DOI Heft:
Recenzjie
DOI Artikel:Walczak, Marek: Jerzy Domasłowski, Alicja karłowska-Kamzowa, Adam S. Labuda, "Malarstwo gotyckie na Pomorzu Wschodnim", Warszawie - Poznań 1990
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20614#0191
Folia Historiae Artium, t. XXIX (1993)
FL ISSN 0071-6723
RECENZJE
Jerzy
Domasłowski,
gotyckie
Alicja Karłowsk a-K a m z o w a, Adam S. Labuda,
na Pomorzu Wschodnim”, Warszawa—Poznań 1990.
„Malarstwo
Wieloletnie, gruntowne badania przedstawi-
cieli poznańskiego środowiska naukowego nad
malarstwem gotyckim na terenach Pomorza
Wschodniego zaowocowały obszerną monografią
pióra trojga autorów: Jerzego Domasłowskiego,
Alicji Karłowskiej-Kamzowej i Adama Stanisła-
wa Labudy. Tym samym po raz pierwszy do rąk
zainteresowanego czytelnika dotarło „pełne opra-
cowanie wszystkich znanych dzieł malarstwa
ściennego, tablicowego i miniaturowego tego te-
renu” (s. 7). Doskonała znajomość tematu, potwier-
dzona licznymi publikacjami Autorów, pozwala
przypuszczać, że czas wyznaczy omawianej książ-
ce szczególne miejsce pośród polskich publikacji
z dziedziny historii sztuki. Zanim jednak wspo-
mniane zalety wywołają efekt w postaci poważnej
naukowej dyskusji, w której głos zabiorą wybit-
ni specjaliści zainspirowani do nowych przemy-
śleń, warto już teraz wypowiedzieć kilka uwag,
które nasuwają się przy lekturze 1.
W ramy, utworzone przez Wstęp i Zakończe-
nie autorstwa Alicji Karłowskiej-Kamzowej,
wpisana została historia malarstwa gotyckiego
na Pomorzu Wschodnim, którą podzielono na
trzy bloki zawierające rozważania na temat ma-
larstwa monumentalnego, tablicowego i miniatu-
rowego. W pierwszej części Jerzy Domasłowski
omówił problemy malarstwa ściennego, a Alicja
Karłowska-Kamzowa zajęła się witrażami oraz
nielicznymi dziełami wykonanymi w technice
mozaiki. W drugiej Adam Labuda zajął się obra-
zami tablicowymi powstałymi na terenie pań-
stwa krzyżackiego oraz w środowisku gdańskim,
Jerzy Domasłowski zaś malowidłami pochodzący-
1 Recenzji doczekała się już część książki poświę-
cona witrażom: L. Kalinowski, H. Małkiewi-
cz ó w n a, Uwagi o średniowiecznych witrażach Pomo-
mi z innych ośrodków twórczości artystycznej.
Trzecia część jest w całości dziełem Alicji Kar-
łowskiej-Kamzowej. W zakończeniu znajduje się
niezwykle przydatny wybór bibliografii, opraco-
wany przez Jerzego Domasłowskiego; ten sam
Autor opracował też dokładny indeks topogra-
ficzny oraz nazwisk. Książkę zamyka streszcze-
nie w języku niemieckim, niestety — zbyt krót-
kie, zważywszy na zainteresowanie, jakie w tym
kręgu językowym wywołać może poznańskie
opracowanie. Niewątpliwą zaletą, godną pod-
kreślenia w okresie tak trudnym dla wydawnictw
naukowych, jest staranna szata edytorska z do-
skonałymi wręcz, jak na rodzime warunki, ilu-
stracjami wydrukowanymi na papierze kredo-
wym. Jest to jedna z wciąż nielicznych polskich
publikacji dotyczących historii sztuki, w której
umieszczone na końcu reprodukcje spełniają swe
zadanie, służąc czytelnikowi na równi z tekstem.
Część I: „Malarstwo monumentalne”
Autor pierwszej części monografii przedsta-
wiał już swe poglądy na temat dzieł średniowie-
cznego malarstwa ściennego na Pomorzu Wschod-
nim wielokrotnie. Czytelnika ciekawi więc ewo-
lucja jego poglądów, zwłaszcza od momentu wy-
dania syntezy dziejów średniowiecznego malar-
stwa ściennego w Polsce w roku 1984. W prze-
ciwieństwie do wprowadzonego tam problemo-
wego podziału materiału, Domasłowski zdecydo-
wał się tym razem na układ czysto chronologi-
czny, dzieląc swój tekst na cztery rozdziały.
