DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#0227
349
aRerum ſ adhue viuentis.
a ſeilieet ſie vt dixi: ne ſit contra
Lrem alienam. 5 Sed videtur contrà ff pro ſoc. l.ij. S de illo. Solu.
ibi non de hereditate certe perſon. J Item p¬
Ientia & fut endil.iS illud. Solu. ibi abundat, maxime JItem contrà ffde
n-iſci.
aDonari mor¬ b Paciſci
tis cauſa om-
ia bona præ-
ra hinc colli-
unt: de quo
V. Clarum 4.
ſentent.S donat.
quaſt. 19. verfi.
ſed quidſi.
Tu dic quod
ibi pactum ve-
nit in conſe-
quentiam al-
terius contra-
ctus precedẽ-
tis, ideo valet.
ſecus ſi prin-
cipaliter fie-
ret tale pactu,
vt hic.
cPactu futur
ſucceſſionis.
quemadmodi
fiat.
act. em. l. ſi quis ſeruum.
Sol. vt ibi. Item vi-
detur quod pactum hu-
ius l. non eſt de futura
ſucceſſione, quia tune
eſt de futura ſucceſſio-
ne, quando id agitur vt
per pactum ſucceſſio ad
aliquem perueniat. Hîc
verô tale pactum non
inuenitur: nec enim de
eo dubitabatur, cûm &
ante Iuſtinianum hoc
erat certum: vt infrà de
coll. l. pactum. & S. eodl.
pacti j. & j.de inutil. ſti-
pul-lex eo & ff de verbo.
oblig. leſtipulatio hoc mo-
do. Sed reſpondeo, quod
eſt futuræ ſucceſſionis
ſ diſponendæ, qu ad
eos erat deuoluenda.
eSecta temporum, &c.
id eſt, nos qui ſequimur
alios Imperatores, non
patimur, & facit ff. de
aqua plu. arcen. l in diem.
&ff de his qui ſunt ſui
vel alie. iur. l.jS. ſed do-
minorum.
DE TRANSA-
ctionibus.
De pactis in genere dis
xit,nunc in ſpecie.
NEue pactiol Ca-
SVS. Tres curato-
res habuiſti cûm fuiſti
adultus; qui tibi ex ma-
la adminiſtratione te-
nebantur. contra duos
litem inſtituiſti, & cum
eis tranſegiſti, vel eis
pacto remiſiſti. núquid
tranſactio facta cum
duobus, tibi prœiudicet
aduersus tertium quo
minus cum eo agere
poſſis, quritur? & re-
ſpond. quod non, ſiue
coniuncta, ſiue ſepara-
ta fuit adminiſtratio.
VIVIAN.
d Pactio. pactio d
gratuita dicitur, tran
ſactio f econtrà. ff.eod.
l.j.
iunge l ſi ex
duobus ff de tu-
tel. & rationib.
diſtrah.
d Pactionis &
tranſactionis
differentia.
e Pacta fiunt
gratuit.
FTrãſactiones
non fiut gra-
tuito. ſed ali-
quo dato.
g Pœna tenet
ſuosauthores.
t
el
O
De tranſactionibus. Titiij.
ffde contra. empt.
de here.
Item contrà ff.
tius conuenitur, ſcilicèt pro virili, &
vel paciſcib ſecta temporumc
noſtrorum non patiatur. Dat.
alium quemquam contractum, Ralend. Nouem. Conſtantinop.
cùm in alienis rebus contra do¬ poſt conſulatum Lampadij &
mini voluntatem aliquid fieri, Oreſtis VV.CC.
rerum, neque hypothecas pe-
nitus eſſe admittendas, neque
e
DE TRANSACTIONIBVS.
TITVLVS IIII.
