanie
św. Sebastiana. Warto się zastanowić nad genezą
tego wyjątkowego ujęcia.
Można by sądzić, że chodzi tu o kontaminację
dwu wątków. Wiemy, że Passio mówi o dwóch
męczeństwach: pierwszym było przeszycie strza-
łami, drugim — zabicie maczugami i wrzucenie
ciała do Cloaca Maxima. Pierwsze było w sztuce
niebywale popularne, drugie — mniej szlachetne
i malownicze, przedstawiano tylko wyjątkowo 61.
Pasja Pseudo-Ambrożego mówiła również
o matronie Lucynie, która wraz z krewnymi od-
nalazła zwłoki i pochowała je ad catacumbas
obok grobów apostołów. Ich posągi w nyżach wi-
61 X a f t a 1, Iconography of the Saints in Tuscan
Painting, s. 918—926, repr. Wrzucenie ciała do Cloaca
Maxima, centralny obraz z piętnastowiecznego trypty-
ku w Museo del Opera del Duomo we Florencja (fig.
1037)., T e n ż e: Iconography of the Saints in Central...,
s. 999. repr. obrazu z XV w. Zabicie Sebastiana maczu-
gami z predelli ołtarza w katedrze w Recanati. L. C a-
stelfranchi V e g a s, o. c., również reprodukcje
doczne są na obrazie Domenie a Passignana
(1558—-1638) Pogrzeb św. Sebastiana (Museo Na-
zionale — Neapol, ryc. 19). Znany jest jeszcze
jeden obraz niezidentyfikowanego malarza z krę-
gu Caravaggia pt. Sw. Sebastian odnaleziony
przez krewnych Lucyny (por. ryc. 4). Wydaje się,
że oba wątki zostały tu pomieszane, gdyż święty
przedstawiony jest wyraźnie jako żyjący, z otwar-
tymi oczyma, a wedle Passio krewni Lucyny wy-
dobyli wszak martwe jego ciało. Zasadnicza bo-
wiem różnica ikonograficzna polega na tym, że
w owym drugim odnalezieniu ciała biorą udział
również mężczyźni. Skrzyżowanie wątków Ireny
i Lucyny występuje także w płaskorzeźbie arty-
sty hiszpańskiego (XVI/XVII w.) Bonifasa y Mas-
so, znanej autorce niestety tylko z kiepskiej re-
obrazu anonima z kolekcji Johnson w Filadelfii Zabi-
cie maczugami i wrzucenie do Cloaca Maxima (tabl. 51).
Autorstwo obrazu określone jest jako: Mistrz Św. Se-
bastiana. Inne obrazy z tegoż cyklu znajdują się w Mu-
zeum w Baltimore, w Ermitażu oraz w Palazzo Ve-
nezia w Rzymie. Temat ten podjął również Altdorfer
w ołtarzu Sw. Floriana. Por. też Bibliotheca Sanctorum,
XI, Roma 1968, s. 800.
36
fredi), Rzym, Yilla Albani (wg Piglera)
trzeba zauważyć, że jest to jedyne tego rodzaju
przedstawienie w malarstwie w. XVII. Mamy
wiele Opatrywań, ale jedno tylko Opłakiwanie
św. Sebastiana. Warto się zastanowić nad genezą
tego wyjątkowego ujęcia.
Można by sądzić, że chodzi tu o kontaminację
dwu wątków. Wiemy, że Passio mówi o dwóch
męczeństwach: pierwszym było przeszycie strza-
łami, drugim — zabicie maczugami i wrzucenie
ciała do Cloaca Maxima. Pierwsze było w sztuce
niebywale popularne, drugie — mniej szlachetne
i malownicze, przedstawiano tylko wyjątkowo 61.
Pasja Pseudo-Ambrożego mówiła również
o matronie Lucynie, która wraz z krewnymi od-
nalazła zwłoki i pochowała je ad catacumbas
obok grobów apostołów. Ich posągi w nyżach wi-
61 X a f t a 1, Iconography of the Saints in Tuscan
Painting, s. 918—926, repr. Wrzucenie ciała do Cloaca
Maxima, centralny obraz z piętnastowiecznego trypty-
ku w Museo del Opera del Duomo we Florencja (fig.
1037)., T e n ż e: Iconography of the Saints in Central...,
s. 999. repr. obrazu z XV w. Zabicie Sebastiana maczu-
gami z predelli ołtarza w katedrze w Recanati. L. C a-
stelfranchi V e g a s, o. c., również reprodukcje
doczne są na obrazie Domenie a Passignana
(1558—-1638) Pogrzeb św. Sebastiana (Museo Na-
zionale — Neapol, ryc. 19). Znany jest jeszcze
jeden obraz niezidentyfikowanego malarza z krę-
gu Caravaggia pt. Sw. Sebastian odnaleziony
przez krewnych Lucyny (por. ryc. 4). Wydaje się,
że oba wątki zostały tu pomieszane, gdyż święty
przedstawiony jest wyraźnie jako żyjący, z otwar-
tymi oczyma, a wedle Passio krewni Lucyny wy-
dobyli wszak martwe jego ciało. Zasadnicza bo-
wiem różnica ikonograficzna polega na tym, że
w owym drugim odnalezieniu ciała biorą udział
również mężczyźni. Skrzyżowanie wątków Ireny
i Lucyny występuje także w płaskorzeźbie arty-
sty hiszpańskiego (XVI/XVII w.) Bonifasa y Mas-
so, znanej autorce niestety tylko z kiepskiej re-
obrazu anonima z kolekcji Johnson w Filadelfii Zabi-
cie maczugami i wrzucenie do Cloaca Maxima (tabl. 51).
Autorstwo obrazu określone jest jako: Mistrz Św. Se-
bastiana. Inne obrazy z tegoż cyklu znajdują się w Mu-
zeum w Baltimore, w Ermitażu oraz w Palazzo Ve-
nezia w Rzymie. Temat ten podjął również Altdorfer
w ołtarzu Sw. Floriana. Por. też Bibliotheca Sanctorum,
XI, Roma 1968, s. 800.
36