DOI Artikel:
Krakowski, Piotr: Ruiny i groby w sztuce preromantyzmu i romantyzmu
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20407#0112
od 16 do 32, Ionica od 32 do 48, Dorica od 48 do
64, Toscana od 64 do 80 i wreszcie Ruyne zwią-
zana ze śmiercią. Na tej ostatniej planszy zamie-
szczony został znamienny wierszowany komen-
tarz:
Donc pour conclusion, corarae tout Bastiment
Est dastruit, soit par Feu par Eau, Temps qui tout
minę
AiniSii 1’homme a son Tems, cours eit definement
Estant subiect a Mort qui sur Mortels domine
Et a la Fin semblable a son Commancement6
W sztuce renesansowej, szczególnie zaś w gra-
fice włoskiej i francuskiej tego czasu, doszukać
się można początków tak popularnej w w. XVIII
twórczości „ruinistów”, a więc Panniniego, Ser-
vandoniego, Piranesiego, Huberta Roberta, Cle-
risseau i wielu innych. Już w wieku XVI temat
ruin traktowany był zarówno dekoracyjnie, jak
i ekspresyjnie. Już wtedy dostrzegano w ruinie
piękno melancholijne, traktowano ją symbolicz-
nie, umiano wykorzystać jej wartości wyrazowe.
Znajdowało to zresztą odpowiedniki w prozie i
poezji — np. u Bellaya, Montaigne’a, Choula,
Tiheveta7. Zwrócono uwagę na „malowniczość”
tego motywu. W w. XVII temat ruin jest inter-
pretowany w sposób jeszcze bardziej bliski ro-
mantyzmowi. Dostrzegamy to w twórczości Ru-
bensa, Rembrandta, Claude Lorraina, Poussina,
Paula Brilla i innych. W swych pejzażach chętnie
pokazują oni ruiny, które utrzymywane są w
charakterze klasyczno-idyllicznym i dodają od-
powiedniego nastroju przedstawieniom widoko-
gmcmliJ crft ęui l>iĄtwra auea
ntfemtm ■fuf dsćit, nu/rtai? ntccft/ <r/?,
R.YYNŁ
iry (YY\ ffUkt
fijf/ii |?**<*4»S*'
atiietim accrcfat, yanmm imtttt. .*{f.
TemjWf' cmniuiat Ańtan ca m»r}<? julcflu , «»•.
Donc pour conciufion,commc tout Bifbment
Eit dcilruit joic par Feu par Eau,Teps qui tout miac
A*fJi 1'hommeafbn Tems,cours & dcnncment
Edam fubie<2 a Mort qui fur Mortels domine (.
EsalaFta fembiabk a fon Commaaccmcat.
1. Vredeman de Vries, Theatrum Vitae Humanae — Ruyne, 1577, Gabinet Rycin
Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie
6 Por.: Zbiory Graficzne Biblioteki Jagiellońskiej. renaissance franęaise (Actes du Congres d’Histoire de
ręka 152/1, I 9271 (Ze zbiorów Jana Ponętowskiego). 1’Art, Paris 1921, t. III, Paris 1924, s. 639—652).
7 R. Schneider, Le theme des ruines dans la
104
64, Toscana od 64 do 80 i wreszcie Ruyne zwią-
zana ze śmiercią. Na tej ostatniej planszy zamie-
szczony został znamienny wierszowany komen-
tarz:
Donc pour conclusion, corarae tout Bastiment
Est dastruit, soit par Feu par Eau, Temps qui tout
minę
AiniSii 1’homme a son Tems, cours eit definement
Estant subiect a Mort qui sur Mortels domine
Et a la Fin semblable a son Commancement6
W sztuce renesansowej, szczególnie zaś w gra-
fice włoskiej i francuskiej tego czasu, doszukać
się można początków tak popularnej w w. XVIII
twórczości „ruinistów”, a więc Panniniego, Ser-
vandoniego, Piranesiego, Huberta Roberta, Cle-
risseau i wielu innych. Już w wieku XVI temat
ruin traktowany był zarówno dekoracyjnie, jak
i ekspresyjnie. Już wtedy dostrzegano w ruinie
piękno melancholijne, traktowano ją symbolicz-
nie, umiano wykorzystać jej wartości wyrazowe.
Znajdowało to zresztą odpowiedniki w prozie i
poezji — np. u Bellaya, Montaigne’a, Choula,
Tiheveta7. Zwrócono uwagę na „malowniczość”
tego motywu. W w. XVII temat ruin jest inter-
pretowany w sposób jeszcze bardziej bliski ro-
mantyzmowi. Dostrzegamy to w twórczości Ru-
bensa, Rembrandta, Claude Lorraina, Poussina,
Paula Brilla i innych. W swych pejzażach chętnie
pokazują oni ruiny, które utrzymywane są w
charakterze klasyczno-idyllicznym i dodają od-
powiedniego nastroju przedstawieniom widoko-
gmcmliJ crft ęui l>iĄtwra auea
ntfemtm ■fuf dsćit, nu/rtai? ntccft/ <r/?,
R.YYNŁ
iry (YY\ ffUkt
fijf/ii |?**<*4»S*'
atiietim accrcfat, yanmm imtttt. .*{f.
TemjWf' cmniuiat Ańtan ca m»r}<? julcflu , «»•.
Donc pour conciufion,commc tout Bifbment
Eit dcilruit joic par Feu par Eau,Teps qui tout miac
A*fJi 1'hommeafbn Tems,cours & dcnncment
Edam fubie<2 a Mort qui fur Mortels domine (.
EsalaFta fembiabk a fon Commaaccmcat.
1. Vredeman de Vries, Theatrum Vitae Humanae — Ruyne, 1577, Gabinet Rycin
Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie
6 Por.: Zbiory Graficzne Biblioteki Jagiellońskiej. renaissance franęaise (Actes du Congres d’Histoire de
ręka 152/1, I 9271 (Ze zbiorów Jana Ponętowskiego). 1’Art, Paris 1921, t. III, Paris 1924, s. 639—652).
7 R. Schneider, Le theme des ruines dans la
104