Polska Akademia Umieje̜tności <Krakau> / Komisja Historii Sztuki [Hrsg.]; Polska Akademia Nauk <Warschau> / Oddział <Krakau> / Komisja Teorii i Historii Sztuki [Hrsg.]: Folia Historiae Artium (29.1993)

8. Bóg Ojciec (Stań się), karton do witrażu, pastel, 1897.
Kraków, Muzeum Narodowe
(wg Bojarskiej-Syrek, Wyspiański...)

(przejmując tę władzę od pierwotnego boga He-
liosa), lecz patronował także filozofii, astronomii,
matematyce, medycynie, nauce, a przede wszy-
stkim muzyce i poezji. Taki też obraz Apollina-
-boga słońca i boga sztuki izachował się najmoc-
niej w kulturze europejskiej. Dlatego „artystycz-
na” interpretacja projektu Wyspiańskiego jest
równie ważna, jeśli nie decydująca dla pełnej
wymowy symbolicznej dzieła.

Apollo-bóg sztuki, to równocześnie artysta gó-
rujący swoim geniuszem nad całym światem. Ar-

32 J. Kotarbiński, Pogrobowiec romantyzmu.
Rzecz o Stanisławie Wyspiańskim, Warszawa 1909; W.
B a r b a s z, Wyspiański na tle romantyzmu, Lwów 1932;
W. Weintraub, Wyspiański i kompleks Mickiewicza
[w:] Wyspiański żywy, pod red. H. Naglerowej,

9. Apollo —• System słoneczny Kopernika, karton do wi-
trażu, pastel, 1904. Kraków, Muzeum Narodowe
(wg Bojarskiej-Syrek, Wyspiański...)

chetyp poety, wszechmocnego kreatora otoczone-
go stwarzaną przez siebie rzeczywistością wizji,
idei i własnej wyobraźni jest typowym dla ro-
mantycznej tradycji obrazem, powracającym czę-
sto w poezji młodopolskiej, także u Wyspiań-
skiego. Na temat związku autora Wesela z ro-
mantyzmem pisano wiele32, nazwano poetę ,,po-
grobowcem romantyzmu” i twórcą „neoroman-
tycznym”. Stosunek artysty do romantyzmu był
jednak co najmniej dwuznaczny. Mimo głębo-
kiego zakorzenienia w tej tradycji, Wyspiański

Londyn 1957, s. 188—199; M. Jankowiak, Misterium
Dionizosa: ironiczny dialog Wyspiańskiego z romanty-
zmem na tle zjawiska ironii w literaturze polskiej,
Bydgoszcz 1991.

137