Pierwszy z nich obejmuje dzieje malarstwa
rza Wschodniego (Folia Historiae Artium, XXVIII,
1992), s. 155—160.
185
FL ISSN 0071-6723
RECENZJE
Jerzy
Domasłowski,
gotyckie
Alicja Karłowsk a-K a m z o w a, Adam S. Labuda,
na Pomorzu Wschodnim”, Warszawa—Poznań 1990.
„Malarstwo
Wieloletnie, gruntowne badania przedstawi-
cieli poznańskiego środowiska naukowego nad
malarstwem gotyckim na terenach Pomorza
Wschodniego zaowocowały obszerną monografią
pióra trojga autorów: Jerzego Domasłowskiego,
Alicji Karłowskiej-Kamzowej i Adama Stanisła-
wa Labudy. Tym samym po raz pierwszy do rąk
zainteresowanego czytelnika dotarło „pełne opra-
cowanie wszystkich znanych dzieł malarstwa
ściennego, tablicowego i miniaturowego tego te-
renu” (s. 7). Doskonała znajomość tematu, potwier-
dzona licznymi publikacjami Autorów, pozwala
przypuszczać, że czas wyznaczy omawianej książ-
ce szczególne miejsce pośród polskich publikacji
z dziedziny historii sztuki. Zanim jednak wspo-
mniane zalety wywołają efekt w postaci poważnej
naukowej dyskusji, w której głos zabiorą wybit-
ni specjaliści zainspirowani do nowych przemy-
śleń, warto już teraz wypowiedzieć kilka uwag,
które nasuwają się przy lekturze 1.
W ramy, utworzone przez Wstęp i Zakończe-
nie autorstwa Alicji Karłowskiej-Kamzowej,
wpisana została historia malarstwa gotyckiego
na Pomorzu Wschodnim, którą podzielono na
trzy bloki zawierające rozważania na temat ma-
larstwa monumentalnego, tablicowego i miniatu-
rowego. W pierwszej części Jerzy Domasłowski
omówił problemy malarstwa ściennego, a Alicja
Karłowska-Kamzowa zajęła się witrażami oraz
nielicznymi dziełami wykonanymi w technice
mozaiki. W drugiej Adam Labuda zajął się obra-
zami tablicowymi powstałymi na terenie pań-
stwa krzyżackiego oraz w środowisku gdańskim,
Jerzy Domasłowski zaś malowidłami pochodzący-
1 Recenzji doczekała się już część książki poświę-
cona witrażom: L. Kalinowski, H. Małkiewi-
cz ó w n a, Uwagi o średniowiecznych witrażach Pomo-
mi z innych ośrodków twórczości artystycznej.
Trzecia część jest w całości dziełem Alicji Kar-
łowskiej-Kamzowej. W zakończeniu znajduje się
niezwykle przydatny wybór bibliografii, opraco-
wany przez Jerzego Domasłowskiego; ten sam
Autor opracował też dokładny indeks topogra-
ficzny oraz nazwisk. Książkę zamyka streszcze-
nie w języku niemieckim, niestety — zbyt krót-
kie, zważywszy na zainteresowanie, jakie w tym
kręgu językowym wywołać może poznańskie
opracowanie. Niewątpliwą zaletą, godną pod-
kreślenia w okresie tak trudnym dla wydawnictw
naukowych, jest staranna szata edytorska z do-
skonałymi wręcz, jak na rodzime warunki, ilu-
stracjami wydrukowanymi na papierze kredo-
wym. Jest to jedna z wciąż nielicznych polskich
publikacji dotyczących historii sztuki, w której
umieszczone na końcu reprodukcje spełniają swe
zadanie, służąc czytelnikowi na równi z tekstem.
Część I: „Malarstwo monumentalne”
Autor pierwszej części monografii przedsta-
wiał już swe poglądy na temat dzieł średniowie-
cznego malarstwa ściennego na Pomorzu Wschod-
nim wielokrotnie. Czytelnika ciekawi więc ewo-
lucja jego poglądów, zwłaszcza od momentu wy-
dania syntezy dziejów średniowiecznego malar-
stwa ściennego w Polsce w roku 1984. W prze-
ciwieństwie do wprowadzonego tam problemo-
wego podziału materiału, Domasłowski zdecydo-
wał się tym razem na układ czysto chronologi-
czny, dzieląc swój tekst na cztery rozdziały.
Pierwszy z nich obejmuje dzieje malarstwa
rza Wschodniego (Folia Historiae Artium, XXVIII,
1992), s. 155—160.
185