Ranſactio eſt pactio qua lis vel controuerſia & res aliqua dubia per-
inde ac iudicato dirimitur. Nec enim minus ex tranſacto quã ex iu-
dicato euentus litis pendet. l. vlt.ff. mand. Vel, deciſio litis aut contro-
uerſia facta conſenſu partium. Controuerſia eſt litis cauſa; lis eſt cõtro-
uerſia qua iã conteſtata eſt tabellis obſignatis, vel res in iudicium de-
duta. Pacti nomen latius patet quàm tranſactionis. Nam pactum fit etiam de re
certa: & indubitata donationis cauſa, veluti pactum de non petendo debito. Trã-
ſactis eſt pactum quod fit tantum de lite incerta, neque iudicata, aut de re dubia. l.
5.ff. eod. veluti de conditionis ince rto.l. 1.S. de pact. atque ita nunquam fit gratui-
to, nunquam donationis cauſa, ſed aliquo dato, vel retento, vel promiſſo.l.38.hoc tit.
& à donatione ſeparatur. lex conduct. S. Pap. ff loc. l quidam. ff. de donat. l.tu-
tores.S. ab eo ff. de adm. tut. Denique tranſactio refertur ad litem, vel nego-
tium aliquod ambiguun, vt quidam ait, eſt cipnii c ami. CVIAC.
Tranſactio facta ci quibuſdam
ex administratoribns nõ patroci-
natur cæteris cum quibus non eſt
tranſactum. h.d. BALD. & SA-
LYC. Vel ſic: Liberatio facta per
pactum gratuitum, vel per tranſa-
ctionẽ vni ex tutoribus vel cura-
toribus non prodeſt alteri quo mi-
nus pro mala adminiſtratione cõ-
ueniri poſſit. h.d. ALEX. & PAV.
1. Imp. ANTONIVS A. Celerio.
Eque pactiod Tne
que traſactio cum
e quibuſdã ex cu-
ſe ratoribus ſiue tu-
e toribus facta, au-
xilio ceteris eſt in his quæ ſe-
paratim communitérve geſſe-
runt, vel gerere debuerunt.
Cûm igitur f tres curatores ha-
bueris, & cum duobus ex his
tranſegeris, tertium conueni-
re non prohiberis. Dat. Ralend.
e Com quibuſdam. vnuſquiſque s enim in quo deliquit tene-
tur. arg ad hoc j. de pœn. l ſancimus.
f Cum igitur dixit in genere:nune in ſpecie.
gG Tertium. cum quo propter vnitatem actionis videbatur
ranſatoo & pone eemplun I ſi vnus ex pluri aplij Sed non
: vt hic, & ff. de pactis. l. idem in duob..j. & l.ſi vnus. S. ante
omnia. & je de repet. heredi. l ſuus. & j. ſi aduersus rem iud. l.j.
5
& j-arbaut. oomees & leum qui & infraquib.res iud non noc.l.i.
J Sed contrà ffde tut & ra. diſt. l.ſi ex duobus. in fine. Sed ibi in
eo quod accipit, non vltrà præiudicat. JEt diſtingue hîc: aut
h Tranſactio
vnius ex tu-
toribus an
proſit alij.
diuiſa eſt adminiſtratio per iudicem, aut à teſtatore, aut ab
eiſdem, aut à nullo. l Primis duobus caſibus nullus ex alterius
parte tenetur, & ſie poſſet loqui hæc lex in eo quod dicit ſepa-
ratim: vt infr. de diu. tut. lii. S.j. Sed fallit in caſibus ibi dictis:
ſed in aliis duobus ſubdiſtinguitur: quia au t omnes geſſerunt,
ſine dolo tamen, aut vnus, aut nullus, aut omnes dolose.
