DOI Heft:
Recenzje i przeglądy
DOI Artikel:Marcinkowski, Wojciech: Nowe prace o Wicie Stwoszu: Literatura zagraniczna
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20540#0157
: ii ■ ■. vi;: 3'":""
2. Św. Jan Chrzciciel, Norymberga, kościół Św.
Jana, ok. 1470/1480 (wg Veit Stoss in Niirnberg...)
Hans Raimisch zestawia inny jeszcze zespół
zabytkowy z osobą Simona Lainberger a. Punkt
wyjścia stanowią dlań rzeźby z retabulum Św.
Piotra u Św. Sebalda w Norymberdze. Do tej
właśnie nastawy odnosi Ramisch wzmiankowany
na wstępie przekaz z r. 1478, uznając Herliina za
projektanta dzieła. Następnie wymienia (podob-
nie jak Schindler) Archanioła Michała u Św. Wa-
wrzyńca, anioła Mateusza Ewangelisty z grobow-
ca magdeburskiego (podobnie jak Stafski), wre-
szcie kamienną Matkę Boską z 1482 r. w Germa-
nisches Nationalmuseum 17.
Domniemanie Ramischa znalazło poparcie Staf-
skiego, który, w kolejnym artykule, przypisał mi-
strzowi Simonowi zidentyfikowane ostatnio rze-
źby z ołtarza w kościele Św. Michała w Hof a.d.
Saale (1465, przechowane w Germanisehes Naitio-
nalmuiseum), a także „starszą grupę" figur (śś.
Elżbieta, Leonard, Antoni) wspomnianej już na-
stawy rothenburskiej. W tym ujęciu siedząca po-
stać św. Piotra w retabulum u Św. Sebalda trak-
towana jest jako naśladownictwo odnośnych fi-
gur z Hof i Rothenburga 18.
Badania Ramischa, Liedkego i Stafskiego ma-
ją dla nas znaczenie przede wszystkim z tego
względu, że przyczyniają się do precyzyjniejsze-
go określenia sytuacji rzeźby norymberskiej w
latach [sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XV w.,
tan. tuż przed przybyciem Wita Stwosza do fran-
końskiej metropolii. Autorzy ci dochodzą do wnio-
sku, że na terenie tym przeważały wpływy sztu-
ki szwabskiej, konkretniej ulmskiej, jeszcze kon-
kretniej — „szkoły Multschera" (Hof, „starsza
grupa" rzeźb w Rothenburgu). Uosobieniem tych
tendencji miałby być właśnie Simon Lainberger.
Z tych sugestywnych wywodów zdaje się wyni-
kać, że Neudórferowski Simon mit dem lahmen
Hand odgrywał w rzeczywistości zgoła odmienną
rolę, niż ta, którą wyznaczano mu w czasach Los-
snitzera i później.
Zarazem jednak pojawiają się we Frankonii
znamiona progresywniejszej new art, by posłu-
żyć się określeniem, użytym w pewnym współ-
czesnym dokumencie w odniesieniu do dokonań
Mikołaja z Lejdy. Przykładem tego jest „młod-
sza grupa" rzeźb retabulum w Rothenburgu, wy-
selekcjonowana dzięki analizie archiwaliów i zna-
leziskom konserwatorskim (stwierdzenie dosztuko-
17 H. Ramisch, Der Petersaltar von St. Sebald in
Niirnberg und das Herlin—Lainberger Problem (Ars Ba-
varica, XIII,, 1979), s. 83—37.
18 H. Stafiski, Der Niirnberger Bildhauer Simon
Lainberger ais Mitarbeiter der Maler Friedrich Herlin
und Hans Pleydenwurff (Anzeiger des Germanischen
Nationalmuseums, 1982), s. 23—30.
152
2. Św. Jan Chrzciciel, Norymberga, kościół Św.
Jana, ok. 1470/1480 (wg Veit Stoss in Niirnberg...)
Hans Raimisch zestawia inny jeszcze zespół
zabytkowy z osobą Simona Lainberger a. Punkt
wyjścia stanowią dlań rzeźby z retabulum Św.
Piotra u Św. Sebalda w Norymberdze. Do tej
właśnie nastawy odnosi Ramisch wzmiankowany
na wstępie przekaz z r. 1478, uznając Herliina za
projektanta dzieła. Następnie wymienia (podob-
nie jak Schindler) Archanioła Michała u Św. Wa-
wrzyńca, anioła Mateusza Ewangelisty z grobow-
ca magdeburskiego (podobnie jak Stafski), wre-
szcie kamienną Matkę Boską z 1482 r. w Germa-
nisches Nationalmuseum 17.
Domniemanie Ramischa znalazło poparcie Staf-
skiego, który, w kolejnym artykule, przypisał mi-
strzowi Simonowi zidentyfikowane ostatnio rze-
źby z ołtarza w kościele Św. Michała w Hof a.d.
Saale (1465, przechowane w Germanisehes Naitio-
nalmuiseum), a także „starszą grupę" figur (śś.
Elżbieta, Leonard, Antoni) wspomnianej już na-
stawy rothenburskiej. W tym ujęciu siedząca po-
stać św. Piotra w retabulum u Św. Sebalda trak-
towana jest jako naśladownictwo odnośnych fi-
gur z Hof i Rothenburga 18.
Badania Ramischa, Liedkego i Stafskiego ma-
ją dla nas znaczenie przede wszystkim z tego
względu, że przyczyniają się do precyzyjniejsze-
go określenia sytuacji rzeźby norymberskiej w
latach [sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XV w.,
tan. tuż przed przybyciem Wita Stwosza do fran-
końskiej metropolii. Autorzy ci dochodzą do wnio-
sku, że na terenie tym przeważały wpływy sztu-
ki szwabskiej, konkretniej ulmskiej, jeszcze kon-
kretniej — „szkoły Multschera" (Hof, „starsza
grupa" rzeźb w Rothenburgu). Uosobieniem tych
tendencji miałby być właśnie Simon Lainberger.
Z tych sugestywnych wywodów zdaje się wyni-
kać, że Neudórferowski Simon mit dem lahmen
Hand odgrywał w rzeczywistości zgoła odmienną
rolę, niż ta, którą wyznaczano mu w czasach Los-
snitzera i później.
Zarazem jednak pojawiają się we Frankonii
znamiona progresywniejszej new art, by posłu-
żyć się określeniem, użytym w pewnym współ-
czesnym dokumencie w odniesieniu do dokonań
Mikołaja z Lejdy. Przykładem tego jest „młod-
sza grupa" rzeźb retabulum w Rothenburgu, wy-
selekcjonowana dzięki analizie archiwaliów i zna-
leziskom konserwatorskim (stwierdzenie dosztuko-
17 H. Ramisch, Der Petersaltar von St. Sebald in
Niirnberg und das Herlin—Lainberger Problem (Ars Ba-
varica, XIII,, 1979), s. 83—37.
18 H. Stafiski, Der Niirnberger Bildhauer Simon
Lainberger ais Mitarbeiter der Maler Friedrich Herlin
und Hans Pleydenwurff (Anzeiger des Germanischen
Nationalmuseums, 1982), s. 23—30.
152