DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#0431
77 De aleatorib & alearum, &c. Tit xliij. 758
IX. Ildem AA. & CC. Fauſtino.
Iex quocumque contractu
Sapud preſiden prouineix
iure debitum, cui oportuerat te
reddidiſſe probauerit: chirogra-
pha tua, ex quibus iam nihil pe-
ti poreſt*, & inſtrumenta ad
eum contractum pertinentia,
tibi naturaliter s liberationem
conſecuto, exhiberi ac reddi
iubebit. S. VIII. Ralen. Septemb.
CC. CosS.
DE ALEATORIBVS
& alearum luſu.
TITVLVS XLIII.
ey Equitur titulus, De aleæ luſu, &
Su aleatoribus, ſecundum ordinem
edicti perpetui, cuius rationẽ expoſuimus
in Digeſtis. Caterum is quidé titulorum
ordo hic obſeruatur, ſed non etiam rerum
continuata ſeries, nec enim res vlla pra-
cedit cũ qua cõferri hic titulus poſſit. Alea
nomẽ omnẽ fortune luſum complectitur,
necdi talori aut teſſerarum iactarum e
pyxide.id eſt, fritillo vel phimo, quã py-
idẽ appellari opinor illo verſu Iuuena-
ls, Partos gladio vel pyxide nummos.
neque tamen omnis generis alea legibus
prohibetur. excipit Iuſtin prima Cõſtitu-
tione tit. huius, ludos quinque, quod vir
tutis cauſa ſuſcipiantur, vt l..ff.eodl.
qua actione.S. ſi in colluctatione. ff.ad
obli. l. quodcumque. Sed
roan dieit omnia ſpe-
cialia, & alia plura qu
notantur plene Inſtit. de
ſtipu.S ſi quis. alij regu-
lariter contra. ffade ver.
oblig. l. ſtipulatio iſta.S.
alteri. & f de reg- iu.l.
que tutela. S fin.
Iex quocüque JCa-
Stes quele en mihi
numeraſti, & me tibi
ſoluiſſe probare potero,
exhiberi inſtrumenta id
eſt, chirographa, praſes
rouinciæ iubebit, qui-
bus tibi fui obligatus.
Se ex. Opponitur l.
enfr. de cõdi ex leg in qua
dicitur condici chiro-
grapha, hîc ad exhiben-
dum agi. Sed hîc ver-
bum exhiberi pertinet
ad inſtrumenta: ver-
bum reddi ad chirogra-
pha, id eſt, condici. Vide
ſcripta ad d.l.2.
2 Nihil peti poteſt. vt
& j.de ſol.lſi actore.
Pertinentia. condi-
ctione ſine cauſa: vt j.
de condic. ex leg. & ſine
cauſa l.diſſolutæ.
c Naturaliter. & a ci-
uiliter, quia ſolutione:
vt Inſtit. quibus mo. tol.
ob.in princ.
d Reddi per b condi-
ctionem ſine cauſa, cum
debitor non fuit domi-
nus:quia creditor ſoluit
tabellioni:vt hic, & j. de
cond ex leg. & ſine caul.
diſſoluta & j. de ſol lfin.
Si autem debitor ſoluit:
agit ad exhibendum, &
rei vindicatione:vt hic.
Item nota hîe vtro-
ſaltus, norrooνor, ſaltus cõto ſuf-
fultus, auvraros norra gis rns og-
ns, iaculatio haſtæ, pili vel conti ſine
cuſpide, qua Quintani iaculatio dici-
tur ab inuentore, hodiéque Quintana,
vulgo all colluctatio, imxiù, Tro-
ia ſiue Pyrricha, curriculum equorum,
cui ſimiles ſunt rerrgx, & régre, ludi
explicati à Nicephoro Gregora lib. 10.
Cateri interdicti ſunt non tantum ſi pe-
que iudicio ſimul agi, cunia poſita ludatur, ſed & ſi, quod ma-
ſeilicet exhibitorio & xime notandum eſt, poſitis lupinis, argé-
reſtitutorio. Comite, in vtcen peuii ers poſtea
perſoluenda victori.l. jhuius tit.l.25. & l.vlt. ſuprà de epiſc. aud.
& eſt non leue crimen ſi quis vetita luſerit alea, cuius odio multa
ſingulariter recepta ſunt, vt condictio quaſi indebiti competat ei qui
victus alea ſciens vltro ſoluit id quod in alea amiſit, vel eo ceſſan
te, in vrbe praf. vrbi, in municipiis patri aut defenſori ciuitatis, aut
praſidi prouinciæ vt erogetur in opera publica. Fuit olim eius rei in
vrbe cura adilium. Martialis: Edilem rogat vdus aleator, & alio
loco, Nec timet ædilem moto ſpectare fritillo.& Seneca, loca
adilem metuentia, popinas vbi plerumque luditur alea, & proſtibu-
la, & fuit olim pœnalis actio in quadrupli, hodie in ſimplum famo-
ſa, vt opinor. nam & aleatorum nomen infame, quamobrem teſſe-
rarios ſe appellari malebant, vt latrones aroasés. Item receptum eſt
vt ſuſceptori aleatorun qui aleatoribus ipſis longe nequior eſt, im-
pune fiat furtum, & iniuria damnumque detur impune, & vt qui
cogit ad ludum graui multa coërceatur, vel ducatur in latomias
aut vincula publica. l.j. & 2ff.eod. Et vt condictioni eius quod alea
luſum eſt nulla preſcriptio obſtet, niſi annorum L. quod & l. 1. hu-
ius tit fuiſſe cautum Euſtathius auctor eſt lib de temporibus. Et vt
arcana popine, in quibus alea luditur, publicentur.l.2.hoc tit que
etiam nominatim interdicit equortm ligneorum luſu, quaſi ſcilicet
magis in alea ſpeciem quam virtuiis cadat. Et vt victori nulla ſit
petitio eius quod alea vicit, vel peſiculi. ff. de nau fœn. & ſane ſi
netentionem non habet, & petitionem multo minis. CVIAC.