Primo caſu præiudicat in virili, cûm omnes in viriles tenean-
à Pupillo. Pau.
hc.
turl beneficio diuiſionis: vt ffde tute. & ra diſt.l.j. S. nunc tra-
ctemus. & quia ceſſio fieri non poſſet. vt ff. de ſolu.l. Stiohum.S.
penultimo. In ſecundo dic, quod electo gerente, liberantur alij:
vt ffde adminiſt. tuto.l ſi pupillus. j reſpon. In tertio & quarto, dic
idem ius in vno quod in alio. Nam & vterque eorum in ſoli-
. ſ..LI
dum tenetur ſine beneficio diuiſionis, ſecundûm Azo. licèt H.
contrà, & verius: & nulli ceditur actio: vt ff-de tute. & ra diſt.,
l.jSS nunc tractemus. & ff. de adminiſt tuto l ſi plures. His ergo
caſibus vno electo non prœiudicat niſi in accepto: vt argff.
de fideiuſſorl ſi ſtipulatu.S fin. & de tut. & radiſtl ſi ex duob.Lo-
Maij, Gentiano & Baſſo Coss.
Timor litis motæ, vel mouendæ,
etiam de facto & non de iure, eſt
ſuffioiẽs cauſa propter quam poſſit
fieri tranſactio validaideo ex cau-
tione interpoſita datur actio, &
ſoluti inhibetur repetitiohd. SA-
LYC& ALEX.
11. Idem A. Luctatio *.
CVn te propoms eu ſorore
tua de hereditate tranſe-
giſſe h, & ideo certam pecu-
niam ei te debere cauiſſe i: etſi
nulla fuiſſet quaeſtio heredi-
tatis, tamen propter timorem
litis tranſactione interpoſita,
pecunia recte cautal intelligi-
tur, ex qua cauſa ſi fiſco m ſol-
uiſſes, repetere non poſſes, & ſi
non ſoluiſſes, tamen iure conue-
nireris n. PP.III.Id. Auguſt. An-
tonino A.IV. & Balbino Coss.
350
quitur ergo hee lex in eo quod dicit, ſeparatim;ſcilicet quãdo à
teſtatore vel à iudice facta fuit diuiſio, vt contra tertium rema-
neat in ſua parte adminiſtrationis. Item & quando geſſerunt
omnes ſine dolo in eo quod dicit, communitérve, &c. & ſic ter-
in duobus vltimis ſimiliter
conuenitur tertius. Sed
tunc in omni eo quod
deeſt a, poteſt intelligi
hc lex. Item not.
quod ſi vnus ſoluit to-
tum eûm dicitur culpa
geſſiſſe, habet ingreſſum
contra alium, etiam ſi
actio non cedatur: vt
dictoS. nunc tractemus.
Quare non ita in fi-
deiuſſore: vtff. de fide-
iuſſo.l vt fideiuſſor? Re-
ſpondeo: quia fideiuſſor
habet contra reû actio-
nem mandati; vnde non
ſie facile ei ſubuenitur
tutor contra nullum.
datur ergoei contra tu-
torem. 2. Vel dic, quod
tutor conuenitur actio-
ne bonæ fidei, ſeilicèt
tutela; fideiuſſor ex ſti-
pulatu, quæ eſt ſtricti
iuris: vt ffade Carbonia-
no edicto.l ii. 3. Vel dic
alio modo, vt not. dicta
lvt fideiuſſor. & de hoc
etiam plura habes ff. de
negotiis geſtis. l. ex facto.
ADDITIO. Et ibi gloſſa
innuit veram ſolutio-
nem, iſtam ſcilicet ſi tu-
tor ſoluens vt correus
hoc agit, vt ſuum con-
tutorem correum libe-
ret ſieut ſe, meritô ha-
bet actionẽ contra eum:
fideiuſſor verô princi-
paliter agit, vt liberet
reum: ſed confideiuſſo-
res liberantur per quan-
dam conſequẽtiam: igi-
tur contra eos non ha-
bet actionem, niſi ceda-
tur. BART.
d nn r proponms
d C’s se ſa ſoro-
re tua hereditatem poſ-
ſidente eam petiiſti, &
cum ea tranſegiſti pro
centum, quamuis ſibi
petenti iure non ſolui-
ſti; poſteà fiſcus ſucce-
dit ſorori tuæ ob deli-
ctum ab ea commiſſum.
