DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#1185
2265 Quæ ſit longa conſuetudo. Titl
a Paruulus a Paruulus. id a eſt
quis. qui hoc ipſo paruulus
t Puer quis di- eſt, quod puer eſt: id b
catur eſt minor xiiij, an. maſ-
culus, vel xij. fœmina.
2. Vel dic puerum, id eſt
infantem: vt reſtringa-
tur puer per id, quod di-
cit, paruulus: ſecus in
non puero, niſi langui-
dus eſſet:ve . de Latina
libert. tollen. l.jjS. ſed ſci-
mus. Sed & in non pue-
ro, ſi non exponatur: ſed
r ei alimen-
e Pro derelito denegentur ei al
habet, qui ali- tanon eripitur in liber-
mẽta denegat. tatem: ſed pro derelicto
habetur:vt ff.pro dereli-
cto. l fin. vt ita conceda-
tur occupanti vel datur
patri: vt dict. l. dicit.
Vbi autem exponitur
puer, non eſt ided liber:
quia habuit eum pre
derelicto. nam ſi etiam
contrà vellet, idem eſſet
propter derelictû ſuum,
& libertatis fauorem.
Azo. & hc l. eſt fere de
verbo ad verbum S. de
epiſc. aud.l. nemini.
b A libertina proge-
d Progenies nie. id eſt d à patre li-
libertina pro berto nam filius eius eſt
patre liberto. ingenuus.
b Progenie. forté ma-
tre, vel patre: quod ho-
die non eſt, niſi in ma-
tre. & ſic lege auth. an-
tiqua, &c.quæ eſt coll. v.
conſtitut. vij. quæ eſt ex
adſcript. &c. Vel dic
quod nec hoc intellige-
bat, niſi de eo, qui ex
matre tali eſſet natus.
ACCVRS.
c Conditione. hîc cõ-
prehendit ſeruum, &
prout adſcriptitium re-
fert gloſſ.quam hic ha-
bes forteé matre, &c.
dDominium vindi-
care. hoc accipe, ſi do-
mino volente expoſitus
eſt, qui ei ſubiectus eſt:
vt j. a. l.ibi, neque enim,
&c. alias contrà:vt S.eo.
l.j. Item nunquid pa-
tre exponente amittit
ius vindicandi in fili?
Videtur quod ſic ex hac
l. licét non bene ape-
riat. Et pro hoc S. des
patr. pot. l pen. Sed arg.
contrà S. de nupt. l.pa-
trem. Cui e reſponderi
poteſt, quod de facto
contradicebat ibi patri,
non de iure.
e Distinctione. an e0
animo, vt ſint ſui, vel
non colligant eos:vt j.
hac laibi, licet ab initie,
&c. ACCVRS.
f Iterum ad ſe. ſcili-
cet qui abiecerant.
g Mercimonio. miſe-
ra redemptio videtur:
ſie & j. de abolitionibus.
lij.
hI Atiqua ICon-
ditionem. hoc
eſt, ſiue mater, ſiue pa-
ter ſit adſcriptitiæ con-
ditionis: filij ſunt eiuſ-
dem. Accvas. & forté
erat hæc lex, ſancimus.
Vel dic quod non habe-
x deeſt.
e Pater ſi ex-
poſuit filium,
an perdat ius
quod habet in
eum.
