DOI article:
Zgórniak, Marek: Dlaczego goryl Fremieta porywa kobietę?
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.20620#0094
11. Scena z filmu Murders in the Rue Morgue, 1931,
reż. Robert Florey (wg D. Gifford, Movie Monsters,
London—New York 1974)
wiązanie do szczegółu skłaniały go później do pozy-
skiwania wypchanych zwierząt, na podstawie któ-
rych wykonywał rzeźbę97. Dalsza jego kariera była
w dużym stopniu związana z Muzeum Historii Na-
turalnej, gdzie w r. 1875 objął po Barye’m posadę
profesora rysunku. Z tą samą instytucją związane
były też oba gipsowe Goryle. Zabiegając o zakup
przez władze swej grupy z Salonu Fremiet wyjaśniał,
że Goryl był wykonany z myślą o muzeum i wiernie
odtwarza znajdującą się tam małpę, przedmiot po-
dziwu przyrodników98. Fizjonomiczne podobieństwo
96 Barwne wspomnienia związane z tą pracą zob. C h e v i 11 o t,
op. cit., s. 188.
97 Tamże, s. 29.
98 Fremiet, list do dyrektora sztuk pięknych, 30 IV 1887,
AN, F21 2080. Por. Chevillot, op. cit., s. 46. Z braku innych
przesłanek zakładam, że w r. 1887 w galerii muzeum pozosta-
wał jeszcze okaz z r. 1852.
przez rzeźbiarzy w drugiej połowie XIX wieku94.
Do zbliżonej „etnograficznej” odmiany tematu
należą wtedy porwania białych kobiet przez In-
dian, występujące w malarstwie i rzeźbie niektó-
rych krajów Ameryki Południowej95.
Oba dzieła Fremieta powstały zapewne z tą samą
intencją dosłownego odtworzenia wyglądu zwierzę-
cia, jaka zdaniem specjalistów zwykle przyświecała
artyście, a której źródeł należy szukać w jego bio-
grafii. Właściwa edukacja rzeźbiarska Fremieta (w
pracowni Rude’a) trwała stosunkowo krótko; wię-
cej czasu poświęcił on w młodym wieku na wyma-
gające dużej dokładności prace ilustratora w Mu-
zeum Historii Naturalnej w Paryżu (jako pomocnik
Wernera, 1840—1842), rysownika-preparatora w
Muzeum Anatomii Patologicznej i malarza zwłok w
kostnicy (około 1844)96. Dbałość o realizm i przy-
94 Zob. np. E. Schmitz-Gilge, Em Lied von der Frau-
enschonheit? Frauenraub-Motive in den Werken von Reinhold Begas,
Museums-Journal (Berlin), 7: 1993, nr 3, s. 9—12.
95 Zob. C. L. Malosetti, El rapto de cautivas blancas: un
aspecto erótico de la barbarie en la pldstica rioplatense del siglo
XIX [w:] Arte, historia e identidad- en America: visiones comparati-
vas, Mexico 1994, s. 297-314.
10. Scena z filmu Ehe Goniła, 1927, reż. Alfred Santell
(wg D. Gifford, Movie Monsters, London—New York 1974)
88
reż. Robert Florey (wg D. Gifford, Movie Monsters,
London—New York 1974)
wiązanie do szczegółu skłaniały go później do pozy-
skiwania wypchanych zwierząt, na podstawie któ-
rych wykonywał rzeźbę97. Dalsza jego kariera była
w dużym stopniu związana z Muzeum Historii Na-
turalnej, gdzie w r. 1875 objął po Barye’m posadę
profesora rysunku. Z tą samą instytucją związane
były też oba gipsowe Goryle. Zabiegając o zakup
przez władze swej grupy z Salonu Fremiet wyjaśniał,
że Goryl był wykonany z myślą o muzeum i wiernie
odtwarza znajdującą się tam małpę, przedmiot po-
dziwu przyrodników98. Fizjonomiczne podobieństwo
96 Barwne wspomnienia związane z tą pracą zob. C h e v i 11 o t,
op. cit., s. 188.
97 Tamże, s. 29.
98 Fremiet, list do dyrektora sztuk pięknych, 30 IV 1887,
AN, F21 2080. Por. Chevillot, op. cit., s. 46. Z braku innych
przesłanek zakładam, że w r. 1887 w galerii muzeum pozosta-
wał jeszcze okaz z r. 1852.
przez rzeźbiarzy w drugiej połowie XIX wieku94.
Do zbliżonej „etnograficznej” odmiany tematu
należą wtedy porwania białych kobiet przez In-
dian, występujące w malarstwie i rzeźbie niektó-
rych krajów Ameryki Południowej95.
Oba dzieła Fremieta powstały zapewne z tą samą
intencją dosłownego odtworzenia wyglądu zwierzę-
cia, jaka zdaniem specjalistów zwykle przyświecała
artyście, a której źródeł należy szukać w jego bio-
grafii. Właściwa edukacja rzeźbiarska Fremieta (w
pracowni Rude’a) trwała stosunkowo krótko; wię-
cej czasu poświęcił on w młodym wieku na wyma-
gające dużej dokładności prace ilustratora w Mu-
zeum Historii Naturalnej w Paryżu (jako pomocnik
Wernera, 1840—1842), rysownika-preparatora w
Muzeum Anatomii Patologicznej i malarza zwłok w
kostnicy (około 1844)96. Dbałość o realizm i przy-
94 Zob. np. E. Schmitz-Gilge, Em Lied von der Frau-
enschonheit? Frauenraub-Motive in den Werken von Reinhold Begas,
Museums-Journal (Berlin), 7: 1993, nr 3, s. 9—12.
95 Zob. C. L. Malosetti, El rapto de cautivas blancas: un
aspecto erótico de la barbarie en la pldstica rioplatense del siglo
XIX [w:] Arte, historia e identidad- en America: visiones comparati-
vas, Mexico 1994, s. 297-314.
10. Scena z filmu Ehe Goniła, 1927, reż. Alfred Santell
(wg D. Gifford, Movie Monsters, London—New York 1974)
88