DOI Artikel:
Lepiarczyk, Józef: Juliusz Ross: (1920 - 1976)
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20407#0165
Folia Historiae Artium, T. XIV (1978)
JULIUSZ ROSS (1920—1976)
W dniu 30 września 1976 roku w Krośnie nad
Wisłokiem zmarł nagle i pochowany został na
miejscowym cmentarzu dr Juliusz Ross, b. star-
szy asystent Uniwersytetu Jagiellońskiego i b.
wykładowca Akademii Sztuk Pięknych w Kra-
kowie, historyk sztuki, znawca stosunków arty-
stycznych polsko-czeskich i polsko-słowackich,
członek Komisji Teorii i Historii .Sztuki Oddzia-
łu Krakowskiego PAN, członek Oddziału Kra-
kowskiego Stowarzyszenia Historyków Sztuki,
honorowy obywatel miasta Krosna.
Juliusz Stefan Ross urodził się 30 XII 1920
w Radziechowie (dawne woj. tarnopolskie, obec-
nie ZSSR) jako syn urzędnika rolnego Jana (za-
ginął w r. 1939) i Marii Kamili z Wojciechow-
skich, nauczycielki (f 1973). Tam też uczęszczał do
szkoły podstawowej, a następnie (od 1931) do
gimnazjum im. Marszałka Badeniego. Po ukoń-
czeniu gimnazjum w r. 1937 uczęszczał do VIII
Państwowego Liceum i Gimnazjum im. Kazimie-
rza Wielkiego we Lwowie oraz do I Państwowe-
go Liceum i Gimnazjum im. Mikołaja Koperni-
ka tamże, gdzie też w dniu 17 V 1939 zdał egza-
min dojrzałości. Podczas studiów gimnazjalnych
i licealnych interesował się szczególnie krajo-
znawstwem i zabytkoznawstwem, rezultatem cze-
go było m. in. opracowanie przewodnika po po-
wiecie radziechowskim, który ukazał się drukiem
w r. 1937. Pełniąc w r. 1938 funkcje przewodni-
czącego Zrzeszenia Kół Krajoznawczych Młodzie-
ży Szkolnej założył wiele jednostek organizacyj-
nych tego typu.
W latach 1939—1941, po wkroczeniu wojsk ra-
dzieckich, pracował przeważnie fizycznie jako ro-
botnik drzewny na dworcu kolejowym w Ra-
dziechowie; w okresie wiosennym r. 1941 był za-
trudniony w tamtejszej kooperatywie sprzedaży
nasion.
Po wkroczeniu wojsk niemieckich w r. 1941
przystąpił wraz z członkami byłego zarządu do
reorganizacji jedynej polskiej instytucji, tj. Spół-
dzielni Rolniczo-Handlowej „Rolnik” w Radzie-
chowie, w której pracował jako kasjer aż do cza-
su wysiedlenia go do Rymanowa w r. 1944. Wraz
z b. Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków we
Lwowie, dr. Zbigniewem Hornungiem, współ-
działał w tym czasie w akcji zabezpieczania dzieł
sztuki przed grabieżą hitlerowską d miejscowych
elementów aspołecznych. Po przejściu frontu
(wrzesień 1944) zgłosił się natychmiast do pracy
w Starostwie Powiatowym w Krośnie, gdzie za-
czął pełnić funkcje pomocnika konserwatora za-
bytków sztuki.
157
JULIUSZ ROSS (1920—1976)
W dniu 30 września 1976 roku w Krośnie nad
Wisłokiem zmarł nagle i pochowany został na
miejscowym cmentarzu dr Juliusz Ross, b. star-
szy asystent Uniwersytetu Jagiellońskiego i b.
wykładowca Akademii Sztuk Pięknych w Kra-
kowie, historyk sztuki, znawca stosunków arty-
stycznych polsko-czeskich i polsko-słowackich,
członek Komisji Teorii i Historii .Sztuki Oddzia-
łu Krakowskiego PAN, członek Oddziału Kra-
kowskiego Stowarzyszenia Historyków Sztuki,
honorowy obywatel miasta Krosna.
Juliusz Stefan Ross urodził się 30 XII 1920
w Radziechowie (dawne woj. tarnopolskie, obec-
nie ZSSR) jako syn urzędnika rolnego Jana (za-
ginął w r. 1939) i Marii Kamili z Wojciechow-
skich, nauczycielki (f 1973). Tam też uczęszczał do
szkoły podstawowej, a następnie (od 1931) do
gimnazjum im. Marszałka Badeniego. Po ukoń-
czeniu gimnazjum w r. 1937 uczęszczał do VIII
Państwowego Liceum i Gimnazjum im. Kazimie-
rza Wielkiego we Lwowie oraz do I Państwowe-
go Liceum i Gimnazjum im. Mikołaja Koperni-
ka tamże, gdzie też w dniu 17 V 1939 zdał egza-
min dojrzałości. Podczas studiów gimnazjalnych
i licealnych interesował się szczególnie krajo-
znawstwem i zabytkoznawstwem, rezultatem cze-
go było m. in. opracowanie przewodnika po po-
wiecie radziechowskim, który ukazał się drukiem
w r. 1937. Pełniąc w r. 1938 funkcje przewodni-
czącego Zrzeszenia Kół Krajoznawczych Młodzie-
ży Szkolnej założył wiele jednostek organizacyj-
nych tego typu.
W latach 1939—1941, po wkroczeniu wojsk ra-
dzieckich, pracował przeważnie fizycznie jako ro-
botnik drzewny na dworcu kolejowym w Ra-
dziechowie; w okresie wiosennym r. 1941 był za-
trudniony w tamtejszej kooperatywie sprzedaży
nasion.
Po wkroczeniu wojsk niemieckich w r. 1941
przystąpił wraz z członkami byłego zarządu do
reorganizacji jedynej polskiej instytucji, tj. Spół-
dzielni Rolniczo-Handlowej „Rolnik” w Radzie-
chowie, w której pracował jako kasjer aż do cza-
su wysiedlenia go do Rymanowa w r. 1944. Wraz
z b. Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków we
Lwowie, dr. Zbigniewem Hornungiem, współ-
działał w tym czasie w akcji zabezpieczania dzieł
sztuki przed grabieżą hitlerowską d miejscowych
elementów aspołecznych. Po przejściu frontu
(wrzesień 1944) zgłosił się natychmiast do pracy
w Starostwie Powiatowym w Krośnie, gdzie za-
czął pełnić funkcje pomocnika konserwatora za-
bytków sztuki.
157