Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>: Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 4): Codicis Dn. Ivstiniani Sacratissimi Imp. PP. Avgvsti, Repetitae Praelectionis Libri Duodecim (Lyon, 1627)

1o6i Si mancipium ita fuerit, &c. Tit lvij. 1062

8

Et niſi tabulis. Hinc not pactionem etiam interuallo factam

roficere ad libertatem. CVrAC.....
a Quamuis epiſtola. aliàs, quamuis ſine epiſtola.

E JSine ſcriptis.
b Facta.
Epiſtola non ſcriptis. Az0. & eſt ad
ſt ſine ſcri¬ hoc J de don. l. in extra-
ptura. neos. Item ff.de ma teſta.
l. Stichum Sempronio.
Am qua. j CASvS.
Es ilaa erat hoc
pacto vendita, ne pro-
ſtitueretur: ne fraus pa-
cto fiat in taberna cau-
ſa miniſtrãdi vt ſic pro-
ſtituatur, morari non
oterit.
cJMiniſtrandi. quam
ſpeciem aſſumunt qui-
dã volentes malè agere:
vt ff.de his qui not infa. l.
ahleta Sait pretr, ,
2e dFiat. cum ergo ali-
bproilit ſ quidprohiberurs, & ld
telligutur pro per quod peruenitur ad
hibita quibus illud: ſicut & ffde ſpon.
ad ipſum finẽ j oratio. & Inſtit. vi bon.
Ptrmmeun rapis Si l oie eomtrià,
à prohibitio cum quid concediture,
ne ad conceſ¬ & id per quod peruei-
ſionem. tur ad illud:vt ſſ quem-
d Cõceſſo fine admodum teſta ape l.S.

& media e inſpectio.
fine cõceſſa

intelliguntur.

c ,

a
SIMANCIPIVM
ita fuerit aliena-
tum, &c.
Specialiter dixit in ſu-
perioribus titulis duobus
pacta contra mancipium
& pro eo inducta: nune
minutim de viroque,
quando proe eſt, quando
contra eum.
IPatroclus) CASVS.
Dediſti mihi ſeruum
hoc pacto, vt xxan. mi-
hi ſeruiret, & liber eſſet
finito tempore. ſi tu in-
terim non penitueris,
vel in fata conceſſeris,
prœteriro tempore liber
erit: & non ſolûm ad
venditos, ſed ad dona-
tos talis pactio exten-
detur, nec tranſlato do-
minio eum alij diſtra-
here potuiſti: nec ſer-
ſi modo Patroel. uus de libertate præ-
non cont vo fue- ſtãda litigare habet ne-
ritaut ſi iam de ceſſe, ſed ex conſtitutio-
ceßerit) ad lil. ne erit liber.
fuerit.eeS Continuis. quaree
e vad hãc Gl. ſi aliquo tempore fuge-
Tiraquellum rit, tantundem tempo-
priuilegio 7o pia ris poſtea debebit ſer-
cauſe. uire vt ſit liber: vt ff. de
ſtatulib l. cum heres. in fi.
& l ſeruus qui. S. ſeruus.
ACCVRS.
f Vt ciuis Romanus.
nam quidam liberti non
erant ciues Romani, ſed
hodie l omnes:vt Inſtit.
de liber. . libertinorum.
gJ Volütatis. Poteſt er-
go mutare voluntatẽ:
vt hic, & ff. de manu.
vind.l ſi pater. & de cõdi.
cau da l ſi pecuniam S. j.

& ff-de ſer exportan l.iij.

* Patricenſio.
7 al rectius le
gitur, Sipoſtea
quam te Patro-
lus Hermiæ,

&c.

Romanus eßes
tempore peracto

F Liberti om-
nes hodie ci-
ues Romani.

g Mutare vo-
luntatem & in
ſeruitutem re-
trahere an poſ
ſit dominus
eû quem ea cõ
ditione vendi-
dit vt certo
tempore ma-
numitteretur.

h Heredi non
licet, quod de-
functo non li-

cuit. Codex.

