DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#1118
Codicis Liber octauus.
Frater vnius non poteſt obligare
alterius fratris portionẽ: ſed ſuam
propriam ſic.BAL. Vel ſic:Comu-
tem obligare non potuit a: ita
ſuam dando, obligationem
creditori queſiuit e: vnde in-
telligitis contractum eius nul-
lum preiudicium d dominio ve-
Imp. A. Venuſte. ſtro facere potuiſſe. Accepta
e RATER veſter ſicut l’Illaaeend Decemb. Meſſala, &
vobis inuitis portio¬ Sabino Coss.
d
nem vobis competen¬l
nionem habens in re ſuam partem
poteſt obligare, non ſoci.SALYC.
DE PRETORIO PIGNOREa: ET VT IN
actionibus debitorum miſſio pratorij pi-
gnoris procedat.
TITVLVS XXII.
Egula propoſita tit. XVII non tantum in eo pignore locum habet, quod ex con-
tractu, vel ex pacto formam, & originem capit: ſed etiam in prætorio pignore,
de quo eſt hic tit. maxime ſi non ſint eiuſdem tituli creditores: vt l.2. & codtit.
Et actio hypothecaria pertinet et iam ad pratorium pignus ex lez hu tit. quibus ra
tionibuus apparet ab hoc tractatu, qui eſt potiſſimum de actione hypothecaria non
eſſe alionam inſpectionem de pratorio pignore, licet iam de eo nonnihil actum ſit ſu-
periore lib.tit. LXXII. nam pratorium pignus eſt, quod miſſio in poſſeſſionem rerum
omnium:vel vnius roi debitoris (vt d.l.2. tit. 17.) qua fit ex edicto, conciliat, at-
que constituit, pratore ſpecialiter decernente creditorem, cui non ſoluitur, non re-
pondetur mon cauetur miti in poſefanen bonor tignua fleat quo ſioiſer-
uet creditum. & hoc verbum, miſſionis, quod eſt in hac rubrica, & l.2. demonstrat
ſatis, & l. miſſio. D. pro empt. Denique prætorium pignus eſt, quod non à debitorés
ſed à pratore ex edicto creditori datur & decernitur, vt ei in tuto ſit creditum, miſ-
ſo creditore in poſſeſſionem bonorum, vel quaſi poſſeſſionem. nam & luſtin. l.1. con-
itan preuriupn pigus onſi ers in nomindbus poſe pratore ſeilicet iubente ot &
actiones debitoris creditor pre pignore habeat, & perſequatur, quod ante Iustinia-
num non obtinuit, nec enim miſſus in poſſeſſionem omnium bonori occupabat etiam
nomina, nec niſi excuſſis rebus corporalibus, l. ſi nullæ. D.vt in poſſleg. At ex Con-
ſtitutione Iustiniana recte miſſio fit ſtatim ab initio etiam in vniuerſa nomina de-
bitoris. Quod item constituit l.2. vt ſi creditor amiſerit poſſeſſionem, in quam rei
ſeruanda cauſa iure pratorio miſſus erat, eam perſequi, & recuperare poſſit vtili
actione hypothecaria, hoc quoque videtur olim non obtinuiſſe. nam qui mittitur in
poſſeſſionem custos opponitur rebus debitoris ſui commodi; & ſecuritatis cauſa, & in
eo custode diligentia exigitur, quam ſi non prastiterit, ſibi imputare debet, qui non
ſeruauit pignus prætorium, quod impetrauerat. CVIAC.
Pignus cadit non ſolum in rebus
corporalibus: ſed etiã in nominib.
debitorum BA D. Vel ſic: Pignus
praætorium poteſt à iudice conſtitui
nedum in corporalibus: ſed etia in
iuribus, & actionibus. SALYC.
1. Imp.IVSTINIAN. A. Menna P.P.
a Iprætorium pignus
vl quicunque iudices
dãdum e alicui per-
l ſpexerint: non ſo-
lum ſuper mobilibus rebus, &
immobilibus, & ſe mouenti-
busf: ſed etiam ſuper actioni-
bus, que debitori competunt,
præcipimus hoc eiss licere de-
cernere h. Dat. Ral. Aptil. Con-
ſtantinop. Decio V.C. Cos.
