9- Andrea Pozzo, mensa ołtarza św. Ignacego Loyoli z sarkofagiem mieszczącym jego relikwie w kościele II Gesu w Rzymie,
1695-1699 (fot. M. Kurzej)
mów i rozbudzały w nich wiarę we wstawiennictwo
świętych. Takie działania uzasadniał on pouczeniem
św. Hieronima, iż „skoro Żydzi czcili święte świętych,
w którym znajdowała się Arka, dlaczegóż my nie
możemy nawiedzić z czcią grobu Bożego”, które po-
szerzył o dodatkową, dość swobodną interpretację:
„A zatem, jeśli nad Arką można było wznieść bu-
dowlę sakralną i takąż nad Grobem Bożym, tak też z
pewnością można uczynić ponad grobami świętych.
Przemawia za tym wiele racji [...] Przede wszystkim
można wykazać, że relikwie świętych mogą być
czczone z tej samej przyczyny, co Arka Pańska,
ponieważ ta [...] wyobrażała tron Boży i przez nią
przemawiał Bóg, zaś relikwie świętych są widzialnym
127 Bellarminus, Disputation.es..., t. 2, szp. 778—779-
128 Tamże, szp. 682. Arka Przymierza została „odziana
szczerym złotem” na polecenie Salomona (3 Kri 6,20).
129 O zaleceniach św. Ambrożego, dotyczących umieszcza-
nia relikwii pod ołtarzem, zob. zwłaszcza A. Angenendt,
tronem Boga i żywymi organami, głoszącymi Słowo
Boże. Powiedziano bowiem w I Liście do Koryntian'.
«Członki wasze są świątynią Ducha Świętego» [1 Kor
6,191, a w II Liście do Koryntian dodano «Czy chcecie
doświadczyć tego, który przeze mnie przemawia,
Chrystusa?»” [2 Kor 13,3k27-
Skojarzenie relikwii świętych z Arką Przymierza
wpłynęło zapewne na stwierdzenie Bellarmina, iż
relikwie winny być przechowywane we wspaniałych
złotych lub srebrnych skrzyniach128, które należy
umieścić pod mensą ołtarza. Taką lokalizację relik-
wiarzy uzasadniał on argumentami, zapożyczonymi
od św. Ambrożego129, pisząc, że „jak zaświadcza
o tym św. Jan w Apokalipsie, ukazano mu dusze mę-
Heilige und Reliąuien. Die Geschichte ihres Kult es von friihen Chri-
stentum bis zur Gegemoart, Mtinchen 1994, s. 167; M. Wal-
czak, „Alter Christus”. Studia nad obrazowaniem świętości w sztu-
ce średniowiecznej na przykładzie św. Tomasza Becketa, Kraków
2001, s. 181.
61
1695-1699 (fot. M. Kurzej)
mów i rozbudzały w nich wiarę we wstawiennictwo
świętych. Takie działania uzasadniał on pouczeniem
św. Hieronima, iż „skoro Żydzi czcili święte świętych,
w którym znajdowała się Arka, dlaczegóż my nie
możemy nawiedzić z czcią grobu Bożego”, które po-
szerzył o dodatkową, dość swobodną interpretację:
„A zatem, jeśli nad Arką można było wznieść bu-
dowlę sakralną i takąż nad Grobem Bożym, tak też z
pewnością można uczynić ponad grobami świętych.
Przemawia za tym wiele racji [...] Przede wszystkim
można wykazać, że relikwie świętych mogą być
czczone z tej samej przyczyny, co Arka Pańska,
ponieważ ta [...] wyobrażała tron Boży i przez nią
przemawiał Bóg, zaś relikwie świętych są widzialnym
127 Bellarminus, Disputation.es..., t. 2, szp. 778—779-
128 Tamże, szp. 682. Arka Przymierza została „odziana
szczerym złotem” na polecenie Salomona (3 Kri 6,20).
129 O zaleceniach św. Ambrożego, dotyczących umieszcza-
nia relikwii pod ołtarzem, zob. zwłaszcza A. Angenendt,
tronem Boga i żywymi organami, głoszącymi Słowo
Boże. Powiedziano bowiem w I Liście do Koryntian'.
«Członki wasze są świątynią Ducha Świętego» [1 Kor
6,191, a w II Liście do Koryntian dodano «Czy chcecie
doświadczyć tego, który przeze mnie przemawia,
Chrystusa?»” [2 Kor 13,3k27-
Skojarzenie relikwii świętych z Arką Przymierza
wpłynęło zapewne na stwierdzenie Bellarmina, iż
relikwie winny być przechowywane we wspaniałych
złotych lub srebrnych skrzyniach128, które należy
umieścić pod mensą ołtarza. Taką lokalizację relik-
wiarzy uzasadniał on argumentami, zapożyczonymi
od św. Ambrożego129, pisząc, że „jak zaświadcza
o tym św. Jan w Apokalipsie, ukazano mu dusze mę-
Heilige und Reliąuien. Die Geschichte ihres Kult es von friihen Chri-
stentum bis zur Gegemoart, Mtinchen 1994, s. 167; M. Wal-
czak, „Alter Christus”. Studia nad obrazowaniem świętości w sztu-
ce średniowiecznej na przykładzie św. Tomasza Becketa, Kraków
2001, s. 181.
61