DOI Artikel:
Ziętkiewicz-Kotz, Joanna: "Jak przekonać astrologów...?": w odpowiedzi Ewie Śnieżyńskiej-Stolot
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.20622#0114
logię natalną i elekcyjną, i zwalczał jej przenikanie
do czystych nauk przyrodniczych. Poważną krytykę
astrologicznych koncepcji zawiera jego traktat 0 Pań-
stwie Bożym. W księdze V tego dzieła przypuszcza on
prawdziwy retoryczny atak na astrologów, których
prognostyki uważa za sprzeczne z wiarą w boską
opatrzność. W rozdziale 1 przestrzega: „Wobec tych,
co utrzymują, że bez woli Bożej gwiazdy wskazują,
co nam czynić trzeba, albo co nas dobrego lub złego
spotka — niech każdy uszy zatyka [...] Do czegóż
bowiem prowadzi takie zdanie, jeśli nie do tego, aby
żadnego już Boga nie czcić i nie błagać?”21 Augustyn
występuje przeciwko determinizmowi astralnemu,
przytaczając logiczny argument o bliźniętach, które,
poczęte i zrodzone w tym samym czasie, mają różne
usposobienia i losy. Przeprowadzone przez niego
dowodzenie daje wyraz przekonaniu, że sekrety
przyszłości należą wyłącznie do Boga, a próby jej
przewidywania są nonsensowne: „Niedorzecznością
by było wpływowi gwiazd poddawać wolę z duszy
płynącą. Ci, co nawet ludzkie czynności chcą uzależ-
niać od gwiazd, dają nam pobudkę do wykazania,
że ten wpływ gwiazd, nawet na ciało, nie istnieje”22.
W rozdziale Jak przekonać astrologóiu, że tuiedza ich jest
21 Św. Augustyn, Państiuo Boże, przekł. W. Kubicki,
Kęty 2002, ks. V, rodź. 1, s. 181—182.
22 Tamże, ks. V, rozdz. VI, s. 187.
23 Tamże, ks. V, rozdz. VII, s. 188.
bezpodstawna? teolog wykazuje sprzeczności w deter-
ministycznej astrologii natalnej, następnie zaś także
w astrologii elekcyjnej, której spekulacje nazywa
„niesłychanym głupstwem”23. Augustyn zastanawia
się, jak ludzie, którzy wyznają wiarę w determinację
swego życia przez horoskopy, mogą równocześnie
wierzyć w zmianę losu poprzez wybór odpowiedniego
momentu dla swoich ważnych przedsięwzięć.
Krytyczne poglądy Augustyna na astrologię ho-
roskopową okazały się instruktywne dla następnych
pokoleń i w dużej mierze przyjęte zostały jako oficjalne
stanowisko Kościoła na okres następnego tysiąclecia24.
Niech wolno mi więc będzie na koniec raz jeszcze od-
dać głos samemu świętemu, który tak oto konkluduje
swój dialektyczny wywód: „To wszystko rozważywszy,
do tego słusznego dochodzimy wniosku, że gdy astro-
logowie dają niekiedy zdumiewające i prawdziwe od-
powiedzi, dzieje się to z ukrytych podszeptów duchów
złych, które starają się o to, by te fałszywe i szkodliwe
przekonania o gwiaździarskich przeznaczeniach (de
astralibus fatis) wszczepiać i utwierdzać w umysłach
ludzkich. Bynajmniej zaś nie dzieje się to za pomocą
sztuki wystawiania i oglądania horoskopu, która nie
jest żadną sztuką”25.
24 Zob. J.-P. Bo ud et, Astrologie [w:] Dictionnaire ency-
clopediąue du Moyen Age, red. A. Vauchez, Paris 1997, t. 1,
s. 140-142.
25 Św. Augustyn, o.c., ks. V, rozdz. 8, s. 189.
do czystych nauk przyrodniczych. Poważną krytykę
astrologicznych koncepcji zawiera jego traktat 0 Pań-
stwie Bożym. W księdze V tego dzieła przypuszcza on
prawdziwy retoryczny atak na astrologów, których
prognostyki uważa za sprzeczne z wiarą w boską
opatrzność. W rozdziale 1 przestrzega: „Wobec tych,
co utrzymują, że bez woli Bożej gwiazdy wskazują,
co nam czynić trzeba, albo co nas dobrego lub złego
spotka — niech każdy uszy zatyka [...] Do czegóż
bowiem prowadzi takie zdanie, jeśli nie do tego, aby
żadnego już Boga nie czcić i nie błagać?”21 Augustyn
występuje przeciwko determinizmowi astralnemu,
przytaczając logiczny argument o bliźniętach, które,
poczęte i zrodzone w tym samym czasie, mają różne
usposobienia i losy. Przeprowadzone przez niego
dowodzenie daje wyraz przekonaniu, że sekrety
przyszłości należą wyłącznie do Boga, a próby jej
przewidywania są nonsensowne: „Niedorzecznością
by było wpływowi gwiazd poddawać wolę z duszy
płynącą. Ci, co nawet ludzkie czynności chcą uzależ-
niać od gwiazd, dają nam pobudkę do wykazania,
że ten wpływ gwiazd, nawet na ciało, nie istnieje”22.
W rozdziale Jak przekonać astrologóiu, że tuiedza ich jest
21 Św. Augustyn, Państiuo Boże, przekł. W. Kubicki,
Kęty 2002, ks. V, rodź. 1, s. 181—182.
22 Tamże, ks. V, rozdz. VI, s. 187.
23 Tamże, ks. V, rozdz. VII, s. 188.
bezpodstawna? teolog wykazuje sprzeczności w deter-
ministycznej astrologii natalnej, następnie zaś także
w astrologii elekcyjnej, której spekulacje nazywa
„niesłychanym głupstwem”23. Augustyn zastanawia
się, jak ludzie, którzy wyznają wiarę w determinację
swego życia przez horoskopy, mogą równocześnie
wierzyć w zmianę losu poprzez wybór odpowiedniego
momentu dla swoich ważnych przedsięwzięć.
Krytyczne poglądy Augustyna na astrologię ho-
roskopową okazały się instruktywne dla następnych
pokoleń i w dużej mierze przyjęte zostały jako oficjalne
stanowisko Kościoła na okres następnego tysiąclecia24.
Niech wolno mi więc będzie na koniec raz jeszcze od-
dać głos samemu świętemu, który tak oto konkluduje
swój dialektyczny wywód: „To wszystko rozważywszy,
do tego słusznego dochodzimy wniosku, że gdy astro-
logowie dają niekiedy zdumiewające i prawdziwe od-
powiedzi, dzieje się to z ukrytych podszeptów duchów
złych, które starają się o to, by te fałszywe i szkodliwe
przekonania o gwiaździarskich przeznaczeniach (de
astralibus fatis) wszczepiać i utwierdzać w umysłach
ludzkich. Bynajmniej zaś nie dzieje się to za pomocą
sztuki wystawiania i oglądania horoskopu, która nie
jest żadną sztuką”25.
24 Zob. J.-P. Bo ud et, Astrologie [w:] Dictionnaire ency-
clopediąue du Moyen Age, red. A. Vauchez, Paris 1997, t. 1,
s. 140-142.
25 Św. Augustyn, o.c., ks. V, rozdz. 8, s. 189.