DOI Heft:
Artykuły
DOI Artikel:Pajor, Piotr; Utzig, Joanna: „Godny miana katedry”: o genezie formy architektonicznej kościoła katedralnego we Włocławku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.32786#0029
29
17. Gniezno, katedra pw. Wniebowzięcia NMP i św. Wojciecha, wi-
dok elewacji chóru. Fot. P. Pajor
KATEDRA WE WŁOCŁAWKU
A ARCHITEKTURA GÓRNEJ NADRENII
I REGIONU JEZIORA BODEŃSKIEGO
Znaczną część spośród zestawu cech szczególnych ka-
tedry włocławskiej napotykamy w szeregu budowli wy-
wodzących się z tradycji ukształtowanej w środowisku
artystycznym szeroko rozumianej Górnej Nadrenii około
roku 1300, której głównym źródłem był prężny warsztat
katedry w Strasburgu 45. Z budowli powstałych w tym re-
jonie do najbardziej wpływowych należy zaliczyć kościół
opactwa Cystersów w Salem w pobliżu jeziora Bodeń-
skiego, budowany w szybkim tempie od lat 80. XIII w.
45 M.C. Schurr, The West Facade of Strasbourg Cathedral and its
Impact on Gothic Architecture in Central Europe, [w:] The Year
1300 and the creation of a new European architecture, red. A. Ga-
jewski, Z. Opaćić, Turnhout 2007, s. 79-88.
18. Salem, kościół opactwa Cystersów, widok wnętrza nawy głównej
ku wschodowi. Fot. J. Adamski
[il. 18,19] 46. Zastosowano tam dwukondygnacyjne elewa-
cje z odsadzką oraz wysokie, smukłe nisze okienne zaj-
mujące niemal całą wysokość górnej kondygnacji. W po-
dobny, charakterystyczny sposób rozwiązano też służki
nawy głównej. W obu kościołach w górnej kondygnacji
zastosowano ich wiązki, z których boczne służki opierają
46 Kronika klasztorna podaje datę 1297, którą jednak wielu bada-
czy kwestionuje, sugerując wcześniejsze podjęcie prac; najwyraź-
niej jednak budowa przebiega w szybkim tempie, na co wskazu-
je m.in. dendrochronologia belek więźby dachowej - drzewa na
budowę dachu nad pierwszymi przęsłami nawy głównej ścięto
już w roku 1310; U. Knapp, Salem. Die Gebaude der ehemaligen
Zisterzienserabtei und ihre Ausstattung, Esslingen 2004, s. 156;
M.C. Schurr, Gotische Architektur im mittleren Europa 1220-1340.
Von Metz bis Wien, Miinchen-Berlin 2007 s. 353.
17. Gniezno, katedra pw. Wniebowzięcia NMP i św. Wojciecha, wi-
dok elewacji chóru. Fot. P. Pajor
KATEDRA WE WŁOCŁAWKU
A ARCHITEKTURA GÓRNEJ NADRENII
I REGIONU JEZIORA BODEŃSKIEGO
Znaczną część spośród zestawu cech szczególnych ka-
tedry włocławskiej napotykamy w szeregu budowli wy-
wodzących się z tradycji ukształtowanej w środowisku
artystycznym szeroko rozumianej Górnej Nadrenii około
roku 1300, której głównym źródłem był prężny warsztat
katedry w Strasburgu 45. Z budowli powstałych w tym re-
jonie do najbardziej wpływowych należy zaliczyć kościół
opactwa Cystersów w Salem w pobliżu jeziora Bodeń-
skiego, budowany w szybkim tempie od lat 80. XIII w.
45 M.C. Schurr, The West Facade of Strasbourg Cathedral and its
Impact on Gothic Architecture in Central Europe, [w:] The Year
1300 and the creation of a new European architecture, red. A. Ga-
jewski, Z. Opaćić, Turnhout 2007, s. 79-88.
18. Salem, kościół opactwa Cystersów, widok wnętrza nawy głównej
ku wschodowi. Fot. J. Adamski
[il. 18,19] 46. Zastosowano tam dwukondygnacyjne elewa-
cje z odsadzką oraz wysokie, smukłe nisze okienne zaj-
mujące niemal całą wysokość górnej kondygnacji. W po-
dobny, charakterystyczny sposób rozwiązano też służki
nawy głównej. W obu kościołach w górnej kondygnacji
zastosowano ich wiązki, z których boczne służki opierają
46 Kronika klasztorna podaje datę 1297, którą jednak wielu bada-
czy kwestionuje, sugerując wcześniejsze podjęcie prac; najwyraź-
niej jednak budowa przebiega w szybkim tempie, na co wskazu-
je m.in. dendrochronologia belek więźby dachowej - drzewa na
budowę dachu nad pierwszymi przęsłami nawy głównej ścięto
już w roku 1310; U. Knapp, Salem. Die Gebaude der ehemaligen
Zisterzienserabtei und ihre Ausstattung, Esslingen 2004, s. 156;
M.C. Schurr, Gotische Architektur im mittleren Europa 1220-1340.
Von Metz bis Wien, Miinchen-Berlin 2007 s. 353.