numquid centum pro-
miſſa ex cauſa tranſactionis teneris ſoluere fiſco?Reſpon. qued
ſic: quia ſicut ſi ſoluiſſem ex ca cauſa fiſco, repetere non poſ-
ſem: ita ſi non ſoluiſſem ex illa ſtipulatione, recte conueniri
poſſem. Vel dic, quôd idem eſt in fiſco quod in priuato No-
ta primô ex hoc text. quod iuſtitia vel iniuſtitia cauſ princi-
palis non attenditur in tranſactione. 2. Secundô not, quod
queſtio mouetur inſiſtendo, & reſiſtendo. 3. Tertiô, quod
idem iuris eſt in fiſco, & priuato. 4. Quartô nota, quod tole-
rabilior eſt dolus poſſeſſoris, quam dolus petitoris, ſecundûm
gloſ. Bald.hic.
h Tranſegiſſe. & bſic eras actor. Nam proprie actor dicitur
tranſigere, reus impropriè.
i 5Cauiffe.i. cautionem promiſiſſe: vt j. de verb ſign l ſancimus.
& illa dabat tibi totam hereditatem. Vel dic impropriè tranſe-
giſſe, & eras reus.
l J Nulla.ſde iure. de facto tamen erat. & ſubaudi, non per ca-
lumniam. nam tunc non valet tranſactio, ſiue actor, ſiue reus
per calumniam litiget, ſecundûm Rogerium cevt ff de condi- in-
deb. l. in ſumma. ſed in actore conſentio, in reo autem exiſtens
calumnia non impedit tranſactionem, licèt alia via conuenir;
poſſit doloſus: vt Seo. ſub pratextu.
l Recte cauta.i. recta, & naturalis cauſa trãſactionis fuit timor
litis:vt & arffde pecul. l. quod debetur. & de ali. iudi laitẽ. S. poteſt.
in fiſco quod in priuato.
m Si fiſco. qui forté tua ſorori ſucceſſit. 2. Vel dic, idem eſſe
n Conuenireris- certi condictione ex huiuſmodi cautione: vt
Jeod, lnec intentio& de non num. pec.l ſi tranſactionis.
Age.
aRerum ſ adhue viuentis.
a ſeilieet ſie vt dixi: ne ſit contra
Lrem alienam. 5 Sed videtur contrà ff pro ſoc. l.ij. S de illo. Solu.
ibi non de hereditate certe perſon. J Item p¬
Ientia & fut endil.iS illud. Solu. ibi abundat, maxime JItem contrà ffde
n-iſci.
aDonari mor¬ b Paciſci
tis cauſa om-
ia bona præ-
ra hinc colli-
unt: de quo
V. Clarum 4.
ſentent.S donat.
quaſt. 19. verfi.
ſed quidſi.
Tu dic quod
ibi pactum ve-
nit in conſe-
quentiam al-
terius contra-
ctus precedẽ-
tis, ideo valet.
ſecus ſi prin-
cipaliter fie-
ret tale pactu,
vt hic.
cPactu futur
ſucceſſionis.
quemadmodi
fiat.
act. em. l. ſi quis ſeruum.
Sol. vt ibi. Item vi-
detur quod pactum hu-
ius l. non eſt de futura
ſucceſſione, quia tune
eſt de futura ſucceſſio-
ne, quando id agitur vt
per pactum ſucceſſio ad
aliquem perueniat. Hîc
verô tale pactum non
inuenitur: nec enim de
eo dubitabatur, cûm &
ante Iuſtinianum hoc
erat certum: vt infrà de
coll. l. pactum. & S. eodl.
pacti j. & j.de inutil. ſti-
pul-lex eo & ff de verbo.
oblig. leſtipulatio hoc mo-
do. Sed reſpondeo, quod
eſt futuræ ſucceſſionis
ſ diſponendæ, qu ad
eos erat deuoluenda.
eSecta temporum, &c.
id eſt, nos qui ſequimur
alios Imperatores, non
patimur, & facit ff. de
aqua plu. arcen. l in diem.
&ff de his qui ſunt ſui
vel alie. iur. l.jS. ſed do-
minorum.