Cadens à detentione pignoris
pratori, cam recuperat per hypo-
thecariam actionem. BALD. Vel
ſic Sicut pignus conuentionale re-
cuperatur per hypothecariam, ſi
creditor cadat à poſſeſſione: ita &
pignus prætorium:nec curatur, an
culpa præceſſerit caſum. SALYC.
8 II. Idem A. Iuliano PP.
Eteris iuris dubitationem
decidentes, ad duplum
genus hypothecarum reſpexi-
mus: vnum quidem quod ex
conuentionibus & pactis homi-
num naſcitur:aliud quod à iudi.
cibus datur, & prætorium i n¬
cupatur. Et cum inuenimus in
conuentionalibus pignorib. vel
hypothecis non ſolum tenẽtem
creditorem adiuuari, ſed etiam
ſi ab ea poſſeſſione cadat, ſiue
ſua culpa, ſiue nõ , ſiue fortui-
ximus, & in prætorio pignore
dare recuperationem creditori,
quocunque modo poſſeſſio-
nem amittat, ſiue culpa ſua, ſiue
non, ſiue fortuito caſu. Licèt e¬
nim debuerat incumbere ſuo
pignori, ne aliquam patiatur
inde iacturam: tamen ne quid
amarum in creditoribus conſe-
quatur, benignius cauſam in-
terpretamur, & ei* recupera-
tionem ſ donamus. Dat. Ralen.
Aug. Conſtantinopo. Lampadio
& Oreſte VV.CC. Coss.
SIIN CAVSA IV
TITVLV
DICATI PIGNVS
captum ſit.
s XXIII.
to caſu: humanius eſſe perſpe-
2132
debitore, & confitente
debitum coram iudice.
iubebit iudex id eſſe pi-
gnori: & ſicut aliàs ha-
bet creditor vtilem con-
tra debitorem ex ſola
conuentione: ira hie ex
quaſi miſſione datur hy-
pothecaria : vt f dere
iudic. l. à diuo Pio. S. ſie
quoque. & S ſed vtru.
& item quid dicemus.
VEeril A sis.
Duplex eſt ius pi-
gnoris, prtorium, &
conuentionale: præto-
rium eſt, quod à iudice
conſtituitur, quando
mittit aliquem in poſſ,
alicuius rei. Cõuentio-
nale eſt, quod conſtitu-
tum eſt ex cõuentione,
ſieut ergo creditor, qui
habet pignus conuen-
tionale, poreſt illud re-
cuperare à quolibet poſ-
ſidẽte, ſi il lud admittit?
ira ille, qui habet pra-
torium. VIVIA,
i J Pratorium. vt in b
damno infecto, & lega-
to relicto ſub conditio-
ne, vel in diẽ, cum nul-
la prœceſſit ſententia:a¬
lioquin erat iudiciale:
vel vtrumque iudicia-
le à iudice dici poteſt.
A20.
Siue non. ſed alte-
rius. J Et nota hic dif-
ferentias inter præto-
rium pignus, & conuen-
tionale:vt notff. de pig.
act l.j.
Item no ex hac leul-
pam non puniri.
Item not. ne quid a¬
marum, &c.
e J Recuperationem per
actionem in factum, nõ
per hypothecariam. Cv-
IACIVS.
SI IN CAVSA IV-
dicati pignus ca-
ptum ſit.
Captum ſit. Iuſſu præ-
toris, aut praſidis in
prouinciis. Hoc pignus
prtorium nõ vocatur,
quia id non capitur iu-
re pratorio, id eſt, edi-
cto: ſed extra ordinem.
De capiẽdis pignoribus
nullum extat edictum:
l. ſi pignora. ff. de edit.
Item hoc pignus capr-
tur, & diſtrahitur ex of-
ficio: id eſt, per appari-
tores, nec occupatur al
eo, ſecundûm quẽ ſen-
tentia lata eſt, l.L. hîc,vt
fit in prætorio. In hoc
præterea pignoré ſer-
uatur ordo. Nã is, cuius
nomine prius captû eſt
pignus, potior eſt, l ſi iu-
re. ff qui potiores in pign.
hab. In miſſione non ct-
iam viget priuilegiu té-
poris. Vide ſuprà ad tit.
qui pot in pign. Addatur,
plerunque eos, qui non
admittunt prætori pi-
nus:id eſt, qui iudicati
eruanda cauſa miſſun
in poſſeſſ non admittut,
coërceri emptis his pi-
noribus, argument
gnoruu?? 44S.j.
