Polska Akademia Umieje̜tności <Krakau> / Komisja Historii Sztuki [Editor]; Polska Akademia Nauk <Warschau> / Oddział <Krakau> / Komisja Teorii i Historii Sztuki [Editor]: Folia Historiae Artium (22.1986)

6. Hieronymus Bosch, Kuszenie św. Antoniego, Madryt, Muzeum Prado (wg Ca-

stellego) (repr. A. Rzepecki)

Burleskowo-maskaradowy aspekt sceny „ku-
szenia" powoli wypierać będzie w następnych wie-
kach „demonicznoiść" typową dla Boscha. Nie-
mniej „kuszenia" Boscha, konfrontujące świę-
tego z groteskowymi monstrami, stały się wzo-
rem, powtarzanym często w XVI i XVII stuleciu.

Szczególną rolę w kontynuowaniu boschowskiej
tradycji odegrała malarska rodzina Brueghlów:
Piotr starszy, autor miedziorytu przedstawia-
jącego „kuszenie" (ryc. 8) nawiązujące do Boscha,
oraz jego synowie i wnukowie, także autorzy
„kuszeń": Jan „Aksamitny", Piotr II „Piekielny",

czość Franciszka Rabelais'go a kultura średniowiecza i
renesansu. Przeł. A. A. Goreniowie, Kraków 1975; C.
Gaignebet, M.-C. Florentin, Le Carnaval, Essais
de mythologie populaire, Paris 1974. O przydatności ka-
tegorii metodologicznych Bachtina do badania konkretne-

go dzieła sztuki (w tym wypadku obrazów Pietera Bru-
eghla st, autora m. in. Kuszenia św. Antoniego) pisze N.
Cieś lińska, Rabelais a Bruegel, czyli po co Bachtin
[w:] Słowo i obraz. Materiały sympozjum Komitetu Nauk
o Sztuce PAN..., Warszawa 1982, s. 35—47.

117