DOI Artikel:
Betlej, Andrzej: Nagrobek Jabłonowskich w kościele Jezuitów we Lwowie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20622#0072
1. Widok nagrobka Jana i Jana Stanisława Jabłonowskich
w kościele Jezuitów we Lwowie, fragment przekroju
podłużnego kościoła. Zbiory ATJKr.
może jest on wynikiem braku wzmianek o pomniku
w materiałach archiwalnych. Po II wojnie świato-
wej kościół został zamieniony na magazyn książek
i czasopism Biblioteki Naukowej im. W. Stefanyka
Akademii Nauk Ukrainy. Utrudniony, a praktycznie
uniemożliwiony dostęp badaczy do budowli, także
i dziś, przyczynił się do całkowitego zapomnienia
o tym cennym obiekcie.
2. Opis
Niemal w całości zasłonięty przez regały pomnik
miecznika koronnego Jana6 oraz jego wnuka, wo-
jewody ruskiego Jana Stanisława Jabłonowskich7
znajduje się w ostatnim przęśle nawy południowej
(ił. 1, 2). Na monument składają się dwa rozbudo-
wane, lekko wybrzuszone cokoły, ustawione ukośnie
w narożnikach przęsła przy ścianie magistralnej, pod
prostokątnym, zamkniętym półkoliście oknem. Na
2. Rozmieszczenie nagrobków i epitafiów Jabłonowskich
w kościele Jezuitów we Lwowie: 1—płyta epitafijna Marianny
z Kazanowskich Jabłonowskiej; 2 — płyta epitafijna
Aleksandra Jabłonowskiego; 3 — nagrobek Jana i Jana
Stanisława Jabłonowskich; 4 — epitafium Joanny z Potockich
Jabłonowskiej; 5 — ołtarz Św. Franciszka Ksawerego
(rys. J. Betlej)
cokołach ustawiono filary, a przy nich, od strony osi
monumentu, stiukowe figury alegoryczne — personi-
fikacje: Roztropności, po prawej (.Prudentia — z czasz-
ką; ił. 3—4) oraz po lewej Sprawiedliwości lub Żalu
(lustitia lub Dolor — z twarzą przysłoniętą welonem,
pozbawiona atrybutu; ił. 5—6). Na filarach znajdują
się rzeźby skrzydlatych Fam (ił. 7—8). Pierwsza z nich
trzyma w ręku fragment liścia palmowego lub wieńca;
druga trzymała w dłoni trąbę lub miecz (zachowana
rękojeść?). Pomiędzy nimi, na luku arkady okna,
została umieszczona wstęga z napisem — cytatem
z Księgi Psalmów (50,8): „Ecce enim veritatem dile-
xisti incerta et occulta sapientiae tuae manifestasti
mihi”8. Na trzonach filarów, na dekoracyjnych ko-
kardach z marszczonej wstęgi, „zawieszono” plakie-
6 S. Cy narski, Jabłonowski Jan [w:] Polski słownik biogra-
ficzny, t. 10, Warszawa 1963, s. 220—221 [dalej: PSB].
J. G ie r o w ski, Jabłonowski Jan Stanisław, PSB, t. 10,
s. 221-223.
8 Niestety, obecnie nie jest możliwe wykonanie zdjęcia ca-
łości napisu. Co ciekawe, wstęga ta nie została uwzględniona
na reprodukowanym tu fragmencie przekroju kościoła (ił. 1).
Być może jest późniejsza i pochodzi z okresu kiedy kościół re-
montowano przed planowaną koronacją obrazu Matki Boskiej
Pocieszenia w r. 1905. O tym może też świadczyć krój liter
napisu — raczej dwudziestowieczny.
66
w kościele Jezuitów we Lwowie, fragment przekroju
podłużnego kościoła. Zbiory ATJKr.
może jest on wynikiem braku wzmianek o pomniku
w materiałach archiwalnych. Po II wojnie świato-
wej kościół został zamieniony na magazyn książek
i czasopism Biblioteki Naukowej im. W. Stefanyka
Akademii Nauk Ukrainy. Utrudniony, a praktycznie
uniemożliwiony dostęp badaczy do budowli, także
i dziś, przyczynił się do całkowitego zapomnienia
o tym cennym obiekcie.
2. Opis
Niemal w całości zasłonięty przez regały pomnik
miecznika koronnego Jana6 oraz jego wnuka, wo-
jewody ruskiego Jana Stanisława Jabłonowskich7
znajduje się w ostatnim przęśle nawy południowej
(ił. 1, 2). Na monument składają się dwa rozbudo-
wane, lekko wybrzuszone cokoły, ustawione ukośnie
w narożnikach przęsła przy ścianie magistralnej, pod
prostokątnym, zamkniętym półkoliście oknem. Na
2. Rozmieszczenie nagrobków i epitafiów Jabłonowskich
w kościele Jezuitów we Lwowie: 1—płyta epitafijna Marianny
z Kazanowskich Jabłonowskiej; 2 — płyta epitafijna
Aleksandra Jabłonowskiego; 3 — nagrobek Jana i Jana
Stanisława Jabłonowskich; 4 — epitafium Joanny z Potockich
Jabłonowskiej; 5 — ołtarz Św. Franciszka Ksawerego
(rys. J. Betlej)
cokołach ustawiono filary, a przy nich, od strony osi
monumentu, stiukowe figury alegoryczne — personi-
fikacje: Roztropności, po prawej (.Prudentia — z czasz-
ką; ił. 3—4) oraz po lewej Sprawiedliwości lub Żalu
(lustitia lub Dolor — z twarzą przysłoniętą welonem,
pozbawiona atrybutu; ił. 5—6). Na filarach znajdują
się rzeźby skrzydlatych Fam (ił. 7—8). Pierwsza z nich
trzyma w ręku fragment liścia palmowego lub wieńca;
druga trzymała w dłoni trąbę lub miecz (zachowana
rękojeść?). Pomiędzy nimi, na luku arkady okna,
została umieszczona wstęga z napisem — cytatem
z Księgi Psalmów (50,8): „Ecce enim veritatem dile-
xisti incerta et occulta sapientiae tuae manifestasti
mihi”8. Na trzonach filarów, na dekoracyjnych ko-
kardach z marszczonej wstęgi, „zawieszono” plakie-
6 S. Cy narski, Jabłonowski Jan [w:] Polski słownik biogra-
ficzny, t. 10, Warszawa 1963, s. 220—221 [dalej: PSB].
J. G ie r o w ski, Jabłonowski Jan Stanisław, PSB, t. 10,
s. 221-223.
8 Niestety, obecnie nie jest możliwe wykonanie zdjęcia ca-
łości napisu. Co ciekawe, wstęga ta nie została uwzględniona
na reprodukowanym tu fragmencie przekroju kościoła (ił. 1).
Być może jest późniejsza i pochodzi z okresu kiedy kościół re-
montowano przed planowaną koronacją obrazu Matki Boskiej
Pocieszenia w r. 1905. O tym może też świadczyć krój liter
napisu — raczej dwudziestowieczny.
66