DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#0580
partem. & S. de contrah. empt. l. ſi non donationis. &j. de dona.l. le
gem. Vel per condictionem ex hac l.non autem per condictio-
a Cõdictio ob nem ob cauſam, quœ inà contractibus nominatis locum non
cauſam non habet:vt ff.de condict cau. data, lfin. AccvRs.
habet locum
in cõtractibus
Codicis Liber quartus.
1056
8 Hac l derogatur l penult. ff.de pact. Eſtque ex yo deciſ. Vide
ſcripta ad S.coheredes l. qui Roma-ſfde verboblig. CVIAC.
f Vel alienationis. ſalterius. nam & venditio alienatio eſt.
g ſNouo domino. id eſt, emptori.
h ſ Eximere ſcilicet dedicando.
ſtatuto die, putà in-
tra annu, precium mihi
redderes, quod eſſet in-
emptum, an poſſis im-
petrare reſeriptun, ve in
longius tempus liceat
ſoluere? Reſpond. nec
conceſſum tenet. Si ve-
rô nolui recipere obla-
tum à te precium: offe-
res, depones, & conſi-
b Soluere pro gnabis. VIVIAN.
rddere. a Soluta. Pid eſt, red-
dita à venditore empto-
ri. AccVRs.
nominatis.
a Remitti hanc cõuen-
tionem. ſc.vt poſt conſti-
tutû diem pecuniã em-
ptori auferre, & vendi-
tionem reſoluere liceat.
Iam enim nõ dilatoria,
ſed peremptoria exce-
ptio, remitti poſtulatur.
Itaque non obſtat l.1.
ſuprà de precibus Imper.
off CviAc.
Petis. tu venditor.
petebas enim vt quod
tibi licebat vſque ad an-
num, poſſes facere vſ-
que ad biennium, ſcili-
cet reddere pecuniam,
& recipere rem. & ſic eſt
contrà. S. de preci Impe.
offe. l. quotiens. Sol. hîc ad
actionem petebatur: ibi
ad exceptionem. 2. Vel
hîc magnu, ibi paruum
tempus petebatur. 3. Vel
hîc noluit princeps in-
dulgere.
cContra fraudem. em-
ptoris nolentis recipere
quod debet: vt hîc, & j.
quando decreto opus non
eſt. l. j. occurritur dico
per oblationem & con-
ſignationem & depoſi-
tionem: vt hîc, & j. de
iur emphy. l..in fin.
Empore.JCASVS.
Pacta que inter em-
ptorem & venditorem
tempore contractus in-
continenti anté vel poſt
appoſita ſunt: vt quod
fideiuſſorem mihi dares
nomine euictionis, ob-
ſeruanda ſunt: niſi vt
recedi poſſit, poſtea con-
ueniat.
e Pactoinc6¬ d ſTempore. id c eſt, in-
tinenti appo- continenti ante vel poſt:
ſito abir ab r dens, 6&
emptione por l in bona fid-
aprione ns lin bona fi i ſrads pa-
pactum inc. sntcr emptionibus& l.
tinenti adpo¬ iuriſgentium. S. quinimo.
ſitu fuerit an¬ & S. de rebus alien. non
tevel poſt em- alie. l fin.
ptionem. e Pacto. vt ſuprà de pa-
ctis. l. pacta. & argu.S. de
vſur. l aduerſus & l. quã-
uis. AcCVRSIVS.
SVai ,ACASVs.
OVendidiſti mihi præ-
dium hoc pacto, ne li-
ceret mihi in eo facere
monumẽtum: an valeat
tale pactum, quaritur?
Reſpon, quod licet olim
dubitaretur a valeret:
dicit tamen Imperator
JAuzononi.
ſ¬
Saatt S Vs. Vendidiſti mihi pradium hoc pacto, veſi
l à te cõparau it is cuius me-
Snaininr& connenit, veſin.
tra certum tempus ſoluta? fue-
rit data quãtitas, ſit res inempta:
remitti hanc conuentionem
reſcripto noſtro nõ iure petis b.
Sed ſi ſe ſubtrahat, vt iure domi-
nij eãdem rem retineat denun-
ciationis & obſignationis depo-
ſitioniſque remedio cõtra frau-
dems potes iuri tuo conſulere.