toribus puer paruulus? pro-
creatus, ſiue à libertina proge-
nieb, ſiue ſeruili conditione-
maculatus, expoſitus ſit: eum
puerum in ſuum dominiu vin-
dicared, ſiue nomine dominij,
ſiue adſcriptitie, ſiue colonariæ
conditionis. Sed neque iis, qui
eos nutriendos ſuſtulerunt, li-
centiam concedimus penitus
cum quadã diſtinctione e ſita*
eos tollere, & educationem eo-
ru procurare, ſiue maſculi ſint,
ſiue fœminæ, vt eos vel loco
ſeruorum, aut loco libertorum,
vel colonorum, aut adſcripti-
tiorum habeant: ſed nullo diſ-
crimine habitq, hi, qui ab hu-
iuſmodi hominib. educati ſunt
liberi, & ingenui appareant, &
ſibi acquirant, & in poſterita-
tem ſuam, vel in extraneos he-
redes omnia, quæ habuerint,
quomodo voluerint, tranſmit-
tant:nulla macula ſeruituris, vel
adſcriptitiæ, aut colonariæ con-
ditionis imbuti: nec quaſi pa-
tronatus iura in rebus eorum,
iis, qui eos ſuſceperint, præten-
uili neceſſitati ſubiugare. Ne-
que hi, qui eos pietatis ratio-
ne ſuadente ſuſtulerint, feren-
di ſunt, denuô ſuam mutantes
ſententiam, & in ſeruitutem
eos retrahentes, licèt ab initio
huiuſmodi cogitationem ha-
bentes ad hoc proſiluerint: ne
videantur quaſi mercimoni 6
contracto ita pietatis officium
gerere. Hæc obſeruantibus tam
viris clariſſimis preſidibus pro-
uinciarum, quam viris religio-
ſiſſimis epiſcopis, necnon offi-
ciis præſidalibus, & patribus, &
defenſoribus ciuitatum, & om-
ni ciuili auxilio. Data XV.Ra-
lend. Octobr. Chalcedone, De-
cio V. Conſ.
IN AVTHENTIC.
conſtit. quæ ex adſcripti. S.j
coll.v. conſtit. vij.
Ista auth. dicit, quod nati ex li-
bera perſona, & adſcriptitio, ſunt
adſcriptiti ex iure veteri. & nihil
innouat ista auth. BALD. Vel ſic:
Hodie natus ſequitur conditionem
matris, ſiue ſit natus ex libera, ſiue
ex adſcriptitia: licèt olim ex libera,
11j.
dere concedimus: ſed in omnem
terram, quæ Romanæ ditioni
ſuppoſita eſt, hoc obtinere. Ne-
que enim oportet eos, qui ab
initio infantes abiecerunt, &
mortis fortè ſpem circa eos ha-
buerunt incertos conſtitutos, ſi
qui eos ſuſceperint, hos iterum
ad ſe f reuocare conari, & ſer-
& adſcriptitio natus ſequeretur con-
ditionem patris. SALYC.
Ariqua lex erat, que dice-
bat ex perſona libera, &
altera adſcriptitia natos, adſcri-
ptitiam ſequi conditionem,
quod per Iuſtinianumi ad ius
commune liberi ventris reda-
ctum eſt.
QVE SIT LONGA CONSVETVDOf.
TITVLVS LIII.
REiſerendiu ſ ii iiuuus audll vleie ’s qui propius abeſt in qua d’eeitur qpua
eum magiſtratum filios emancipari poſſe, cui lex, vel longa conſuetudo legis
actionem dedit: & eiuſdem tituli etiaml. 1. de conſuetudine accipitur, quam ob cau-
ſam, vt opinor, n hoc titulo definitur non quid ſit longa conſuetudo: ſed qua ſit: id eſt,
quam vim, & efficientiam habeat. Quid tamen ſit, ſi quaras, dicam ius eſſe non ſcri-
ptum, quod vſus populi frequens, & inueteratus communi adſenſione comprobauit:
rurſus ſi quaras, quot annorum vſus conſuetudinem faciat, non dicam decennij,
vt gloſſa, qua hoc ſolo argumento ducuntur, quod dicatur conſuetudo longa & diu-
turna, quaſi ſcilicet his verbis non ſignificentur etiam xxx. & xl anni, vt l.2. & 3.
S. de præſcr.3o ann.l.1. C. Th.de act. cert. temp fin. ſed huius rei certam definitio-
nem non eſſe, huius rei decennium finitum eſſe: quandoquidem plurimorum annorum
obſeruationem requirit, l. ſed ea, quaff de legib. & Ariſtoteles 2. Polit. eors
Auo, antiquam, & tenacem ad probationem. l. 3.h.t. vſum longauum, l.2. inue-
teratum populi conſenſum, lade quibusſf de legibus. conſuetudinem ſemper obſer-
uatam, l ſine herede.S. penff.de adminiſttut. quibus verbis ſane ſignificatur ſpa-
tium decennio amplius, & tempus incertum, infinitûmque, quod ſenſim ſine ſenſu
labitur, quoad morem fecerit, & habitum in animis ciuium: cuius quidem habitus
comparandi ratio, vt non finitur certo tempore:ita nec in populo ex longa conſuetu-
dine, inducendi, inferendique moris ratio certo tempore finiri poteſt. Conſuetudo mo-
rem facit, vel, vt Ariſtot. ait I1. ad Eudemum à éus é vds imoin.
