DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.43156#0017
IO
bb} het symbolische, dat weder drie soorten telt, nl. i) die de voorwerpen, zooals zij zijn, afbeeldt,
2) de tropische, die het voor te stellen onderwerp door andere voorwerpen indirect aanduidt, 3) de
eigenlijke symbolische, die op allegorische voorstellingen en mythische leerstellingen gegrond is.
De Egyptenaren trachtten, ’tgeen zij in den sterrenhemel aanschouwden, in den mensch in
zijne verschillende hoedanigheden ontwaarden, en ’tgeen de natuur hun leerde of de levensbenoo-
digdheden en het onnoemelijke aantal kunstvoortbrengselen hun te denken gaf, op het nageslacht
te doen overgaan, of met andere woorden, zij deden aan den tegenwoordigen tijd door middel van
eene reeks mimische voorstellingen , in schrift of beeldhouwwerk , de herinnering aan het verleden
herleven. Deze sprekende vormen hadden zij zoodanig geordend, dat zij hen in staat stelden, dui-
delijk hunnen gedachtengang er door uit te drukken.
Bij twee andere volken der wereld treft men dergelijk beeldschrift aan, namelijk bij de Meji-
kanen in hun geschilderd schrift , dat de meest primitieve vormen zonder bijzondere ordening ver-
toont, en bij de Chineezen, wier teekenschrift in zijne samenstelling zelfs meer ontwikkeld is dan
bij de Egyptenaren; want dikwijls stellen de vormen slechts klanken voor, die altijd Op de meest
conventioneele wijze zijn samengesteld.
Uit een en ander zoude men de gevolgtrekking kunnen maken, dat er naar alle waarschijnlijkheid
eens een tijd is geweest, waarin de taal geheel uit beelden of ideographen was samengesteld. Bij
de verschillende monumenten evenwel, zelfs die tot de hoogste oudheid opklimmen, treft men de
beide klassen of schriftcategorieën n.1. die, welke denkbeelden uitdrukken, en die, welke klanken
voorstellen, bij de inscriptiën aan. — De tijd der vinding van dit geschilderde schrift moet zeker
in de verste oudheid worden gezocht, en is slechts bij benadering te bepalen. Niet minder dan aan
de góden zelven wardt de vinding dier beide schriftcategorieën toegeschreven. — Men schat het
aantal der tot heden bekende hiëroglyphen op ongeveer 1000: men beitelde of grifte ze verdiept
in de kolommen, de pilasters en de wanden der tempels , graven en paleizen der Egyptenaren. Op
de kisten der mummiën werden de hiëroglyphen gewoonlijk geschilderd.
Mythologische symboliek.
Wij moeten het uitgestrekte gebied der mythologie betreden om de attributen en emblemen
der góden , halfgoden, enz. , waarmede hemel en aarde bij de heidensche volken als bezaaid was,
op te sporen, en de beteekenis daarvan te verklaren. Dit in een behoorlijk verband te doen, ligt
blijkbaar niet op onzen weg. Daar echter deze attributen als versieringsteekens dikwijls in de
ornamentatie voorkomen , geven wij van enkele góden de volgende korte beschrijving.
Appollo, geliefde zoon van Zeus en Leto, tweelingbroeder van Artemis , gold als ideaal van
mannelijke volkomenheid, dus ook van mannelijke lichaamsschoonheid. Hij is de vertegenwoordiger
van orde, wet, kunst en wetenschap. Apollo is de gocl van zang en snarenspel, die zangers en
dichters bezielt, en de muzen aanvoert. De eerste afbeelding van dezen god was een Iconische
pijler, ter aanduiding van de onmogelijkheid om zijne schoonheid waardig na te bootsen. Het meest
beroemde der overgebleven monumenten van Apollo is de Apollo di Belvedere in ’t Vaticaan te
Rome, een ideaal van eeuwige schoonheid en jeugd. Apollo verkrijgt als attribuut, naar gelang van
de eigenschappen, die men hem toekent, boog en pijlkoker, citer en plektron, herderstaf, slang
en haan, grijpvogel en zwaan, op welken laatstgenoemde hij nu en dan rijdende wordt afgebeeld.
Voorts laurier, drievoet, raaf, soms havik, wolf, olijfboom, tamariskstruik, enz.
D emeter, bij de Romeinen Ceres genoemd, was de dochter van Cronus en Rhea, de milde
geefster van bloemen en kruiden, en patrones van het huwelijk; in haar wordt de voedende natuur
als moeder vereerd. Zij wordt gewoonlijk afgebeeld als tronende vrouw in omhullend gewaad, met
papaver en arenkrans in de handen. Fakkels, een vruchtkorf en een zwijn liggen als attributen
gewoonlijk naast haar. — Zij wordt ook vereerd als godin des vredes, en als zoodanig afgebeeld
bb} het symbolische, dat weder drie soorten telt, nl. i) die de voorwerpen, zooals zij zijn, afbeeldt,
2) de tropische, die het voor te stellen onderwerp door andere voorwerpen indirect aanduidt, 3) de
eigenlijke symbolische, die op allegorische voorstellingen en mythische leerstellingen gegrond is.