Illa conuentio rat habetur, quæ
tempore contractus celebratur, niſi
poſtea reſoluatur. BALD. Vel fic:
Pacta ſunt ſeruanda, niſi contrario
pacto tollantur.SALYC.
VII1. Iidem AA. & CC. Auxanoni f.
TEmpore d contractus n¬
ter emptorem & vendito-
rem habitam conuentionem in-
tegram ſeruari, ſi ab ea poſte-
riore pactoe non recedatur,
certum eſt.
Valet pactum qud in loco ven-
dito non poſſit monumentû conſtrui,
vel capella ædificari, quia prope
monumenti & eccleſiam ſape con-
uerſantur inimici.BALD. Vel ſic:
Pactum ne in re tradita monume-
tuextruatur, vel ne iuri humano
exi matur, eſt ſeruandum.SA.
IX. IVSTINIAN. A. Ioanni P. P.
I quis ita paciſcatur in ven-
Saiouiss el alienationis?
contractu, vt nouo domino 8
nullo modo liceat in loco ven-
dito, vel alio modo ſibi cõceſſo,
monumẽtum extruere, vel alio
modo humano iuri eum exime-
re h: ſancimus, licet hoc apud
veteres dubitabatur, tale pa-
ctum ex noſtra lege eſſe fouen-
dum, & immutilatum perma-
nere i. Forſitan enim multum
eius intererat, nec ei vicinus nõ
ſolum quem nollet, aggrega-
retur , ſed etiam pro quo ſpe-
cialiter interdictu eſt. Cûm ete-
nim venditor, vel alter q aliena-
tor non alia lege ius ſuum tranſ-
ferre paſſus eſt, niſi tali fretusl
conuentione: quomodo feren-
dum eſt, aliquam captionem ex
varia pati eum interpretatione?
SI SERVVS EXPORTANDVS VENEAT.
TITVLVS LV.
Equuntur pactiones qua proprie in mancipiori venditionibus addi ſolent, vna in
hoc titulo,altera in ſequenti, & dua in 57. In hoc tit. vt ſeruus qui vanit, expor-
tetur, quod eſt, vt aliquo ex ea vrbe vel prouincia amoueatur vbi vanit, qua de re
venditores cauere ſolent, vel quod ipſi eadé lege ſeruos emerint, & ſtipulanti promi-
ſerint pœnam ni exportaretur, l. .ff de ſeru export. vel odio ſeruorum quori con-
ſpectum ferre non poſſunt, vt citra vẽditionem etiam legimus à dominis pœna cau-
ſa ex vrbe in villam ſeruos ablegari, l. ex facto.ff de her inſt. Ea autem lege ven-
dere Gracis eſt,er éyy. Demoſt. in T.
imocratem, e’éoy y n u udSv,
éooxs égl, vbi Vlpianus, én’éoyſ, o aSnrra év s lia-
nus in epiſtolis, rl rou l dou e avp. Dio 54. iiras ù ééor
en ayyyy édooz. Et lex ea dicitur non tam emptori, quam ipſi ſeruo, ſicut illa ne
mamumitatur tit sy dicitur apra & couirasaee perſfne ſeratlpen. vel v ma-
numittatur, vel vt non proſtituatur, igitur neque ibi morari ſeruus ille poteſt, neque
manumitti, vnde exportari iubetur, l. 4. S.in illis. ff. de manum, aut ſi ibi manu-
mittatur, ſeruus fiet fiſci, alibi poteſt manumittinec enim hac lege manumitti ve-
tatur, ſed rurſus poſt manumiſſionem ſi r
ptorem iam vlla eſt actio, nec in manumi
niat in perpetuam ſeruitutem fiſci ſub ea.
edeat vnde exportatus eſt, quia nec in em-
um manus iniectio, cõſtitutum eſt vt ve-
dem lege, ne ibi moretur vbi vaniit, aut vt
priori domino manus iniectio ſit, ſi ſibi lege venditionis manus iniectionem excepe-
rit:aliquando pœnam tantum ſtipulatur, & hoc caſu ſi non pareatur legi vendi-
tionis, pœna committitur venditori & ſeruus fiſco. CVtAC.
