DOI Heft:
Recenzje i przeglądy
DOI Artikel:Marcinkowski, Wojciech: Nowe prace o Wicie Stwoszu: Literatura zagraniczna
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20540#0164
11. Szafa ołtarzowa, fragment ryc. 10 (wg Veit Stoss in Niirnberg...)
ju, wyznaczone przez figury asystencyjne z grup
Ukrzyżowania w kościele Św. Cecylii w Cadol-
zburgu i u Św. Jakuba w Norymberdze35. Od-
tąd pogląd ten zdecydowanie przeważa.
Odmienne stanowisko zajął jedynie Stafski.
Rozpatrując problem w kontekście osobistej sy-
tuacji Stwosza po katastrofie wekslowej doszedł
do wniosku, że mistrz Wit, pozbawiony własnego
Warsztatu, użył Wolgemuta jako „firmy", by uzy-
skać zatrudnienie w Schwabach, choćby jako cze-
ladnik 36. Tezę tę przedstawia ostatnio Stafski w
nowym ujęciu. Partie rzeźbiarskie korpusu ołta-
rzowego wykonać miał nie tyle sam Stwosz, ile
jego warsztat, od końca r. 1503 pozostający pod
nominalnym kierownictwem Wolgemuta. Tym nie-
mniej figury w Schwabach stanowią odzwier-
34 Los s ni tz er, o.c, s. 117.
35 W. P i n d e r, Die deutsche Plastik vom ausgehen-
den Mittelalter bis zum Ende der Renaissance, II, Wild-
Park—P.otsdam [1929] (Haindbuch der Kunstwissenschaft),
s. 413.
36 H. Stafski, Die Bildwerke im Hochaltar der
Zwickauer Marienkirche. Ein Beitrag zur kiinstleri-
ciedlenie ówczesnych zapatrywań artystycznych
Stwosza. Te zaś charakteryzuje „odwrót od eks-
presyjnego realizmu" i zdążanie ku „nowej syn-
tezie piękna i prawdy". Bodźcem, który skłonił
Stwosza do obrazowania „odświętnego spokoju i
godności wewnętrznej", było zetknięcie się, 'po po-
wrocie z Krakowa, z dokonaniami szkoły ulmskiej
(Michael Erhart, szwabska komponenta w stylu
Tiknana Riemenschneidera). A zatem ów „brak
dynamizmu", uwypuklany od czasów Lossnitze-
ra przy rozpatrywaniu Koronacji w Schwabach,
rozumieć należy nie jako efekt niedostatków wy-
konania (w konsekwencji eliminujących Wita
Stwosza z kręgu dociekań atrybucyjnych), lecz
jako rezultat zmiany postawy (twórczej, wyczule-
nia na odmienne inspiracje 37.
schen Herkunft des Veit Stoss (Zeitschrift des Deutschen
Vereins fur Kunstwissenschaft, XXII, 1968), s. 175—177.
37 H. Stafski, Die Skulptur des Schwabacher Al-
tars und ihr Stilbezug zum Werk des Veit Stoss [w:]
Der Schwabacher Hochaltar..., s. 102—108 oraz (głos w
dyskusji), s. 122; tenże, Die Skulptur [w:] Der Ho-
chaltar der Schwabacher Stadtkirche, s. 69—82.
159
ju, wyznaczone przez figury asystencyjne z grup
Ukrzyżowania w kościele Św. Cecylii w Cadol-
zburgu i u Św. Jakuba w Norymberdze35. Od-
tąd pogląd ten zdecydowanie przeważa.
Odmienne stanowisko zajął jedynie Stafski.
Rozpatrując problem w kontekście osobistej sy-
tuacji Stwosza po katastrofie wekslowej doszedł
do wniosku, że mistrz Wit, pozbawiony własnego
Warsztatu, użył Wolgemuta jako „firmy", by uzy-
skać zatrudnienie w Schwabach, choćby jako cze-
ladnik 36. Tezę tę przedstawia ostatnio Stafski w
nowym ujęciu. Partie rzeźbiarskie korpusu ołta-
rzowego wykonać miał nie tyle sam Stwosz, ile
jego warsztat, od końca r. 1503 pozostający pod
nominalnym kierownictwem Wolgemuta. Tym nie-
mniej figury w Schwabach stanowią odzwier-
34 Los s ni tz er, o.c, s. 117.
35 W. P i n d e r, Die deutsche Plastik vom ausgehen-
den Mittelalter bis zum Ende der Renaissance, II, Wild-
Park—P.otsdam [1929] (Haindbuch der Kunstwissenschaft),
s. 413.
36 H. Stafski, Die Bildwerke im Hochaltar der
Zwickauer Marienkirche. Ein Beitrag zur kiinstleri-
ciedlenie ówczesnych zapatrywań artystycznych
Stwosza. Te zaś charakteryzuje „odwrót od eks-
presyjnego realizmu" i zdążanie ku „nowej syn-
tezie piękna i prawdy". Bodźcem, który skłonił
Stwosza do obrazowania „odświętnego spokoju i
godności wewnętrznej", było zetknięcie się, 'po po-
wrocie z Krakowa, z dokonaniami szkoły ulmskiej
(Michael Erhart, szwabska komponenta w stylu
Tiknana Riemenschneidera). A zatem ów „brak
dynamizmu", uwypuklany od czasów Lossnitze-
ra przy rozpatrywaniu Koronacji w Schwabach,
rozumieć należy nie jako efekt niedostatków wy-
konania (w konsekwencji eliminujących Wita
Stwosza z kręgu dociekań atrybucyjnych), lecz
jako rezultat zmiany postawy (twórczej, wyczule-
nia na odmienne inspiracje 37.
schen Herkunft des Veit Stoss (Zeitschrift des Deutschen
Vereins fur Kunstwissenschaft, XXII, 1968), s. 175—177.
37 H. Stafski, Die Skulptur des Schwabacher Al-
tars und ihr Stilbezug zum Werk des Veit Stoss [w:]
Der Schwabacher Hochaltar..., s. 102—108 oraz (głos w
dyskusji), s. 122; tenże, Die Skulptur [w:] Der Ho-
chaltar der Schwabacher Stadtkirche, s. 69—82.
159