De Egyptenaren trachtten, ’tgeen zij in den sterrenhemel aanschouwden, in den mensch in
zijne verschillende hoedanigheden ontwaarden, en ’tgeen de natuur hun leerde of de levensbenoo-
digdheden en het onnoemelijke aantal kunstvoortbrengselen hun te denken gaf, op het nageslacht
te doen overgaan, of met andere woorden, zij deden aan den tegenwoordigen tijd door middel van
eene reeks mimische voorstellingen , in schrift of beeldhouwwerk , de herinnering aan het verleden
herleven. Deze sprekende vormen hadden zij zoodanig geordend, dat zij hen in staat stelden, dui-
delijk hunnen gedachtengang er door uit te drukken.
Bij twee andere volken der wereld treft men dergelijk beeldschrift aan, namelijk bij de Meji-
kanen in hun geschilderd schrift , dat de meest primitieve vormen zonder bijzondere ordening ver-
toont, en bij de Chineezen, wier teekenschrift in zijne samenstelling zelfs meer ontwikkeld is dan
bij de Egyptenaren; want dikwijls stellen de vormen slechts klanken voor, die altijd Op de meest
conventioneele wijze zijn samengesteld.
Uit een en ander zoude men de gevolgtrekking kunnen maken, dat er naar alle waarschijnlijkheid
eens een tijd is geweest, waarin de taal geheel uit beelden of ideographen was samengesteld. Bij
de verschillende monumenten evenwel, zelfs die tot de hoogste oudheid opklimmen, treft men de
beide klassen of schriftcategorieën n.1. die, welke denkbeelden uitdrukken, en die, welke klanken
voorstellen, bij de inscriptiën aan. — De tijd der vinding van dit geschilderde schrift moet zeker
in de verste oudheid worden gezocht, en is slechts bij benadering te bepalen. Niet minder dan aan
de góden zelven wardt de vinding dier beide schriftcategorieën toegeschreven. — Men schat het
aantal der tot heden bekende hiëroglyphen op ongeveer 1000: men beitelde of grifte ze verdiept
in de kolommen, de pilasters en de wanden der tempels , graven en paleizen der Egyptenaren. Op
de kisten der mummiën werden de hiëroglyphen gewoonlijk geschilderd.
Mythologische symboliek.
Wij moeten het uitgestrekte gebied der mythologie betreden om de attributen en emblemen
der góden , halfgoden, enz. , waarmede hemel en aarde bij de heidensche volken als bezaaid was,
op te sporen, en de beteekenis daarvan te verklaren. Dit in een behoorlijk verband te doen, ligt
blijkbaar niet op onzen weg. Daar echter deze attributen als versieringsteekens dikwijls in de
ornamentatie voorkomen , geven wij van enkele góden de volgende korte beschrijving.
Appollo, geliefde zoon van Zeus en Leto, tweelingbroeder van Artemis , gold als ideaal van
mannelijke volkomenheid, dus ook van mannelijke lichaamsschoonheid. Hij is de vertegenwoordiger
van orde, wet, kunst en wetenschap. Apollo is de gocl van zang en snarenspel, die zangers en
dichters bezielt, en de muzen aanvoert. De eerste afbeelding van dezen god was een Iconische
pijler, ter aanduiding van de onmogelijkheid om zijne schoonheid waardig na te bootsen. Het meest
beroemde der overgebleven monumenten van Apollo is de Apollo di Belvedere in ’t Vaticaan te
Rome, een ideaal van eeuwige schoonheid en jeugd. Apollo verkrijgt als attribuut, naar gelang van
de eigenschappen, die men hem toekent, boog en pijlkoker, citer en plektron, herderstaf, slang
en haan, grijpvogel en zwaan, op welken laatstgenoemde hij nu en dan rijdende wordt afgebeeld.
Voorts laurier, drievoet, raaf, soms havik, wolf, olijfboom, tamariskstruik, enz.
D emeter, bij de Romeinen Ceres genoemd, was de dochter van Cronus en Rhea, de milde
geefster van bloemen en kruiden, en patrones van het huwelijk; in haar wordt de voedende natuur
als moeder vereerd. Zij wordt gewoonlijk afgebeeld als tronende vrouw in omhullend gewaad, met
papaver en arenkrans in de handen. Fakkels, een vruchtkorf en een zwijn liggen als attributen
gewoonlijk naast haar. — Zij wordt ook vereerd als godin des vredes, en als zoodanig afgebeeld