Polska Akademia Umieje̜tności <Krakau> / Komisja Historii Sztuki [Hrsg.]; Polska Akademia Nauk <Warschau> / Oddział <Krakau> / Komisja Teorii i Historii Sztuki [Hrsg.]: Folia Historiae Artium (N.S. 5/6.2001)

6. Israhel van Meckenem, Sokolnik ze swoją damą, miedzioryt.
Fundacja Książąt Czartoryskich przy Muzeum Narodowym
w Krakowie

stale to późne dodruki z zachowanych płyt grafika, bez
szczególnego znaczenia - Ostatnia Wieczerza (L.5),
Przechadzka i Cztery czarownice, obydwie według
Diirera (L.68 i L.70); ta ostatnia zaopatrzona została
przez Stogdona w ostrzegawczą ocenę „horrible”.
Podobnie słabe odbitki Wenzla von Olmutz znajdują się
w Polsce w Polskiej Akademii Umiejętności i Muzeum
Narodowym w Warszawie (L.14, 15, 70 i 71).

Monogramista AG (L.Bd.vi)

Twórczość tego grafika, identyfikowanego obecnie
z Antonem Gerbelem z Pforzheim, jest u Działyńskiej
obficie zaprezentowana na 14 planszach. Są one nie-
równej jakości, choć większość przedstawia się dobrze.
Znakomitą odbitką jest Św. Jerzy według Martina
Schongauera (L.19) (ryc. 7), wyróżniany już przez
Lehrsa. Hołd Trzech Króli (L.l) - wyjątkowo szeroka
plansza, przetrwał fragmentarycznie w lewej połówce,
ale na świecie zachowały się tylko trzy kompletne eg-
zemplarze tego sztychu na dziewięć w ogóle istnieją-
cych. Wśród scen jego Pasji wyróżnia się Wjazd Chry-
stusa do Jerozolimy (L.6), ale i pozostałe nie prezentują
się najgorzej (L.7—9, 11—12, 14). Wszystkie odbitki nale-
żą do stanu I, co jest bardzo istotne, gdyż płyty te odbi-

jano w 1629 i 1631, a później przeretuszowano. Serię
uzupełniają trzy kopie (L.13 kopia?, 15a Monogramista
WH, lóa). Stany dwóch ostatnich rycin Monogramisty
AG - Chrystusa na krzyżu (L.4) i Czwartej panny głu-
piej według Schongauera (L.29) nie uzyskały wysokich
ocen u Stogdona. Kilkoma rycinami pasyjnymi mogą
pochwalić się Polska Akademia Umiejętności (L.7 I/III,
15 I/III) i Muzeum Narodowe w Warszawie (L.13 I/III),
które posiada ponadto stan III tych rycin, z płyt retu-
szowanych przez Monogramistę SI, oraz kopię ryciny
Schongauera Duże niesienie krzyża (L.2 II).

Alart du Hameel (L.BdYII)

Sąd Ostateczny (L.2 II/III), dobra odbitka, niestety
podczerwieniom.

Mair von Landshut (L.BdYIII)

Dwie późniejsze odbitki - Samson niosący bramy
Gazy (L.2) i Godzina śmierci (L.19); ponadto Balkon
(L.21), lecz według Stogdona jest to tylko kopia orygi-
nalnej ryciny Maira27.

Mistrz M.Z. (L.Bd.VIII)

Tutaj spośród 18 odbitek uwagę Stogdona przycią-
gnęło tylko pięć: Salomon czczący bożki (L.l), Św. Je-
rzy (L.4), Męczeństwo św. Barbary (L.7), Arystoteles i Fi-
lis (L.22) (ryc. 8) oraz najcenniejsze spośród nich Me-
mento mori (L.20), którego wczesne odbitki przetrwały
na świecie w czterech egzemplarzach. Aczkolwiek ryci-
ny Monogramisty MZ nie są rzadkością w Polsce, jed-
nak występują one przeważnie w dodrukach później-
szych i zbiór jego prac w kolekcji Działyńskiej przedsta-
wia się na tle innych jako wyjątkowo atrakcyjny i za-
wiera prawie wszystkie grafiki tego artysty (bez L.5, 6,
10, 12).

Monogramista I.C. (L.Bd.VI)

Chrystus przed Piłatem według Schongauera (L.9),
słaba i uszkodzona odbitka.

Monogramista H (L.Bd.VII)

Cztery czarownice według Diirera (L.II/II)

Monogramista S/y f—| (L.Bd.YI)

Dwa raczej mało ciekawe sztychy: kopia jego kopii
Chrystusa na krzyżu Schongauera (L.la) i kopia ryciny
Diirera N.P.Maria z Dzieciątkiem i koczkodanem (L.2
II/II), słabe odbitki.

Monogramista BM (L.Bd.YI)

Sąd Salomona (L. 1 II/II), niestety bardzo obcięty.

Monogramista BJR, (L.Bd.VI)

Chrystus i Jawnogrzesznica (L.4), wysoko oceniony
przez Lehrsa i Stogdona.

Monogramista WH (L.Bd.VI)

Trzy odbitki, Duże niesienie krzyża (L.2 II/II) we-
dług Schongauera, w dwóch średniej jakości później-
szych odbitkach, oraz Złożenie do grobu (L.7), w dobrej
odbitce z epoki, choć nieco obciętej (przez Lehrsa oce-
nione jako sehr schóń).

27 W Polsce najcenniejszą grafiką Maira von Landshuta jest unika-
towa Sw. Katarzyna (L.576), miedzioryt kolorowany, zob. Doma-
szewska, o. c., s. 54, kat. 27 (ilustracja).

154