DOI Artikel:
Piwocka, Magdalena: "Misericordia Domini" z Sulisławic
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20614#0055
Folia Historiae Artium, t. XXIX (1993)
PL ISSN 0071-6723
MAGDALENA PIWOCKA
„MISERICORDIA DOMINI” Z SULISŁAWIC
W latach 1989—1990 dokonana została
w Krakowie konserwacja obrazu, czczonego pod
wezwaniem Matki Boskiej Bolesnej, z Sulisławic
w diecezji sandomierskiej (ryc. 1). Prace prze-
prowadzone przez doc. Małgorzatę Schuster-Ga-
wlowską z Akademii Sztuk Pięknych w Krako-
wie, jak również samo przedstawienie oryginału
do oceny specjalistom z różnych dziedzin umo-
żliwiło dokładniejsze poznanie trudno dostępnego
dzieła b Przy tej okazji wyszło na jaw kilka nie-
spodziewanych jego aspektów. Badaczy zasko-
czyły przede wszystkim małe rozmiary obrazu
i nie znany dotąd jego rewers.
1 Konserwacja została zlecona przez ks. Leonarda
Bandosza ze Zgromadzenia Księży Zmartwychwstań-
ców, proboszcza parafii p.w. Narodzenia Najświętszej
Marii Panny w Sulisławicach, w związku z przewidzia-
ną na rok 1991 rekoronacją obrazu. Prace trwały od
września 1989 do maja 1990 r. Badania fizyczne i che-
miczne zrealizowali w pracowniach Wydziału Konser-
wacji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Kra-
kowie — dr Jan Rutkowski, mgr Maria Rogoż i mgr
Paweł Karaszkiewicz. Ozdoby złotnicze oczyścił i w nie-
wielkich partiach uzupełnił mgr Wojciech Bochnak.
Małgorzacie Schuster-Gawłowskiej i Januszowi Gawłow-
skiemu pragnę na tym miejscu wyrazić gorącą wdzięcz-
ność za udostępnienie dokumentacji konserwatorskiej
i fotograficznej zabytku.
2 Oryginał dekretu przechowywany w Archiwum
Parafii w Sulisławicach. Tekst protokołów przesłuchań
świadków, prowadzonych od 24 X 1658 przez komisję
pod przewodnictwem ks. Sebastiana Kokwińskiego
(Actus Commissionis), oraz treść dokumentu Approbatio
Commissionis podaje ks. J. Wiśniewski, Dekanat
sandomierski, Radom 1915, s. 254—274.
3 A. Szulc, Światło sławne słońca Solis-Sławskie-
go albo Wsławionego Cudami y Codziennemi różnych
pociech Łaskami w Województwie Sandomierskim
Obrazu Sulisławskiego, Kraków 1676.
Malowidło z Sulisławic zaistniało w dziejach
kultu maryjnego w Polsce i w bogatej literatu-
rze dewocyjnej wkrótce po połowie wieku XVII,
w chwili gdy ordynariusz krakowski biskup
Andrzej Trzebicki dekretem z 2 kwietnia 1659
roku zaaprobował jego cudowność1 2 3. Wiedzę
o nim rozpowszechniły w społeczeństwie staro-
polskim dwa druki, z lat 1676 3 i 1738, z których
zwłaszcza późniejszy — Morze wysokich łask —
podawał historię i przebieg procesu dowodzące-
go prawdziwości cudów4 *. Dopiero w XX wieku
zainteresowanie obrazem przejawiły dyscypliny
naukowe -— historia i historia sztukis.
4 [W. Rychlicki], Morze wysokich łask y głębo-
kich boleści. Nayświętsza Marya Matka Bolesna w obra-
zie Sulisławskim approbowanym dawno cudami słynąca
a teraz szczególnym wiernych nabożeństwem uwielbio-
na, Lublin 1738; stanowiący podstawę wydania rękopis
ks. Wojciecha Rychlickiego, proboszcza Sulisławic, w
Archiwum Parafialnym.
5 [J. Czapla], Wiadomość o cudownym obrazie
Matki Boskiej Bolesnej w Sulisławicach, Warszawa 1857
(dalsze nieanonimowe wydania: 1870, 1882, 1891); S.
B a r ą c z, Cudowne Obrazy Matki Najświętszej w Pol-
sce, Lwów 1891, s. 251; O. Wacław z Sulgosto-
wa [Nowakowski], O cudownych obrazach w Pol-
sce Przenajświętszej Matki Bożej, Kraków 1902, s. 636—
637 (podane wzmianki w czasopismach z w. XIX);
A. Fridrich, Historie cudownych obrazów Najświęt-
szej Maryi Panny w Polsce, III, Kraków 1908, s. 368—
373; S. Puławski, Historia obrazu Matki Boskiej w
Sulisławicach (Kronika Diecezji Sandomierskiej, VI, 7,
1913), s. 215—233; Tenże: Pamiątka koronacji cudow-
nego Obrazu Najświętszej Maryi Panny w Sulisławi-
cach, Radom 1913; Wiśniewski, o. c., s. 242—280;
Ilustrowana encyklopedia katolicka, II: Madonna Pol-
ska, Warszawa 1929, s. 15 [oprać. M. Skrudlik?];
M. Skrudlik, Królowa Korony Polskiej. Szkice z hi-
storii i kultu Bogarodzicy w Polsce, Lwów 1930, s. 38—
49
PL ISSN 0071-6723
MAGDALENA PIWOCKA
„MISERICORDIA DOMINI” Z SULISŁAWIC
W latach 1989—1990 dokonana została
w Krakowie konserwacja obrazu, czczonego pod
wezwaniem Matki Boskiej Bolesnej, z Sulisławic
w diecezji sandomierskiej (ryc. 1). Prace prze-
prowadzone przez doc. Małgorzatę Schuster-Ga-
wlowską z Akademii Sztuk Pięknych w Krako-
wie, jak również samo przedstawienie oryginału
do oceny specjalistom z różnych dziedzin umo-
żliwiło dokładniejsze poznanie trudno dostępnego
dzieła b Przy tej okazji wyszło na jaw kilka nie-
spodziewanych jego aspektów. Badaczy zasko-
czyły przede wszystkim małe rozmiary obrazu
i nie znany dotąd jego rewers.