Sed his nominibus plerumque vtimur promiſcuè, & Varro ſemper conſuetudinem
accipit pro eo,’quod morem diximus creatum ex conſuetudine, vt cum ait morem
eſſe communem conſenſum omnium ſimul habitantium, qui inueteratus conſuetu-
dinem faciat: & alio loco, dum ait, morem eſſe in iudicio animi, quem ſequi debeat
conſuetudo. Vires autem longa conſuetudinis eæ ſunt, vt ſi non vincat legem, quam
ratio commendat, qua nulla, aut parua ratione conſtat, aut qua nondum penitus ino-
leuit, nondum conſenſu omnium receptu, inueterata, ſtabilita, iudicio comprobata
eſt, vt l. pen.S. de legib.l.quod non rationeff.eod. l.2.hoc tit.ea tamen, quam ra-
tio ſuaſit, vt ait l. 1. ratio quadam maior, & publica vtilitas, & longum tempus ta-
cito, & illiterato omnium conſenſu, & rerum iudicatarum firmauit auctoritas, ſans
abrogat legem, cuius ratio vel ceſſauit, vel minor eſt, vel minus confert Reipub. quia
& deficere videtur lex tanquam obliterata, ſupra quam vſus inualuit, & deficiente
lege conſuetudo ſola dominatur: & legis vim obtinet l.3.h.t.l. diuturnaff.de legi-
bus. vlt.S. de teſtam. ſine ſcripto. Inſtit, de iur.nat. Gregorius Nazianzenus I1.
de Theolog. rg eS B o ooor Bouin rôu. Lex autem tacet, & ſilet
2266
mus eam: quia per legé
Codicis ſequebatur ma-
tris conditionem tan-
tum, non patris, vt S. de
ſenatuſconſulto Clau-
diano.l.j. & j. de agric.
& cenſit. l.fin. lib. xj. quæ
ſunt Iuſtiniani. ſed hoc
ſolûm addit authentic.
vt paret in corp. quôd
in filiis tantûm futuris
intelligãtur leges Cod.
prædict.
i Per Iuſtinianum. nõ
per auth. ſed per prdi-
ctas leges Codicis.
QVE SIT LON-
a conſuetudo.
Dictum eſt ſuprà de
iure ſcripto: videamus
de iure non ſcripto: &
ideô ponit qua ſit longa
conſuetudo. Azo. Sed
quæ eſt longa conſuetu-
do? Licet enim rubrica
quarat, non tamen ſoluit
lex huius tituli. Sed dic
ſecundum IOAN. decem
annorum, urg. ff. qui &
à quib.man. lib.l. ſi cûm
fideicommiſſa. S. Ariſto.
& hoc patet etiam ex eo,
quod dicitur, longa: vt
hîc, & ff.cod. in rubric.
Longa P autem dicitur
decem anno. vt Inſtitut.
de vſucap. S. j. ſequitur
ergo quod decem ann. ſit.
5 Sed nunquid ſufficit
ſemel ſic in decem annis
iudicari? Reſpond. non.
imô bis, vt õ. de epiſcop.
audient. l.iij. in fin. vel
querimoniam, vel libel-
lum propoſitum contra
talem conſuetudinẽ ſper-
nere: vt ff.eod. l. cum de
conſuetudine. Nun-
quid ergo iudicatur c
exemplis? Reſp. non: vt
S.de ſent.l.nemo ſed ex
conſuetudine, qua proba-
tur exemplis: & ſic con-
ceditur aliquid per obli-
quum, quod directo non
conceditur ſic ff que res
pign. obligari poſſunt.