Frater vnius non poteſt obligare
alterius fratris portionẽ: ſed ſuam
propriam ſic.BAL. Vel ſic:Comu-
tem obligare non potuit a: ita
ſuam dando, obligationem
creditori queſiuit e: vnde in-
telligitis contractum eius nul-
lum preiudicium d dominio ve-
Imp. A. Venuſte. ſtro facere potuiſſe. Accepta
e RATER veſter ſicut l’Illaaeend Decemb. Meſſala, &
vobis inuitis portio¬ Sabino Coss.
d
nem vobis competen¬l
nionem habens in re ſuam partem
poteſt obligare, non ſoci.SALYC.
DE PRETORIO PIGNOREa: ET VT IN
actionibus debitorum miſſio pratorij pi-
gnoris procedat.
TITVLVS XXII.
Egula propoſita tit. XVII non tantum in eo pignore locum habet, quod ex con-
tractu, vel ex pacto formam, & originem capit: ſed etiam in prætorio pignore,
de quo eſt hic tit. maxime ſi non ſint eiuſdem tituli creditores: vt l.2. & codtit.
Et actio hypothecaria pertinet et iam ad pratorium pignus ex lez hu tit. quibus ra
tionibuus apparet ab hoc tractatu, qui eſt potiſſimum de actione hypothecaria non
eſſe alionam inſpectionem de pratorio pignore, licet iam de eo nonnihil actum ſit ſu-
periore lib.tit. LXXII. nam pratorium pignus eſt, quod miſſio in poſſeſſionem rerum
omnium:vel vnius roi debitoris (vt d.l.2. tit. 17.) qua fit ex edicto, conciliat, at-
que constituit, pratore ſpecialiter decernente creditorem, cui non ſoluitur, non re-
pondetur mon cauetur miti in poſefanen bonor tignua fleat quo ſioiſer-
uet creditum. & hoc verbum, miſſionis, quod eſt in hac rubrica, & l.2. demonstrat
ſatis, & l. miſſio. D. pro empt. Denique prætorium pignus eſt, quod non à debitorés
ſed à pratore ex edicto creditori datur & decernitur, vt ei in tuto ſit creditum, miſ-
ſo creditore in poſſeſſionem bonorum, vel quaſi poſſeſſionem. nam & luſtin. l.1. con-
itan preuriupn pigus onſi ers in nomindbus poſe pratore ſeilicet iubente ot &
actiones debitoris creditor pre pignore habeat, & perſequatur, quod ante Iustinia-
num non obtinuit, nec enim miſſus in poſſeſſionem omnium bonori occupabat etiam
nomina, nec niſi excuſſis rebus corporalibus, l. ſi nullæ. D.vt in poſſleg. At ex Con-
ſtitutione Iustiniana recte miſſio fit ſtatim ab initio etiam in vniuerſa nomina de-
bitoris. Quod item constituit l.2. vt ſi creditor amiſerit poſſeſſionem, in quam rei
ſeruanda cauſa iure pratorio miſſus erat, eam perſequi, & recuperare poſſit vtili
actione hypothecaria, hoc quoque videtur olim non obtinuiſſe. nam qui mittitur in
poſſeſſionem custos opponitur rebus debitoris ſui commodi; & ſecuritatis cauſa, & in
eo custode diligentia exigitur, quam ſi non prastiterit, ſibi imputare debet, qui non
ſeruauit pignus prætorium, quod impetrauerat. CVIAC.
Pignus cadit non ſolum in rebus
corporalibus: ſed etiã in nominib.
debitorum BA D. Vel ſic: Pignus
praætorium poteſt à iudice conſtitui
nedum in corporalibus: ſed etia in
iuribus, & actionibus. SALYC.
1. Imp.IVSTINIAN. A. Menna P.P.
a Iprætorium pignus
vl quicunque iudices
dãdum e alicui per-
l ſpexerint: non ſo-
lum ſuper mobilibus rebus, &
immobilibus, & ſe mouenti-
busf: ſed etiam ſuper actioni-
bus, que debitori competunt,
præcipimus hoc eiss licere de-
cernere h. Dat. Ral. Aptil. Con-
ſtantinop. Decio V.C. Cos.