DE TRANSA-
ctionibus.
De pactis in genere dis
xit,nunc in ſpecie.
NEue pactiol Ca-
SVS. Tres curato-
res habuiſti cûm fuiſti
adultus; qui tibi ex ma-
la adminiſtratione te-
nebantur. contra duos
litem inſtituiſti, & cum
eis tranſegiſti, vel eis
pacto remiſiſti. núquid
tranſactio facta cum
duobus, tibi prœiudicet
aduersus tertium quo
minus cum eo agere
poſſis, quritur? & re-
ſpond. quod non, ſiue
coniuncta, ſiue ſepara-
ta fuit adminiſtratio.
VIVIAN.
d Pactio. pactio d
gratuita dicitur, tran
ſactio f econtrà. ff.eod.
l.j.
iunge l ſi ex
duobus ff de tu-
tel. & rationib.
diſtrah.
d Pactionis &
tranſactionis
differentia.
e Pacta fiunt
gratuit.
FTrãſactiones
non fiut gra-
tuito. ſed ali-
quo dato.
g Pœna tenet
ſuosauthores.
t
el
O
De tranſactionibus. Titiij.
ffde contra. empt.
de here.
Item contrà ff.
tius conuenitur, ſcilicèt pro virili, &
vel paciſcib ſecta temporumc
noſtrorum non patiatur. Dat.
alium quemquam contractum, Ralend. Nouem. Conſtantinop.
cùm in alienis rebus contra do¬ poſt conſulatum Lampadij &
mini voluntatem aliquid fieri, Oreſtis VV.CC.
rerum, neque hypothecas pe-
nitus eſſe admittendas, neque
e
DE TRANSACTIONIBVS.
TITVLVS IIII.
Ranſactio eſt pactio qua lis vel controuerſia & res aliqua dubia per-
inde ac iudicato dirimitur. Nec enim minus ex tranſacto quã ex iu-
dicato euentus litis pendet. l. vlt.ff. mand. Vel, deciſio litis aut contro-
uerſia facta conſenſu partium. Controuerſia eſt litis cauſa; lis eſt cõtro-
uerſia qua iã conteſtata eſt tabellis obſignatis, vel res in iudicium de-
duta. Pacti nomen latius patet quàm tranſactionis. Nam pactum fit etiam de re
certa: & indubitata donationis cauſa, veluti pactum de non petendo debito. Trã-
ſactis eſt pactum quod fit tantum de lite incerta, neque iudicata, aut de re dubia. l.
5.ff. eod. veluti de conditionis ince rto.l. 1.S. de pact. atque ita nunquam fit gratui-
to, nunquam donationis cauſa, ſed aliquo dato, vel retento, vel promiſſo.l.38.hoc tit.
& à donatione ſeparatur. lex conduct. S. Pap. ff loc. l quidam. ff. de donat. l.tu-
tores.S. ab eo ff. de adm. tut. Denique tranſactio refertur ad litem, vel nego-
tium aliquod ambiguun, vt quidam ait, eſt cipnii c ami. CVIAC.
Tranſactio facta ci quibuſdam
ex administratoribns nõ patroci-
natur cæteris cum quibus non eſt
tranſactum. h.d. BALD. & SA-
LYC. Vel ſic: Liberatio facta per
pactum gratuitum, vel per tranſa-
ctionẽ vni ex tutoribus vel cura-
toribus non prodeſt alteri quo mi-
nus pro mala adminiſtratione cõ-
ueniri poſſit. h.d. ALEX. & PAV.
1. Imp. ANTONIVS A. Celerio.
Eque pactiod Tne
que traſactio cum
e quibuſdã ex cu-
ſe ratoribus ſiue tu-
e toribus facta, au-
xilio ceteris eſt in his quæ ſe-
paratim communitérve geſſe-
runt, vel gerere debuerunt.