l. Ariſto. ſic econtrà peto
ex premiſſione, qua pro-
miſſio probatur ex longo
vſu:vt ffde vſur.l cûm
de in rem verſo. Vel dic
quod licet duæ vices fa-
ciunt cõſuetudinem: ve-
rum eſt, ſi populo placue-
rit, vel conſilio(quodeius
vicem repraſentat) pla-
cet, vt idem fieret in fu-
turum. Vel dic, nõ exem-
plis vnius, ſed pluriũ: vel
non malis, ſed bonis. ſi er-
go inducitur decẽ anis
(vt dicti eſt)multô ma-
gis viginti, aut triginta
annis. Si autẽ tanto tem-
pore, quod non extet me-
moria:tüe potius dicitur
vetuſtas, quam conſue-
tudo. Inducitur autem
conſuetudo per duas ſen-
tntias: vt dixi.Item ex
eo, quia perpetuô ſic ob-
tentum eſt ſine contradi-
ctione: vt quia clerici
vendit ſine decreto epi-
ſcopi rem Eccleſia:vv ff.
eod. l. ſi de interpreta-
tione.
a Paruulus a Paruulus. id a eſt
quis. qui hoc ipſo paruulus
t Puer quis di- eſt, quod puer eſt: id b
catur eſt minor xiiij, an. maſ-
culus, vel xij. fœmina.
2. Vel dic puerum, id eſt
infantem: vt reſtringa-
tur puer per id, quod di-
cit, paruulus: ſecus in
non puero, niſi langui-
dus eſſet:ve . de Latina
libert. tollen. l.jjS. ſed ſci-
mus. Sed & in non pue-
ro, ſi non exponatur: ſed
r ei alimen-
e Pro derelito denegentur ei al
habet, qui ali- tanon eripitur in liber-
mẽta denegat. tatem: ſed pro derelicto
habetur:vt ff.pro dereli-
cto. l fin. vt ita conceda-
tur occupanti vel datur
patri: vt dict. l. dicit.
Vbi autem exponitur
puer, non eſt ided liber:
quia habuit eum pre
derelicto. nam ſi etiam
contrà vellet, idem eſſet
propter derelictû ſuum,
& libertatis fauorem.
Azo. & hc l. eſt fere de
verbo ad verbum S. de
epiſc. aud.l. nemini.
b A libertina proge-
d Progenies nie. id eſt d à patre li-
libertina pro berto nam filius eius eſt
patre liberto. ingenuus.
b Progenie. forté ma-
tre, vel patre: quod ho-
die non eſt, niſi in ma-
tre. & ſic lege auth. an-
tiqua, &c.quæ eſt coll. v.
conſtitut. vij. quæ eſt ex
adſcript. &c. Vel dic
quod nec hoc intellige-
bat, niſi de eo, qui ex
matre tali eſſet natus.
ACCVRS.
c Conditione. hîc cõ-
prehendit ſeruum, &
prout adſcriptitium re-
fert gloſſ.quam hic ha-
bes forteé matre, &c.
dDominium vindi-
care. hoc accipe, ſi do-
mino volente expoſitus
eſt, qui ei ſubiectus eſt:
vt j. a. l.ibi, neque enim,
&c. alias contrà:vt S.eo.
l.j. Item nunquid pa-
tre exponente amittit
ius vindicandi in fili?
Videtur quod ſic ex hac
l. licét non bene ape-
riat. Et pro hoc S. des
patr. pot. l pen. Sed arg.
contrà S. de nupt. l.pa-
trem. Cui e reſponderi
poteſt, quod de facto
contradicebat ibi patri,
non de iure.
e Distinctione. an e0
animo, vt ſint ſui, vel
non colligant eos:vt j.
hac laibi, licet ab initie,
&c. ACCVRS.
f Iterum ad ſe. ſcili-
cet qui abiecerant.
g Mercimonio. miſe-
ra redemptio videtur:
ſie & j. de abolitionibus.
lij.
hI Atiqua ICon-
ditionem. hoc
eſt, ſiue mater, ſiue pa-
ter ſit adſcriptitiæ con-
ditionis: filij ſunt eiuſ-
dem. Accvas. & forté
erat hæc lex, ſancimus.
