DOI article:
Gadomski, Jerzy: O podróżach artystycznych malarzy cechu krakowskiego w drugiej połowie XV i na początku XVI wieku
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.20614#0040
8. Dierick Bouts, tkanina na obrazie Matki Boskiej z
Dzieciątkiem, Londyn, National Gallery (wg Friedlan-
dera; reprod. A. Rzepecki)
np. u Belliniego i u Perugina [...]. Napis zaś
’Ecce Angus itd.’ spotykamy na włoskich dzie-
łach np. w Adoracji Fra F. Lippiego w Berlinie
i innych” 22. W stwierdzeniu takim musi tkwić
nie wyrażone wprost założenie, że twórca Zwia-
stowania znał bezpośrednio dzieła włoskich ma-
larzy. W kontekście przypisanych dziś krakow-
skiemu mistrzowi dalszych obrazów wysuniętą
przed sześćdziesięciu laty supozycję Gutmanów-
ny można podtrzymać i rozwinąć.
Wyważona, symetryczna i trójdzielna kompo-
zycja Zwiastowania „z Jodłownika” (ryc. 12)
skłoniła Janusza Kozłowskiego i Kazimierza Ku-
czmana do nazwania go ankoną 23 — chyba nie-
co ryzykownie. Nie są to bowiem trzy obrazy,
lecz jeden, podzielony na „części” jedynie za po-
mocą malowanych kolumienek, bez wprowadza-
22 Gutmanówna, o. c., s. 28—29 przypis 69. Iko-
nograficzne i stylowe odniesienia Zwiastowania do sztu-
ki włoskiej wymieniają także J. Kozłowski, K. Ku-
cz m a n, Włoska fundacja krakowskiego malowidła ce-
chowego. Epitafijny obraz Arnolfa Tedaldiego w Mu-
zeum Diecezjalnym w Tarnowie (Folia Historiae Artium,
XX, 1984), s. 46—48, 50, 52—53.
23 Ibidem, s. 41, 51—52.
24 R. Pallucchini, Giovanni Bellini, Milano
1959, s. 136—137, tabl. XI, il. 74; G. F i o c c o, Giouanni
Bellini, Paris—Milano 1960, tabl. XVI; Tutta la pittura
9. Mistrz Tryptyku Matki Boskiej Bolesnej, tkanina w
Ofiarowaniu Chrystusa w świątyni na tryptyku Matki
Boskiej Bolesnej, Kraków, katedra na Wawelu (fot. S.
Kolowca)
nia konstrukcji stolarskiej. Owe kolumienki od-
dzielają zajmującą część środkową budowlę od
bocznych części krajobrazowych, a wszystkie po-
la łączy wspólna przestrzeń malarska, co zazna-
czono fragmentem nieba widocznym za przezro-
czem oświetlającym wnętrze budowli i jednoczą-
cym cały obraz roślinnym zwieńczeniem. Zbliżo-
ny typ kompozycji, z zaopatrzoną w przezrocze
architektoniczną strukturą w środku, spotkać
można u Giovanniego Belliniego, w obrazie
przedstawiającym Koronację Matki Boskiej z śś.
Pawłem, Piotrem, Hieronimem i Franciszkiem,
w nastawie z 3. ćwierci wieku XV, wykonanej
dla kościoła San Francesco w Pesaro (Pesaro,
Museo Civieo) 24. Trójdzielną kompozycję, z czę-
ściami bocznymi wypełnionymi otwartym kraj-
obrazem, zastosował później Bellini w kilku
obrazach Matki Boskiej z Dzieciątkiem; przykła-
dem jest zaopatrzona w datę 1487 Madonna „de-
gli alberelli”, nazwana tak z uwagi na motywy
wypełniające skrajne człony obrazu (Wenecja,
Gallerie delFAccademia)25.
Jak zauważyła Gutmanówna, krajobrazy w
di Giouanni Bellini, a cura di S. B o 11 a r i, Milano
1963, 1: 1425—1485, s. 34—35, tabl. 97; R. G h i o 11 o, T.
P i g n a 11 i, L’opera completa di Giouanni Bellini, Mi-
lano 1969, s. 93 nr 68, tabl. XIX; N. H u s e, Studien zu
Gioranni Bellini, Berlin—New York 1972 (Beitrage zur
Kunstgeschichte, 7), s. 28 nn., il. 20.
25 Pallucchini, o. c., s. 143, 144, il. 129, 132;
Fiocco, o. c., tabl. XXVI, XXVIII; Tutta la pittura...,
1, tabl. 170; 2: 1485—1516, s. 20, tabl. 13—15, 22;
G h i o 11 o, P i g n a 11 i, o. c., s. 98—99 nr 106—108, 112,
tabl. XXXI, XXXII, XXXVIII; H u s e, o. c., s. 21.