Cûm igitur f tres curatores ha-
bueris, & cum duobus ex his
tranſegeris, tertium conueni-
re non prohiberis. Dat. Ralend.
e Com quibuſdam. vnuſquiſque s enim in quo deliquit tene-
tur. arg ad hoc j. de pœn. l ſancimus.
f Cum igitur dixit in genere:nune in ſpecie.
gG Tertium. cum quo propter vnitatem actionis videbatur
ranſatoo & pone eemplun I ſi vnus ex pluri aplij Sed non
: vt hic, & ff. de pactis. l. idem in duob..j. & l.ſi vnus. S. ante
omnia. & je de repet. heredi. l ſuus. & j. ſi aduersus rem iud. l.j.
5
& j-arbaut. oomees & leum qui & infraquib.res iud non noc.l.i.
J Sed contrà ffde tut & ra. diſt. l.ſi ex duobus. in fine. Sed ibi in
eo quod accipit, non vltrà præiudicat. JEt diſtingue hîc: aut
h Tranſactio
vnius ex tu-
toribus an
proſit alij.
diuiſa eſt adminiſtratio per iudicem, aut à teſtatore, aut ab
eiſdem, aut à nullo. l Primis duobus caſibus nullus ex alterius
parte tenetur, & ſie poſſet loqui hæc lex in eo quod dicit ſepa-
ratim: vt infr. de diu. tut. lii. S.j. Sed fallit in caſibus ibi dictis:
ſed in aliis duobus ſubdiſtinguitur: quia au t omnes geſſerunt,
ſine dolo tamen, aut vnus, aut nullus, aut omnes dolose.
Primo caſu præiudicat in virili, cûm omnes in viriles tenean-
à Pupillo. Pau.
hc.
turl beneficio diuiſionis: vt ffde tute. & ra diſt.l.j. S. nunc tra-
ctemus. & quia ceſſio fieri non poſſet. vt ff. de ſolu.l. Stiohum.S.
penultimo. In ſecundo dic, quod electo gerente, liberantur alij:
vt ffde adminiſt. tuto.l ſi pupillus. j reſpon. In tertio & quarto, dic
idem ius in vno quod in alio. Nam & vterque eorum in ſoli-
. ſ..LI
dum tenetur ſine beneficio diuiſionis, ſecundûm Azo. licèt H.
contrà, & verius: & nulli ceditur actio: vt ff-de tute. & ra diſt.,
l.jSS nunc tractemus. & ff. de adminiſt tuto l ſi plures. His ergo
caſibus vno electo non prœiudicat niſi in accepto: vt argff.
de fideiuſſorl ſi ſtipulatu.S fin. & de tut. & radiſtl ſi ex duob.Lo-
Maij, Gentiano & Baſſo Coss.
Timor litis motæ, vel mouendæ,
etiam de facto & non de iure, eſt
ſuffioiẽs cauſa propter quam poſſit
fieri tranſactio validaideo ex cau-
tione interpoſita datur actio, &
ſoluti inhibetur repetitiohd. SA-
LYC& ALEX.
11. Idem A. Luctatio *.
CVn te propoms eu ſorore
tua de hereditate tranſe-
giſſe h, & ideo certam pecu-
niam ei te debere cauiſſe i: etſi
nulla fuiſſet quaeſtio heredi-
tatis, tamen propter timorem
litis tranſactione interpoſita,
pecunia recte cautal intelligi-
tur, ex qua cauſa ſi fiſco m ſol-
uiſſes, repetere non poſſes, & ſi
non ſoluiſſes, tamen iure conue-
nireris n. PP.III.Id. Auguſt. An-
tonino A.IV. & Balbino Coss.
350
quitur ergo hee lex in eo quod dicit, ſeparatim;ſcilicet quãdo à
teſtatore vel à iudice facta fuit diuiſio, vt contra tertium rema-
neat in ſua parte adminiſtrationis. Item & quando geſſerunt
omnes ſine dolo in eo quod dicit, communitérve, &c. & ſic ter-
in duobus vltimis ſimiliter
conuenitur tertius. Sed
tunc in omni eo quod
deeſt a, poteſt intelligi
hc lex. Item not.
quod ſi vnus ſoluit to-
tum eûm dicitur culpa
geſſiſſe, habet ingreſſum
contra alium, etiam ſi
actio non cedatur: vt
dictoS. nunc tractemus.