Argumentum j. & ij. Conſtitut. ex
Nomocanone.
1. AYTORPATLP IOYETINIANO
A. Ia eru P.P.
TI ebàs cç xloν, x d’uarér
uCν, vaoõdves b¬
o, iuhruvr, T nnoνo e
dd lcc i roioolus. à n éAa-
. tSL2
V dvaaCer, ô inov, uæ ô P n
n éove up n eG, uur
leg. Aquil. porôooor, id eſt, ſingularis
cic épya ooct. n voon uõd d¬
i uvpoc b, u odidor. éi jris ¬
ln iois n évpp n, u ds-
ecn uõde nus iois nevcp n, u v
.........2 ...3 I
TTT moxoov d’ciy éõvron rû nrev,
Oonbs ov vroïc Tdpovoo, nnlego,, udi-
uoy. ovoyo vee cget ovôooy, xuuuvſvv
xoſGu, ols vopnn av, ioixl
’y révnc bmvois. oi μu poda soos
1 S..A.. .. . .LL A
voμiμr ivôs éusdl veem soiv. oi
I... N I... ’.......?..
oo, ov, oo. lo. oo numou u ,
bouou oodoruy. povo roy oi dgxov-
1 .. .. ... 1
res du gcor voivnc mucaon vis o¬
uov, nuſos Cajve&.
Latinè.
Vctumin alee luſu non poſſe conueniri & ſiſol-
uerit habere repetitionem tam ipſum quàm he-
redes eius aduersus victorem & eius heredes, idque
perpetuô, & etiam poſt triginta annos. Quod ſi vel ipſe
vel eius heredes repetere neglexerint, liceat cuicum-
que volenti & præcipue ciuitatis in qua id factum eſt,
primati vel defenſori, repetere, & in opera ciuitatis id
expendere. Data autem ſuper aleæ luſu cautio ſit irri-
ta, & condici poſſit. Sed & ſi quis ſub ſpecie alearum
victus ſit lupinis vel alia quauis materia, ceſſet etiam
aduersus eum omnis exactio, data licentia Epiſcopis
hæc inquirendi, debentibus etiam praſidibus & pri-
matibus & defenſoribus ciuitatum eos hac in re adiu-
uare. Duntaxat autẽ ludere liceat ovôsoo, id eſt, cur-
ſu exerceri & certare. liceat itém ludere xoilopovõooy,
id eſt, ſaltu exerceri, & item liceat ludere xvrrr
uo v tuu ts Tns vôpne, id eſt, ludere vibratione
Quintana, abſque ſpiculo ſiue aculeo aut ferro, à quo-
dã Quinto ita nominata hac luſus ſpecie. Liceat item
ludere ayornv, id eſt, exerceri luctaliceat verô etiam
exerceri hippice, id eſt, equorum curſu, ſeu hippodro-
mo, abſque dolo & circumuentione. Et liceat quidem
ditioribus ad ſingulas commiſſiones ſeu ad ſingulos
congreſſus aut vices vnum aſſem ſeu numiſma, ſeu ſo-
lidum deponere & ludere, cæteris autem longe minori
pecunia. Quod ſi plus luſum fuerit, neque repetitio
detur, & ſolutum repetatur. Curent verô iſta præſides,
decem librarum pœna impoſita, ſi hanc legem con-
tempſerint, vel contemni permiſerint.
II. AroupdrTp I iuoe Iurruu PP.
1 5.I.LI...... ..5
iç vojyvu evre ve-
gupyuy,, ei u v mii n Tuo-
bôuror, mnenu rq’engz vne mReo
roic nrv
uev, nrlt à év oroi ivôuev medy-
ogée dim d’oc æ T m regae-
or vvyvir, dymoir T éve e geon-
Su lor, di idvõor oeiuou r y cuy-
xopi vTv olüy ds auir.
Verſio Latina Cuiac. ex lib. 6o.
daA. tit. 8.
Onſtitutio prohibet ludos, exceptis quinque. de-
CSni rum ilamin aleatores permitens prre-
fecto vrbi & præſidibus prouinciarum, & Epiſcopis ea
inquirere & prohibere, & in eis habitos contractus
reſcindere. Dat & actionem ex quinque conceſſis lu-
dis, & repetitionem eorum que ex ea cauſa debentur,
& ſtatuit x. librarum multam in eos qui conſtitutio-
nem violari permiſerint.
Aliud argumentum Latinè.
NDn icere ludere his qui vocantur equilionei,
neq; vlla quauis aleæ ſpecie, exceptis ludis quos
112