DOI Artikel:
Kałamajska-Saeed, Maria: Geneza artystyczna obrazu Matki Boskiej Ostrobramskiej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20611#0078
4. Chrystus Salwator, Kraków — kościół Bożego Ciała
(fot. J. Langda)
rych należy też wspomnieć Andriejia Murawaewa,
brata otoczonego ponurą sławą gubernatora Wil-
na 10. Rzeczywisty znawca pr:ze'dmio!tu — Miko-
łaj Koindakow — w swej Ikonografii Bogomatieri
nie wspomina nawet o obrazie ostrobramskim,
Choć sporo uwagi poświęca cudownej ikonie Mat-
ki Boskiej z wileńskiej cerkwi Św. Trójcy n. Mo-
numentalna praca Kondakowa zachowała do dziś
swą wartość fundamentalnej pozycji, stale cyto-
wanej również w najnowszej literaturze, dotyczą-
cej ikonografii Matki Boskiej w siztuce bizantyj-
no 1883. W pracy korzystałam z wyd. II, Wilno 1890, s.
25, przyp. 71 (s. 225).
10 A. M u r a w i e w, Wilna Russe, Wilno 1865 (toż sa-
mo w wersji rosyjskiej Wilno 1865), s. 3—7, rozdz. La
chapelle d’Ostrobrama podaje trzy wersje znalezienia
się obrazu w Wilnie: 1. jako łup zdobyty w Chersonezie
przez wielkiego księcia Olgierda, 2. dar cesarza bizan-
tyjskiego Jana Paleologa dla tegoż Olgierda z okazji
chrztu, 3. cudowne zjawienie się na Ostrej Bramie w
1431 r. Autor uznaje obraz za czczony od XIV w. pod
5. Matka Boska, Kraków — kościół Bożego Ciała
(fot. J. Langda)
sklej. Jego negatywna opinia co do wschodniego
pochodzenia obrazu Madonny Ostrobramskiej by-
ła d pozostała reprezentatywną dla stanowiska na-
uki rosyjskiej, która nie podejmowała już wię-
cej tego tematu. Nie przeszkodziło to jednak roz-
powszechnianiu się wersji puszczonej w obieg
przez uprzednio wspomniane publikacje rosyjskie
z, 2. połowy XIX w. Skutek jest taki, że w lite-
raturze zachodnioeuropejskiej do dziś zdarza się
zaliczanie obrazu Matki Boskiej Ostrobramskiej
dio cudownych ikon rosyjskich 12.
nazwą Ostrobramskiej.
11 N. P. K o n d a k o w, Ikonografija Bogomatieri, t.
II, St. Pietiersburg 1915, s. 222.
12 M. J. R o u e t de J o u r n e 11, S.J., Marie et l’ico-
nographie russe [w:] Maria. Etudes sur la Sainte Vier-
ge, t. II, Paris 1952, s. 472—473, datuje obraz ostrobram-
ski na w. XIV, podając wersje jego pochodzenia po-
wtórzone niewątpliwie za A. Murawiewem (por. przyp.
10); I. Bentchev, Handbuch der Muttergottesikonen
Russlands, Bonn—Bad Godesberg 1985, s. 120—122.
74
(fot. J. Langda)
rych należy też wspomnieć Andriejia Murawaewa,
brata otoczonego ponurą sławą gubernatora Wil-
na 10. Rzeczywisty znawca pr:ze'dmio!tu — Miko-
łaj Koindakow — w swej Ikonografii Bogomatieri
nie wspomina nawet o obrazie ostrobramskim,
Choć sporo uwagi poświęca cudownej ikonie Mat-
ki Boskiej z wileńskiej cerkwi Św. Trójcy n. Mo-
numentalna praca Kondakowa zachowała do dziś
swą wartość fundamentalnej pozycji, stale cyto-
wanej również w najnowszej literaturze, dotyczą-
cej ikonografii Matki Boskiej w siztuce bizantyj-
no 1883. W pracy korzystałam z wyd. II, Wilno 1890, s.
25, przyp. 71 (s. 225).
10 A. M u r a w i e w, Wilna Russe, Wilno 1865 (toż sa-
mo w wersji rosyjskiej Wilno 1865), s. 3—7, rozdz. La
chapelle d’Ostrobrama podaje trzy wersje znalezienia
się obrazu w Wilnie: 1. jako łup zdobyty w Chersonezie
przez wielkiego księcia Olgierda, 2. dar cesarza bizan-
tyjskiego Jana Paleologa dla tegoż Olgierda z okazji
chrztu, 3. cudowne zjawienie się na Ostrej Bramie w
1431 r. Autor uznaje obraz za czczony od XIV w. pod
5. Matka Boska, Kraków — kościół Bożego Ciała
(fot. J. Langda)
sklej. Jego negatywna opinia co do wschodniego
pochodzenia obrazu Madonny Ostrobramskiej by-
ła d pozostała reprezentatywną dla stanowiska na-
uki rosyjskiej, która nie podejmowała już wię-
cej tego tematu. Nie przeszkodziło to jednak roz-
powszechnianiu się wersji puszczonej w obieg
przez uprzednio wspomniane publikacje rosyjskie
z, 2. połowy XIX w. Skutek jest taki, że w lite-
raturze zachodnioeuropejskiej do dziś zdarza się
zaliczanie obrazu Matki Boskiej Ostrobramskiej
dio cudownych ikon rosyjskich 12.
nazwą Ostrobramskiej.
11 N. P. K o n d a k o w, Ikonografija Bogomatieri, t.
II, St. Pietiersburg 1915, s. 222.
12 M. J. R o u e t de J o u r n e 11, S.J., Marie et l’ico-
nographie russe [w:] Maria. Etudes sur la Sainte Vier-
ge, t. II, Paris 1952, s. 472—473, datuje obraz ostrobram-
ski na w. XIV, podając wersje jego pochodzenia po-
wtórzone niewątpliwie za A. Murawiewem (por. przyp.
10); I. Bentchev, Handbuch der Muttergottesikonen
Russlands, Bonn—Bad Godesberg 1985, s. 120—122.
74