Vel dic quod non habe-
x deeſt.
e Pater ſi ex-
poſuit filium,
an perdat ius
quod habet in
eum.
toribus puer paruulus? pro-
creatus, ſiue à libertina proge-
nieb, ſiue ſeruili conditione-
maculatus, expoſitus ſit: eum
puerum in ſuum dominiu vin-
dicared, ſiue nomine dominij,
ſiue adſcriptitie, ſiue colonariæ
conditionis. Sed neque iis, qui
eos nutriendos ſuſtulerunt, li-
centiam concedimus penitus
cum quadã diſtinctione e ſita*
eos tollere, & educationem eo-
ru procurare, ſiue maſculi ſint,
ſiue fœminæ, vt eos vel loco
ſeruorum, aut loco libertorum,
vel colonorum, aut adſcripti-
tiorum habeant: ſed nullo diſ-
crimine habitq, hi, qui ab hu-
iuſmodi hominib. educati ſunt
liberi, & ingenui appareant, &
ſibi acquirant, & in poſterita-
tem ſuam, vel in extraneos he-
redes omnia, quæ habuerint,
quomodo voluerint, tranſmit-
tant:nulla macula ſeruituris, vel
adſcriptitiæ, aut colonariæ con-
ditionis imbuti: nec quaſi pa-
tronatus iura in rebus eorum,
iis, qui eos ſuſceperint, præten-
uili neceſſitati ſubiugare. Ne-
que hi, qui eos pietatis ratio-
ne ſuadente ſuſtulerint, feren-
di ſunt, denuô ſuam mutantes
ſententiam, & in ſeruitutem
eos retrahentes, licèt ab initio
huiuſmodi cogitationem ha-
bentes ad hoc proſiluerint: ne
videantur quaſi mercimoni 6
contracto ita pietatis officium
gerere. Hæc obſeruantibus tam
viris clariſſimis preſidibus pro-
uinciarum, quam viris religio-
ſiſſimis epiſcopis, necnon offi-
ciis præſidalibus, & patribus, &
defenſoribus ciuitatum, & om-
ni ciuili auxilio. Data XV.Ra-
lend. Octobr. Chalcedone, De-
cio V. Conſ.
IN AVTHENTIC.
conſtit. quæ ex adſcripti. S.j
coll.v. conſtit. vij.
Ista auth. dicit, quod nati ex li-
bera perſona, & adſcriptitio, ſunt
adſcriptiti ex iure veteri. & nihil
innouat ista auth. BALD. Vel ſic:
Hodie natus ſequitur conditionem
matris, ſiue ſit natus ex libera, ſiue
ex adſcriptitia: licèt olim ex libera,
11j.
dere concedimus: ſed in omnem
terram, quæ Romanæ ditioni
ſuppoſita eſt, hoc obtinere. Ne-
que enim oportet eos, qui ab
initio infantes abiecerunt, &
mortis fortè ſpem circa eos ha-
buerunt incertos conſtitutos, ſi
qui eos ſuſceperint, hos iterum
ad ſe f reuocare conari, & ſer-
& adſcriptitio natus ſequeretur con-
ditionem patris. SALYC.
Ariqua lex erat, que dice-
bat ex perſona libera, &
altera adſcriptitia natos, adſcri-
ptitiam ſequi conditionem,
quod per Iuſtinianumi ad ius
commune liberi ventris reda-
ctum eſt.
QVE SIT LONGA CONSVETVDOf.
TITVLVS LIII.
REiſerendiu ſ ii iiuuus audll vleie ’s qui propius abeſt in qua d’eeitur qpua
eum magiſtratum filios emancipari poſſe, cui lex, vel longa conſuetudo legis
actionem dedit: & eiuſdem tituli etiaml. 1. de conſuetudine accipitur, quam ob cau-
ſam, vt opinor, n hoc titulo definitur non quid ſit longa conſuetudo: ſed qua ſit: id eſt,
quam vim, & efficientiam habeat. Quid tamen ſit, ſi quaras, dicam ius eſſe non ſcri-
ptum, quod vſus populi frequens, & inueteratus communi adſenſione comprobauit:
rurſus ſi quaras, quot annorum vſus conſuetudinem faciat, non dicam decennij,
vt gloſſa, qua hoc ſolo argumento ducuntur, quod dicatur conſuetudo longa & diu-
turna, quaſi ſcilicet his verbis non ſignificentur etiam xxx. & xl anni, vt l.2. & 3.
