DOI Artikel:
Krakowski, Piotr: Ruiny i groby w sztuce preromantyzmu i romantyzmu
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20407#0134
13. G. Bal ta Biasion, Trzy kopce, Gabinet Rycin PAN, Oddział Kraków
Na temat otaczających Kraków kopców i ich
patriotycznej roli pisze m. in. Jerzy Banach w
swojej książce Dawne widoki Krakowa: „Niemal
z reguły, gdy chodzi o Kraków, w widoku odle-
głym znajdzie się przedstawienie jednego lub
więcej otaczających go kopców. Kopiec umieścić
należało, bo jest to bardzo malowniczy motyw
podkrakowskiego pejzażu. Przy tym dla miaista
charakterystyczny. Ale i dlatego również, że ta-
kie przedstawienie jest refleksem kultu miejsc
wiecznego spoczynku bohaterów narodowych,
królów, ludzi zasłużonych i wielkich. A w wieku
smutnym dla naszych dziejów politycznych taki
kult był sprawą szczególnie słuszną i potrzebną,
służył pokrzepieniu serc” 106. Banach zwraca uwa-
gę na kartę tytułową publikacji Monumenta Re-
gum Poloniae Cracoviensia z r. 1827, dla której
ilustracje wykonał Michał Stachowicz. Owa kar-
ta przedstawia idealny widok Krakowa z wszyst-
kimi trzema kopcami (ryc. 12). Jest to wyraźne
nawiązanie do popularnej w tym czasie symboli-
106 J. Banach, Dawne widoki Krakowa, Kraków
1967, s. 173.
107 Cyt. za Jagodą: o.c., s. 128—127.
108 Monumenta Regum Poloniae..., Petersburg 1852.
ki podkrakowskich mogił. Jeszcze lepiej, w spo-
sób bardziej jednoznaczny, ujmuje ten wątek te-
matyczny barwna akwaforta G. Biasiona ze Lwo-
wa przedstawiająca wszystkie trzy kopce obok
siebie (ryc. 13).
Skoro mowa o Monumenta Regum Poloniae ...
warto podkreślić znaczenie i rolę, jaką na po-
czątku w. XIX przypisywano w Polsce w ogóle
nekropoli wawelskiej. W zwiąjzku z myślą wy-
dania tego albumu pisano w r. 1822 w Pszczółce
Krakowskiej, że „zachowywać od zatracenia pa-
miątki narodowe, podawać je wiekom potomnym,
było zawsze wszystkich ludów powinnością świę-
tą i tkliwą” 107. Następne wydania albumu (ryc.
14 i 15) zawierają karty tytułowe wyraźnie pod-
kreślające symboliczno-patriotyczny charakter
królewskich grobowców na Wawelu108. Postać
Kościuszki łączy się także z przedstawieniami o
charakterze symbolicznym w ówczesnym malar-
stwie polskim, odnoszącymi się do tematu „grobu
ojczyzny” 109.
109 Wymienić należy przede wszystkim obraz Micha-
ła Stachowicza z Muzeum Narodowego w Krakowie
Kościuszko ratujący Polskę przed grobem (Grób ojczy-
zny).
126
Na temat otaczających Kraków kopców i ich
patriotycznej roli pisze m. in. Jerzy Banach w
swojej książce Dawne widoki Krakowa: „Niemal
z reguły, gdy chodzi o Kraków, w widoku odle-
głym znajdzie się przedstawienie jednego lub
więcej otaczających go kopców. Kopiec umieścić
należało, bo jest to bardzo malowniczy motyw
podkrakowskiego pejzażu. Przy tym dla miaista
charakterystyczny. Ale i dlatego również, że ta-
kie przedstawienie jest refleksem kultu miejsc
wiecznego spoczynku bohaterów narodowych,
królów, ludzi zasłużonych i wielkich. A w wieku
smutnym dla naszych dziejów politycznych taki
kult był sprawą szczególnie słuszną i potrzebną,
służył pokrzepieniu serc” 106. Banach zwraca uwa-
gę na kartę tytułową publikacji Monumenta Re-
gum Poloniae Cracoviensia z r. 1827, dla której
ilustracje wykonał Michał Stachowicz. Owa kar-
ta przedstawia idealny widok Krakowa z wszyst-
kimi trzema kopcami (ryc. 12). Jest to wyraźne
nawiązanie do popularnej w tym czasie symboli-
106 J. Banach, Dawne widoki Krakowa, Kraków
1967, s. 173.
107 Cyt. za Jagodą: o.c., s. 128—127.
108 Monumenta Regum Poloniae..., Petersburg 1852.
ki podkrakowskich mogił. Jeszcze lepiej, w spo-
sób bardziej jednoznaczny, ujmuje ten wątek te-
matyczny barwna akwaforta G. Biasiona ze Lwo-
wa przedstawiająca wszystkie trzy kopce obok
siebie (ryc. 13).
Skoro mowa o Monumenta Regum Poloniae ...
warto podkreślić znaczenie i rolę, jaką na po-
czątku w. XIX przypisywano w Polsce w ogóle
nekropoli wawelskiej. W zwiąjzku z myślą wy-
dania tego albumu pisano w r. 1822 w Pszczółce
Krakowskiej, że „zachowywać od zatracenia pa-
miątki narodowe, podawać je wiekom potomnym,
było zawsze wszystkich ludów powinnością świę-
tą i tkliwą” 107. Następne wydania albumu (ryc.
14 i 15) zawierają karty tytułowe wyraźnie pod-
kreślające symboliczno-patriotyczny charakter
królewskich grobowców na Wawelu108. Postać
Kościuszki łączy się także z przedstawieniami o
charakterze symbolicznym w ówczesnym malar-
stwie polskim, odnoszącymi się do tematu „grobu
ojczyzny” 109.
109 Wymienić należy przede wszystkim obraz Micha-
ła Stachowicza z Muzeum Narodowego w Krakowie
Kościuszko ratujący Polskę przed grobem (Grób ojczy-
zny).
126