Per nuntium. CVrAc.
ſcilicet conuentio. nam epiſtola nunquam fit ſine

Sed contrà in eod titu l.quaſitum. v.
poteſt, vt conſtitutio non repraſentet libertatem, vt lhlc: ſed nõ
poteſt quin emptor ſi ſponte velit, poſſit manumittere, vt ibi.2.
Vel ſolue vt in dl. iij. AccVRS.
h Si iam deceſſerat. vnde iam non poteſt mutare voluntatem,
nec h heredis voluntas exquiritur:vt dlff.eod. l. iij. Sed contrà
ff de donuinter virum & vxor.l. quod autem,S. vxor. Sol-ibi non

tabulis venditionis inſerta ſit,
quamuis epiſtola? vel ſine ſcri-
ptis facta P oſtenditur, valet.
Satis videtur proſtitui, quæ in
caupona tenetur, & in pactis non
debet committi fraus. BALD. Vel

ſic: Ancilla quæ nõ debet ex pacto

proſtitui, nõ debet etiam in caupo-

fuit vxor donatarij facta domina.

ffqui ſine manumiſſad lib. CVIAC.

na retineri.SALYC.
III. Idem A. Aurelio.
Am qu ita vnit, ne cor-
Epr,queſt facerene in
caupona ſub ſpecie miniſtran-
di proſtitui, ne fraus legi di-

ct fiatd, oportet.

SI

TITVLVS

MANCIPIVM ITA FVERIT

tum vt manumittatur, vel contrà.



ALIENA-

LVII.

VN hoc titulo duo, vt non manumittatur, quæ ſeruum perpetuæ addicit ſeruituti,
Aadde, vel manumittatur intra certum tempus, vt apud Suetonium in Aug. &

Dionem LIlI. vel vt manumittatur, cuius poteſtate ceſſante emptore, ipſo iure liber
fit: & vtrique pactioni ſuperuacuum eſt addere ſtipulationem pnalem, quia neque
ille vnquam peruenire, neque hic non peruenire ad libertatem poteſt: & recte in tit.

alienatum nam pactionis vtriuſque poteſtas hodie tenet, non tantim venditum, ſed

etiam donatum, vel alienatum alio quocunque genere. CVIAC.

Conſtitutio diſponens in fauorem
libertatis in venditione, trahitur
ad donationem ex interpretatione
extenſiua & poteſt diſponens pœni-

tere, ſed non heres eius, & qui ha-

1
bet libertatem, non debet petere ſe

liberari, ſed in libertate defendi.
BALD. Vel ſic: Seruus alteri dona-
tus & traditus, vt certo tempore
tranſacto ad libertatem perduca-

tur: tempore tranſacto liber effici-
tur, niſi donator interim mutauerit
voluntatem. SALYC.

1. Imp. ALEXANDER A.
Patricenſi*.

I 4 Patroclus poſtea-
quam te Hermi dona-
tionis cauſa dedit lege
dicta, vt ſi quindecim annis cõ-
tinuis ſeruiſſes, ad libertatem
perducereris, ita vt ciuis Roma-
nus f* eſſes tempore peracto: ſi
modô Patroclus non contrarie
voluntatis fuerat f, aut etiam
ſi iam deceſſerat, ad libertatem
perueniſti: quoniam placuit y
non ſolûm ad vẽditos, ſed etiam
ad donatosi eam legem, vt
manumitterẽtur, pertinere. Nec
te potuit, ſemel tranſlato domi-
nio in Hermiam, poſtea alij Pa-
troclus vendere *: & ideo non
de preſtanda tibi libertate, (quã
ex conſtitutione iam fueras
adeptus) litigare debuiſti, ſed
libertatem quam obtinueras, de-
fendere m.
Quod non fit per hominem, re-

putatur à lege. Vel ſic: Seruus

vbi non poteſt mutare. Sol.

venditus vt manumittatur, ad li-

bertatem perducitur, ſi differatur.
SALYC.

I 1. Idem A. Eutychiano liberto.
Iea lege Creſtes n * ſeruum
ſuum, ſed o naturalem fi-
liumP, venundedit , vt emptor
eum manumitteret: quamuis
non eſt manumiſſus, ex conſti-
tutione diuorum Marci & Cõ-
modi ad Aufidie Victorinum,
liber eſt E.
Pactum eſſendi operatur idem
quod pactum fiendi hoc dicit not.
Et inutiliter factum, non impedit
diſpoſitionem legalem: vt in ver.
nec obeſt.BALD. Vel ſic: Ancilla
vendita vt certo tempore elapſo ſit
libera: eo tranſacto libera efficitur
licèt pactum non contineat factum
emptoris in manumittendo debere
interuenire:ideo poſtea ex ea natus
eſt ingenuus. SALYC.
III. Idem A. Fulginio T.
IIuſta * Saturnino puellam
Shomie Tirmanm agentenm
tûc annos ſeptem, hac lege ven-
diderit, vt cûm haberet annos
vigintiquinque t, libera eſſet:
quamuis factû ab emptore pr-
ſtandæ libertatis pacto non ſit
inſertumu, ſed vt libera eſſer,
expreſſum: tamen conſtitutioni
diuorum Marci & Commodi in
ſemeſtribus ſcripte locus eſtx:
ide oque impleto viceſimo quin-
to anno Firma libera facta eſt:
nec obeſt ei quod viceſimo ſep-
timo anno manumiſſa eſtl, qu