34
Dzieciątkiem, Londyn, National Gallery (wg Friedlan-
dera; reprod. A. Rzepecki)
np. u Belliniego i u Perugina [...]. Napis zaś
’Ecce Angus itd.’ spotykamy na włoskich dzie-
łach np. w Adoracji Fra F. Lippiego w Berlinie
i innych” 22. W stwierdzeniu takim musi tkwić
nie wyrażone wprost założenie, że twórca Zwia-
stowania znał bezpośrednio dzieła włoskich ma-
larzy. W kontekście przypisanych dziś krakow-
skiemu mistrzowi dalszych obrazów wysuniętą
przed sześćdziesięciu laty supozycję Gutmanów-
ny można podtrzymać i rozwinąć.
Wyważona, symetryczna i trójdzielna kompo-
zycja Zwiastowania „z Jodłownika” (ryc. 12)
skłoniła Janusza Kozłowskiego i Kazimierza Ku-
czmana do nazwania go ankoną 23 — chyba nie-
co ryzykownie. Nie są to bowiem trzy obrazy,
lecz jeden, podzielony na „części” jedynie za po-
mocą malowanych kolumienek, bez wprowadza-
22 Gutmanówna, o. c., s. 28—29 przypis 69. Iko-
nograficzne i stylowe odniesienia Zwiastowania do sztu-
ki włoskiej wymieniają także J. Kozłowski, K. Ku-
cz m a n, Włoska fundacja krakowskiego malowidła ce-
chowego. Epitafijny obraz Arnolfa Tedaldiego w Mu-
zeum Diecezjalnym w Tarnowie (Folia Historiae Artium,
XX, 1984), s. 46—48, 50, 52—53.
23 Ibidem, s. 41, 51—52.
24 R. Pallucchini, Giovanni Bellini, Milano
1959, s. 136—137, tabl. XI, il. 74; G. F i o c c o, Giouanni
Bellini, Paris—Milano 1960, tabl. XVI; Tutta la pittura
9. Mistrz Tryptyku Matki Boskiej Bolesnej, tkanina w
Ofiarowaniu Chrystusa w świątyni na tryptyku Matki
Boskiej Bolesnej, Kraków, katedra na Wawelu (fot. S.
Kolowca)
nia konstrukcji stolarskiej. Owe kolumienki od-
dzielają zajmującą część środkową budowlę od
bocznych części krajobrazowych, a wszystkie po-
la łączy wspólna przestrzeń malarska, co zazna-
czono fragmentem nieba widocznym za przezro-
czem oświetlającym wnętrze budowli i jednoczą-
cym cały obraz roślinnym zwieńczeniem. Zbliżo-
ny typ kompozycji, z zaopatrzoną w przezrocze
architektoniczną strukturą w środku, spotkać
można u Giovanniego Belliniego, w obrazie
przedstawiającym Koronację Matki Boskiej z śś.
Pawłem, Piotrem, Hieronimem i Franciszkiem,
w nastawie z 3. ćwierci wieku XV, wykonanej
dla kościoła San Francesco w Pesaro (Pesaro,
Museo Civieo) 24. Trójdzielną kompozycję, z czę-
ściami bocznymi wypełnionymi otwartym kraj-
obrazem, zastosował później Bellini w kilku
obrazach Matki Boskiej z Dzieciątkiem; przykła-
dem jest zaopatrzona w datę 1487 Madonna „de-
gli alberelli”, nazwana tak z uwagi na motywy
wypełniające skrajne człony obrazu (Wenecja,
Gallerie delFAccademia)25.
Jak zauważyła Gutmanówna, krajobrazy w
di Giouanni Bellini, a cura di S. B o 11 a r i, Milano
1963, 1: 1425—1485, s. 34—35, tabl. 97; R. G h i o 11 o, T.
P i g n a 11 i, L’opera completa di Giouanni Bellini, Mi-
lano 1969, s. 93 nr 68, tabl. XIX; N. H u s e, Studien zu
Gioranni Bellini, Berlin—New York 1972 (Beitrage zur
Kunstgeschichte, 7), s. 28 nn., il. 20.
25 Pallucchini, o. c., s. 143, 144, il. 129, 132;
Fiocco, o. c., tabl. XXVI, XXVIII; Tutta la pittura...,
1, tabl. 170; 2: 1485—1516, s. 20, tabl. 13—15, 22;
G h i o 11 o, P i g n a 11 i, o. c., s. 98—99 nr 106—108, 112,
tabl. XXXI, XXXII, XXXVIII; H u s e, o. c., s. 21.
34