DOI Artikel:
Smorąg Różycka, Małgorzata: Miniatury "Ewangeliarza Ławryszewskiego": Zagadnienie stylu
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20613#0040
SYp) * rkii li c bryt lAffiurit
r'
39. Jozafat, fragment ryc. 22
Nie dla wszystkich miniatur Ewangeliarza udało
się odnaleźć analogie w sztuce bizantyńskiej. Na
pierwszy plan wysuwa się tutaj przedstawienie Piłata
ubranego w strój władcy, bliższe tradycji sztuki
zachodniej59. Również obficie sfałdowany płaszcz
Piłata, wybrzuszający się jakby pod wpływem pod-
muchu wiatru, znajduje liczne podobieństwa w iko-
nach z okresu panowania łacinników60. Podobnie
układ postaci Barlaama w Przypowieści o jednorożcu,
choć stosowany przez sztukę bizantyńską, znajduje
wiele analogii w sztuce zachodniej, np. w miniaturze
Psałterza Folcharda z IX wieku (S. Gallen, Stiftsbib-
liothek, cod. 23), przedstawiającej Dawida i Saula61.
Podobnie gest Barlaama, unoszącego dłoń z wypro-
stowanym palcem wskazującym, bliższy jest tradycji
zachodniej62, niż sztuce bizantyńskiej, w której częś-
ciej stosowany był gest uniesionej otwartej dłoni
40. Cesarz bizantyński, fragment fresku w cerkwi Św. Cyryla
w Kijowie, około 1170 (wg Salko)
W tej samej miniaturze ukazana z profilu twarz
młodzieńca na drzewie, obca zupełnie wzorom grec-
kim, znajduje wiele analogii w miniaturach zachod-
59 W sztuce wczesnobizantyńskiej ukazywano Piłata zwykle
w tradycyjnym stroju rzymskiego urzędnika, natomiast po ikono-
klazmie najczęściej w stroju żołnierza.
60 Por. K. Weitzmann, Les icones de la periode des croises
[w:] Les Icones, Paris 1982, s. 201-226, il. 225-226.
61 Zob. Ch. Eggenberger, Psalterium Aureum Sancti Galii.
Mittelalterliche Psalterillustration im Kloster St. Gallen, Sigmarin-
gen 1987, il. 9.
62 F. Garnier, le langage de i image au Moyen Age, 1:
Signification et symboliąue, Paris 1982; 2: Grammaire de gestes,
Paris 1989, zgromadził obszerny materiał ikonograficzny i sklasy-
fikował go według kodu znaczeniowego, wykazując wielką rolę
gestu w sztuce zachodniej, który w swej „gramatyce”, by użyć
sformułowania autora, w wielu wypadkach różnił się od bizantyń-
skiego.
36
r'
39. Jozafat, fragment ryc. 22
Nie dla wszystkich miniatur Ewangeliarza udało
się odnaleźć analogie w sztuce bizantyńskiej. Na
pierwszy plan wysuwa się tutaj przedstawienie Piłata
ubranego w strój władcy, bliższe tradycji sztuki
zachodniej59. Również obficie sfałdowany płaszcz
Piłata, wybrzuszający się jakby pod wpływem pod-
muchu wiatru, znajduje liczne podobieństwa w iko-
nach z okresu panowania łacinników60. Podobnie
układ postaci Barlaama w Przypowieści o jednorożcu,
choć stosowany przez sztukę bizantyńską, znajduje
wiele analogii w sztuce zachodniej, np. w miniaturze
Psałterza Folcharda z IX wieku (S. Gallen, Stiftsbib-
liothek, cod. 23), przedstawiającej Dawida i Saula61.
Podobnie gest Barlaama, unoszącego dłoń z wypro-
stowanym palcem wskazującym, bliższy jest tradycji
zachodniej62, niż sztuce bizantyńskiej, w której częś-
ciej stosowany był gest uniesionej otwartej dłoni
40. Cesarz bizantyński, fragment fresku w cerkwi Św. Cyryla
w Kijowie, około 1170 (wg Salko)
W tej samej miniaturze ukazana z profilu twarz
młodzieńca na drzewie, obca zupełnie wzorom grec-
kim, znajduje wiele analogii w miniaturach zachod-
59 W sztuce wczesnobizantyńskiej ukazywano Piłata zwykle
w tradycyjnym stroju rzymskiego urzędnika, natomiast po ikono-
klazmie najczęściej w stroju żołnierza.
60 Por. K. Weitzmann, Les icones de la periode des croises
[w:] Les Icones, Paris 1982, s. 201-226, il. 225-226.
61 Zob. Ch. Eggenberger, Psalterium Aureum Sancti Galii.
Mittelalterliche Psalterillustration im Kloster St. Gallen, Sigmarin-
gen 1987, il. 9.
62 F. Garnier, le langage de i image au Moyen Age, 1:
Signification et symboliąue, Paris 1982; 2: Grammaire de gestes,
Paris 1989, zgromadził obszerny materiał ikonograficzny i sklasy-
fikował go według kodu znaczeniowego, wykazując wielką rolę
gestu w sztuce zachodniej, który w swej „gramatyce”, by użyć
sformułowania autora, w wielu wypadkach różnił się od bizantyń-
skiego.
36