u J Inſertum. ſcilicet vt manumitteretur.

i JAd donatos. ex interpretatione a conſtitutionis:vt ff qui ſine
manul mancipia. & hoc faciebat hic quaſtionem. AccvRR.

S Ad donatos. Non ta-
men pertinet ad ſeruos
à marito vxori donatos,
quia hec donatio do-
minium non mutat l.
quod autem.S vxori ffde
dona. inter viri & vxo-
rem. CVIAC.
l Vendere. ſcilicêt in
tuum preiudicium, quo
minus ſis liber finito
tempore, venditio ta-
men valet: vt ff-de con-
trah. emp.l. rem alienam.
ACccVRS.
l Ex conſtitutione. di-
uorum Marci & Com-

2 Quoniam placuit. Ex ſententia conſtitutionis D. Marcidl pen.

a Vẽdit iot
hitur a dde
tionem faucr
libertatis.

* Prohibitum
vna via, altera
non debet ad-
mitti. Concor.
c. tuæ fraterni-
tatis. cu Gl. ſu-
per verbo, effe-
ctum, extrà de
procur.

modi: vt infrà l. proxi.

ACCVRS.
m q Defendere. Ar. con-
trà ffde verb. obligatio. l.

qui Romæ. S. Flauius. Sed

ibi de actu certo manu-
mittẽdi fuit cogitatum.
ACCVRS.

Iea.J CASV S. Fi-
lium tuum naturalẽ
ſeruum, quem ex ancil-
la tua ſuſtuliſti, Titio
hoc pacto vendidiſti, vr
intra menſem eum ma-
numitteret, ſi non ma-
numiſit, ex conſtitutio-

* Chretes.

ne diui Marci, & Cõmo-

di liber erit. VIVIAN.
n J Creſtes, maior xxv.
an vt ffade mino l,verum.
S. quid ſi minor. Azo. Sed
certe immo videtur idẽ
& ſi minor tum erat fi-
lius:vt Inſtit qui manon
poſſ. S. eadem.
oJ Sed pro &.
pJ Filium. id eſt, qui
erat filius.
qJ Venundedit. intra
duos annos.
tAd Aufidiu. Hie Au-
fidius Victorinus fuit
prefectus vrbi, teſte Ca-
pitolin. in Marco. CVr.
r Liber eſt. vt hic, &S.
l proxi, &ff de in ius vo-

l. ſed ſi hac lege. in princ.

I Iuſta.J CASVS.
Vendidiſti mihi an-
cillam ſeptennem hoc
pacto, vt cûm veniret
ad xxxy, annum, ad li-
bertatem peruenire til-
la non manumittitur:
nunquid perducitur ad
libertatem? Certe ſic, ex

Fulernio-
* al, incipit,
cum Iuſta ſi
Saturnia.

conſtitutione diuorum

Marci & Commodi &
licèt manumiſſa non
fuerit, quod ex ea poſt
prædictu tẽpus nati eſt,
ingenuum eſt. VIv1A.

ſJ Si Iuſta. propriú eſt

nomen fœminæ.
t Vt cm haberet annos
xxv. Dubitatio erat:
quians videbatur paci-
ci vt manumitteretur.

In ſemeſtrib. Semeſtria vocat librú cõſtitutionû D. Mar. Cvr.
x JLocus eſt. ſcilicet ex interpretatione. ſed proprié locum habet
conſtitutio diui Hadriani:vt ff.eod. l. fin. ſed vbi comprehenditur
factum manumittentis directô, hc conſtitutio locum habet:vt

dl fin. & S eo. l.j. & ij

J Manumiſſa eſt de facto:vt Inſtit. de ingenuSfin. AccvR
Ll 2

s.
Siis)