DOI article:
Piwocka, Magdalena: "Misericordia Domini" z Sulisławic
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.20614#0077
24. Misericordia Domini ze Zbylitowskiej Góry, ok. 1450.
Tarnów, Muzeum Diecezjalne (wg Walickiego; repr.
S. Michta)
bursy tekstylne, najliczniej w uzupełnieniach in-
wentarza z końca stulecia (z czasów kardynała
Radziwiłła)90.
Kruche kasetki, o niestabilnie umocowanych
wieczkach, łatwo ulegały destrukcji, w której
wyniku w najlepszym razie dochodziło do odłą-
czenia wierzchnich deszczułek i zachowania ich
jako samodzielnych dewocyjnych obrazków.
Usus burs tekstylnych wypierał niepraktyczne
drewniane skrzynki. W końcu zapewne objął je
przepis kasaty przez spalenie, jaki dotknął wiele
25. Misericordia Domini, ok. 1473. Iwanowice, kościół pa-
rafialny (wg Walickiego; repr. S. Michta)
zużytych szat i paramentów9i. Można sądzić, iż
przetrwanie stosunkowo dużej liczby szkatułek
w krajach niemieckiego obszaru językowego92
zawdzięczamy protestantyzmowi, który wcześnie
wyłączył je z praktyki liturgicznej.
Skrzyneczka, której częścią jest malowidło z
Sulisławic, przypuszczalnie dotarła na teren
Wielkiego Księstwa Moskiewskiego wśród uten-
syliów mszalnych kapelana wojsk koronnych
albo w ciągu wieku XVI (podczas kampanii ja-
giellońskich93 lub wojen Batorego94), albo w
skiej, sygn. AKK, I 125, k. 57 v): „Scatula parva lignea
nigra in qua est tabula cum imagine in cruce Salva-
toris nostri facta et imago beatae virginis et s. Ioannis”.
90 Inwentarz..., s. 121, 257.
91 Np. nakaz synodu kijowskiego z r. 1762 (Ency-
klopedia kościelna, pod red. M. Nowodworskiego,
XV, Warszawa 1883, s. 233).
92 Von Erffa szacuje liczbę zachowanych tam burs
skrzynkowych na ok. 50 sztuk (RDK, III, szp. 229). Są
to jednak przedmioty tak dalece zanikające, iż nie wy-
stąpiły w cytowanych tu retrospektywnych ekspozy-
cjach sztuki średniowiecznej i paramentów kościelnych.
Kasetka z ok. 1330, pokazana na wystawie —• Stadt im
Wandel. Kunst und Kultur des Burgertums im Nord-
deutschland 1150—1400, oprać. C. Meckseper, Stutt-
gart 1985, II, s. 840 (Liineburg, Museum f tir das
Fiirstentum Liineburg, nr inw. 53.1954) służyła do prze-
chowywania księgi magistrackiej.
93 J. Natanson-Leski, Dzieje granicy wschod-
niej Rzeczypospolitej, I: Granica moskiewska w epoce
Jagiellońskiej, Warszawa 1922; W. Konopczyński,
Dzieje Polski nowożytnej, I, Warszawa 1986, s. 75—78,
80—82, 122—131.
94 W. Nowodworski, Borba za Liwoniju mieżdu
71
Tarnów, Muzeum Diecezjalne (wg Walickiego; repr.
S. Michta)
bursy tekstylne, najliczniej w uzupełnieniach in-
wentarza z końca stulecia (z czasów kardynała
Radziwiłła)90.
Kruche kasetki, o niestabilnie umocowanych
wieczkach, łatwo ulegały destrukcji, w której
wyniku w najlepszym razie dochodziło do odłą-
czenia wierzchnich deszczułek i zachowania ich
jako samodzielnych dewocyjnych obrazków.
Usus burs tekstylnych wypierał niepraktyczne
drewniane skrzynki. W końcu zapewne objął je
przepis kasaty przez spalenie, jaki dotknął wiele
25. Misericordia Domini, ok. 1473. Iwanowice, kościół pa-
rafialny (wg Walickiego; repr. S. Michta)
zużytych szat i paramentów9i. Można sądzić, iż
przetrwanie stosunkowo dużej liczby szkatułek
w krajach niemieckiego obszaru językowego92
zawdzięczamy protestantyzmowi, który wcześnie
wyłączył je z praktyki liturgicznej.
Skrzyneczka, której częścią jest malowidło z
Sulisławic, przypuszczalnie dotarła na teren
Wielkiego Księstwa Moskiewskiego wśród uten-
syliów mszalnych kapelana wojsk koronnych
albo w ciągu wieku XVI (podczas kampanii ja-
giellońskich93 lub wojen Batorego94), albo w
skiej, sygn. AKK, I 125, k. 57 v): „Scatula parva lignea
nigra in qua est tabula cum imagine in cruce Salva-
toris nostri facta et imago beatae virginis et s. Ioannis”.
90 Inwentarz..., s. 121, 257.
91 Np. nakaz synodu kijowskiego z r. 1762 (Ency-
klopedia kościelna, pod red. M. Nowodworskiego,
XV, Warszawa 1883, s. 233).
92 Von Erffa szacuje liczbę zachowanych tam burs
skrzynkowych na ok. 50 sztuk (RDK, III, szp. 229). Są
to jednak przedmioty tak dalece zanikające, iż nie wy-
stąpiły w cytowanych tu retrospektywnych ekspozy-
cjach sztuki średniowiecznej i paramentów kościelnych.
Kasetka z ok. 1330, pokazana na wystawie —• Stadt im
Wandel. Kunst und Kultur des Burgertums im Nord-
deutschland 1150—1400, oprać. C. Meckseper, Stutt-
gart 1985, II, s. 840 (Liineburg, Museum f tir das
Fiirstentum Liineburg, nr inw. 53.1954) służyła do prze-
chowywania księgi magistrackiej.
93 J. Natanson-Leski, Dzieje granicy wschod-
niej Rzeczypospolitej, I: Granica moskiewska w epoce
Jagiellońskiej, Warszawa 1922; W. Konopczyński,
Dzieje Polski nowożytnej, I, Warszawa 1986, s. 75—78,
80—82, 122—131.
94 W. Nowodworski, Borba za Liwoniju mieżdu
71