Cadens à detentione pignoris
pratori, cam recuperat per hypo-
thecariam actionem. BALD. Vel
ſic Sicut pignus conuentionale re-
cuperatur per hypothecariam, ſi
creditor cadat à poſſeſſione: ita &
pignus prætorium:nec curatur, an
culpa præceſſerit caſum. SALYC.
8 II. Idem A. Iuliano PP.
Eteris iuris dubitationem
decidentes, ad duplum
genus hypothecarum reſpexi-
mus: vnum quidem quod ex
conuentionibus & pactis homi-
num naſcitur:aliud quod à iudi.
cibus datur, & prætorium i n¬
cupatur. Et cum inuenimus in
conuentionalibus pignorib. vel
hypothecis non ſolum tenẽtem
creditorem adiuuari, ſed etiam
ſi ab ea poſſeſſione cadat, ſiue
ſua culpa, ſiue nõ , ſiue fortui-
ximus, & in prætorio pignore
dare recuperationem creditori,
quocunque modo poſſeſſio-
nem amittat, ſiue culpa ſua, ſiue
non, ſiue fortuito caſu. Licèt e¬
nim debuerat incumbere ſuo
pignori, ne aliquam patiatur
inde iacturam: tamen ne quid
amarum in creditoribus conſe-
quatur, benignius cauſam in-
terpretamur, & ei* recupera-
tionem ſ donamus. Dat. Ralen.
Aug. Conſtantinopo. Lampadio
& Oreſte VV.CC. Coss.
SIIN CAVSA IV
TITVLV
DICATI PIGNVS
captum ſit.
s XXIII.
to caſu: humanius eſſe perſpe-
2132
debitore, & confitente
debitum coram iudice.
iubebit iudex id eſſe pi-
gnori: & ſicut aliàs ha-
bet creditor vtilem con-
tra debitorem ex ſola
conuentione: ira hie ex
quaſi miſſione datur hy-
pothecaria : vt f dere
iudic. l. à diuo Pio. S. ſie
quoque. & S ſed vtru.
& item quid dicemus.
VEeril A sis.
Duplex eſt ius pi-
gnoris, prtorium, &
conuentionale: præto-
rium eſt, quod à iudice
conſtituitur, quando
mittit aliquem in poſſ,
alicuius rei. Cõuentio-
nale eſt, quod conſtitu-
tum eſt ex cõuentione,
ſieut ergo creditor, qui
habet pignus conuen-
tionale, poreſt illud re-
cuperare à quolibet poſ-
ſidẽte, ſi il lud admittit?
ira ille, qui habet pra-
torium. VIVIA,
i J Pratorium. vt in b
damno infecto, & lega-
to relicto ſub conditio-
ne, vel in diẽ, cum nul-
la prœceſſit ſententia:a¬
lioquin erat iudiciale:
vel vtrumque iudicia-
le à iudice dici poteſt.
A20.
Siue non. ſed alte-
rius. J Et nota hic dif-
ferentias inter præto-
rium pignus, & conuen-
tionale:vt notff. de pig.
act l.j.
Item no ex hac leul-
pam non puniri.
Item not. ne quid a¬
marum, &c.
e J Recuperationem per
actionem in factum, nõ
per hypothecariam. Cv-
IACIVS.
SI IN CAVSA IV-
dicati pignus ca-
ptum ſit.
Captum ſit. Iuſſu præ-
toris, aut praſidis in
prouinciis. Hoc pignus
prtorium nõ vocatur,
quia id non capitur iu-
re pratorio, id eſt, edi-
cto: ſed extra ordinem.
De capiẽdis pignoribus
nullum extat edictum:
l. ſi pignora. ff. de edit.
Item hoc pignus capr-
tur, & diſtrahitur ex of-
ficio: id eſt, per appari-
tores, nec occupatur al
eo, ſecundûm quẽ ſen-
tentia lata eſt, l.L. hîc,vt
fit in prætorio. In hoc
præterea pignoré ſer-
uatur ordo. Nã is, cuius
nomine prius captû eſt
pignus, potior eſt, l ſi iu-
re. ff qui potiores in pign.
hab. In miſſione non ct-
iam viget priuilegiu té-
poris. Vide ſuprà ad tit.
qui pot in pign. Addatur,
plerunque eos, qui non
admittunt prætori pi-
nus:id eſt, qui iudicati
eruanda cauſa miſſun
in poſſeſſ non admittut,
coërceri emptis his pi-
noribus, argument
gnoruu?? 44S.j.