Quare non ita in fi-
deiuſſore: vtff. de fide-
iuſſo.l vt fideiuſſor? Re-
ſpondeo: quia fideiuſſor
habet contra reû actio-
nem mandati; vnde non
ſie facile ei ſubuenitur
tutor contra nullum.
datur ergoei contra tu-
torem. 2. Vel dic, quod
tutor conuenitur actio-
ne bonæ fidei, ſeilicèt
tutela; fideiuſſor ex ſti-
pulatu, quæ eſt ſtricti
iuris: vt ffade Carbonia-
no edicto.l ii. 3. Vel dic
alio modo, vt not. dicta
lvt fideiuſſor. & de hoc
etiam plura habes ff. de
negotiis geſtis. l. ex facto.
ADDITIO. Et ibi gloſſa
innuit veram ſolutio-
nem, iſtam ſcilicet ſi tu-
tor ſoluens vt correus
hoc agit, vt ſuum con-
tutorem correum libe-
ret ſieut ſe, meritô ha-
bet actionẽ contra eum:
fideiuſſor verô princi-
paliter agit, vt liberet
reum: ſed confideiuſſo-
res liberantur per quan-
dam conſequẽtiam: igi-
tur contra eos non ha-
bet actionem, niſi ceda-
tur. BART.
d nn r proponms
d C’s se ſa ſoro-
re tua hereditatem poſ-
ſidente eam petiiſti, &
cum ea tranſegiſti pro
centum, quamuis ſibi
petenti iure non ſolui-
ſti; poſteà fiſcus ſucce-
dit ſorori tuæ ob deli-
ctum ab ea commiſſum.
numquid centum pro-
miſſa ex cauſa tranſactionis teneris ſoluere fiſco?Reſpon. qued
ſic: quia ſicut ſi ſoluiſſem ex ca cauſa fiſco, repetere non poſ-
ſem: ita ſi non ſoluiſſem ex illa ſtipulatione, recte conueniri
poſſem. Vel dic, quôd idem eſt in fiſco quod in priuato No-
ta primô ex hoc text. quod iuſtitia vel iniuſtitia cauſ princi-
palis non attenditur in tranſactione. 2. Secundô not, quod
queſtio mouetur inſiſtendo, & reſiſtendo. 3. Tertiô, quod
idem iuris eſt in fiſco, & priuato. 4. Quartô nota, quod tole-
rabilior eſt dolus poſſeſſoris, quam dolus petitoris, ſecundûm
gloſ. Bald.hic.
h Tranſegiſſe. & bſic eras actor. Nam proprie actor dicitur
tranſigere, reus impropriè.
i 5Cauiffe.i. cautionem promiſiſſe: vt j. de verb ſign l ſancimus.
& illa dabat tibi totam hereditatem. Vel dic impropriè tranſe-
giſſe, & eras reus.
l J Nulla.ſde iure. de facto tamen erat. & ſubaudi, non per ca-
lumniam. nam tunc non valet tranſactio, ſiue actor, ſiue reus
per calumniam litiget, ſecundûm Rogerium cevt ff de condi- in-
deb. l. in ſumma. ſed in actore conſentio, in reo autem exiſtens
calumnia non impedit tranſactionem, licèt alia via conuenir;
poſſit doloſus: vt Seo. ſub pratextu.
l Recte cauta.i. recta, & naturalis cauſa trãſactionis fuit timor
litis:vt & arffde pecul. l. quod debetur. & de ali. iudi laitẽ. S. poteſt.
in fiſco quod in priuato.
m Si fiſco. qui forté tua ſorori ſucceſſit. 2. Vel dic, idem eſſe
n Conuenireris- certi condictione ex huiuſmodi cautione: vt
Jeod, lnec intentio& de non num. pec.l ſi tranſactionis.
Age.