1 Konserwacja została zlecona przez ks. Leonarda
Bandosza ze Zgromadzenia Księży Zmartwychwstań-
ców, proboszcza parafii p.w. Narodzenia Najświętszej
Marii Panny w Sulisławicach, w związku z przewidzia-
ną na rok 1991 rekoronacją obrazu. Prace trwały od
września 1989 do maja 1990 r. Badania fizyczne i che-
miczne zrealizowali w pracowniach Wydziału Konser-
wacji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Kra-
kowie — dr Jan Rutkowski, mgr Maria Rogoż i mgr
Paweł Karaszkiewicz. Ozdoby złotnicze oczyścił i w nie-
wielkich partiach uzupełnił mgr Wojciech Bochnak.
Małgorzacie Schuster-Gawłowskiej i Januszowi Gawłow-
skiemu pragnę na tym miejscu wyrazić gorącą wdzięcz-
ność za udostępnienie dokumentacji konserwatorskiej
i fotograficznej zabytku.
2 Oryginał dekretu przechowywany w Archiwum
Parafii w Sulisławicach. Tekst protokołów przesłuchań
świadków, prowadzonych od 24 X 1658 przez komisję
pod przewodnictwem ks. Sebastiana Kokwińskiego
(Actus Commissionis), oraz treść dokumentu Approbatio
Commissionis podaje ks. J. Wiśniewski, Dekanat
sandomierski, Radom 1915, s. 254—274.
3 A. Szulc, Światło sławne słońca Solis-Sławskie-
go albo Wsławionego Cudami y Codziennemi różnych
pociech Łaskami w Województwie Sandomierskim
Obrazu Sulisławskiego, Kraków 1676.
Malowidło z Sulisławic zaistniało w dziejach
kultu maryjnego w Polsce i w bogatej literatu-
rze dewocyjnej wkrótce po połowie wieku XVII,
w chwili gdy ordynariusz krakowski biskup
Andrzej Trzebicki dekretem z 2 kwietnia 1659
roku zaaprobował jego cudowność1 2 3. Wiedzę
o nim rozpowszechniły w społeczeństwie staro-
polskim dwa druki, z lat 1676 3 i 1738, z których
zwłaszcza późniejszy — Morze wysokich łask —
podawał historię i przebieg procesu dowodzące-
go prawdziwości cudów4 *. Dopiero w XX wieku
zainteresowanie obrazem przejawiły dyscypliny
naukowe -— historia i historia sztukis.
4 [W. Rychlicki], Morze wysokich łask y głębo-
kich boleści. Nayświętsza Marya Matka Bolesna w obra-
zie Sulisławskim approbowanym dawno cudami słynąca
a teraz szczególnym wiernych nabożeństwem uwielbio-
na, Lublin 1738; stanowiący podstawę wydania rękopis
ks. Wojciecha Rychlickiego, proboszcza Sulisławic, w
Archiwum Parafialnym.
5 [J. Czapla], Wiadomość o cudownym obrazie
Matki Boskiej Bolesnej w Sulisławicach, Warszawa 1857
(dalsze nieanonimowe wydania: 1870, 1882, 1891); S.
B a r ą c z, Cudowne Obrazy Matki Najświętszej w Pol-
sce, Lwów 1891, s. 251; O. Wacław z Sulgosto-
wa [Nowakowski], O cudownych obrazach w Pol-
sce Przenajświętszej Matki Bożej, Kraków 1902, s. 636—
637 (podane wzmianki w czasopismach z w. XIX);
A. Fridrich, Historie cudownych obrazów Najświęt-
szej Maryi Panny w Polsce, III, Kraków 1908, s. 368—
373; S. Puławski, Historia obrazu Matki Boskiej w
Sulisławicach (Kronika Diecezji Sandomierskiej, VI, 7,
1913), s. 215—233; Tenże: Pamiątka koronacji cudow-
nego Obrazu Najświętszej Maryi Panny w Sulisławi-
cach, Radom 1913; Wiśniewski, o. c., s. 242—280;
Ilustrowana encyklopedia katolicka, II: Madonna Pol-
ska, Warszawa 1929, s. 15 [oprać. M. Skrudlik?];
M. Skrudlik, Królowa Korony Polskiej. Szkice z hi-
storii i kultu Bogarodzicy w Polsce, Lwów 1930, s. 38—
49