Emptor ſerui exportati poteſt eũ
manumittere, antequa veniat con-
tra pactum, nõ poſt: & tamen con-
traueniens, fiſci ſeruituti ſubiicitur:
quia ad fiſcũ pertinet delicta pu-
nire. vnde omne delicti fiſcum ha-
bet vltorem. BALD Vel ſic: Ser-
uus venditus exportandus (& ſic,
ne certo loco moretur: aliàs liceat
vẽditori manus iniicere) poteſt ex-
portatus (& ſic non rupta fide con-
uentionis) manumitti, & tunc ma-
valere. poteſt enim tua intereſſe ne ſit
monumentum, ne occaſione monumenti inimici tui veniant ad
domum tuam, qu iuxta fundum ill eſt, vnde valebit pactum.
numiſſus ad locum prohibitum non
poteſt accedere: aliàs in ſeruitutem
deducitur& à fiſcovindicatur an-
te tamen manumiſſionem ſi ſit con-
tra factum, habet dominus manus
iniectionem. SALYCETVS.
I. Impp. SEVERVS & ANTONINVS
AA. Petroniæ.
Ege vẽditionis expor-
e
tatam mãcipia ſub de-
nûciatione n manus in-
iiciẽdæ, libertatem ab emptore,
eſtemanus iniectio non denegatur.
i JPermanere. Immô a
duabus rationibus vide- emptor luc
tur non valere. 1. Pri¬ mptum no
ma: quia non intereſt, faciat religio-
per le ff de pact. l. nemo. , an va-
qua eit contrà. Sedlle leat.
valet pactum, vt poſſit
agere ad intereſſe, ſi con.
tra fiat: alienatio tamen
valet: vt ibi: Vel hîc in
contractu: & ſic in re
quæ erat tradentis, ibi
non. 2. Secunda P eſt: bPoteſt & a
quia hic non fuit ſtipu- lla ratio ad-
latio: veffde religl quou ninmiru
ſi locus que eſt ctra Sol Ai ſboi pe
hie erat locus purus: ibi ligioni tn-
iam religioſus, vel reli¬ trarium.
gioni deſtinatus. Vel ,,.....
hic corrigit, vel hie fuit, nteligit
ſtipulatio. S Sed an a qeuponiun
getur ex hac ſtipulatio. igit l’a er.
ne vel pacto? Quidam pai. ’le
quod non, cum pecunia-
riter non interſit. ſie &
aliàs ex inutili ſtipula-
tione non agitur:vt ff. de
verbor. obligatio. l. Titia.
Quod non placet: im-
mo pecuniariter poteſt lalter.
intereſſe propter frequẽ-
tiam hominum, vel a¬
liquorum inimicorum
qui ad locum illum ve-
nirent. & hoc ſubiicit;
forſitan enim, &c. A c¬
CVRS.
J Vicinus non ſolum.
Sæpe vicini intereſt, aut
nullum, aut non proba-
tum vicinum habere.l.
1. S. ſi quis alias. ffſi quis
in fraud. patron. l. quod
ſape. S. vlt. ff. de contrah.
empt. CvIAC..
Aggregaretur. quod
eſſet quando pactã fuiſ-
ſer de non alienando.
AccVRs.
lFretus. tali caſu re-
petet rem actione ex
vendito, reddito pretio:
vt S.eod. l.cum te. non rei
vindicatione: vt dixiS.
de rebus alien. non alien.
l fin.
a Pactum
SI SERVVS EX.
portandus vœneat.
Specialia quadam pa-
cta fiunt in venditionibus
ſeruorum ideo de his dicit.
Hic titul. & duo ſeq-
continentur ſub tit. ff. de
ſeruis exportand. CvIAc.
9l Ege venditionis.J
CASVS. Seruum
mihi vendidiſti hac l. vt
exportaretur intra an-
num: & niſi exportare-
tur, quod liceret tibi
manumittere: ante tem-
pus eum manumiſi, te-
net manumiſſio:ſed ela-
pſo tempore niſi expor-
tetur, redigetur in ſer-
uitutem: & fiſco appli-
cabitur. Si verô non ma-
numiſi, nec exportatus
m Exportata i exportanda.ſie S de legi. & conſt.lj
n Denunciatione id eſt, conuentione.
a JAnte