S. de præſcr.3o ann.l.1. C. Th.de act. cert. temp fin. ſed huius rei certam definitio-
nem non eſſe, huius rei decennium finitum eſſe: quandoquidem plurimorum annorum
obſeruationem requirit, l. ſed ea, quaff de legib. & Ariſtoteles 2. Polit. eors
Auo, antiquam, & tenacem ad probationem. l. 3.h.t. vſum longauum, l.2. inue-
teratum populi conſenſum, lade quibusſf de legibus. conſuetudinem ſemper obſer-
uatam, l ſine herede.S. penff.de adminiſttut. quibus verbis ſane ſignificatur ſpa-
tium decennio amplius, & tempus incertum, infinitûmque, quod ſenſim ſine ſenſu
labitur, quoad morem fecerit, & habitum in animis ciuium: cuius quidem habitus
comparandi ratio, vt non finitur certo tempore:ita nec in populo ex longa conſuetu-
dine, inducendi, inferendique moris ratio certo tempore finiri poteſt. Conſuetudo mo-
rem facit, vel, vt Ariſtot. ait I1. ad Eudemum à éus é vds imoin.
Sed his nominibus plerumque vtimur promiſcuè, & Varro ſemper conſuetudinem
accipit pro eo,’quod morem diximus creatum ex conſuetudine, vt cum ait morem
eſſe communem conſenſum omnium ſimul habitantium, qui inueteratus conſuetu-
dinem faciat: & alio loco, dum ait, morem eſſe in iudicio animi, quem ſequi debeat
conſuetudo. Vires autem longa conſuetudinis eæ ſunt, vt ſi non vincat legem, quam
ratio commendat, qua nulla, aut parua ratione conſtat, aut qua nondum penitus ino-
leuit, nondum conſenſu omnium receptu, inueterata, ſtabilita, iudicio comprobata
eſt, vt l. pen.S. de legib.l.quod non rationeff.eod. l.2.hoc tit.ea tamen, quam ra-
tio ſuaſit, vt ait l. 1. ratio quadam maior, & publica vtilitas, & longum tempus ta-
cito, & illiterato omnium conſenſu, & rerum iudicatarum firmauit auctoritas, ſans
abrogat legem, cuius ratio vel ceſſauit, vel minor eſt, vel minus confert Reipub. quia
& deficere videtur lex tanquam obliterata, ſupra quam vſus inualuit, & deficiente
lege conſuetudo ſola dominatur: & legis vim obtinet l.3.h.t.l. diuturnaff.de legi-
bus. vlt.S. de teſtam. ſine ſcripto. Inſtit, de iur.nat. Gregorius Nazianzenus I1.
de Theolog. rg eS B o ooor Bouin rôu. Lex autem tacet, & ſilet
2266
mus eam: quia per legé
Codicis ſequebatur ma-
tris conditionem tan-
tum, non patris, vt S. de
ſenatuſconſulto Clau-
diano.l.j. & j. de agric.
& cenſit. l.fin. lib. xj. quæ
ſunt Iuſtiniani. ſed hoc
ſolûm addit authentic.
vt paret in corp. quôd
in filiis tantûm futuris
intelligãtur leges Cod.
prædict.
i Per Iuſtinianum. nõ
per auth. ſed per prdi-
ctas leges Codicis.
QVE SIT LON-
a conſuetudo.
Dictum eſt ſuprà de
iure ſcripto: videamus
de iure non ſcripto: &
ideô ponit qua ſit longa
conſuetudo. Azo. Sed
quæ eſt longa conſuetu-
do? Licet enim rubrica
quarat, non tamen ſoluit
lex huius tituli. Sed dic
ſecundum IOAN. decem
annorum, urg. ff. qui &
à quib.man. lib.l. ſi cûm
fideicommiſſa. S. Ariſto.
& hoc patet etiam ex eo,
quod dicitur, longa: vt
hîc, & ff.cod. in rubric.
Longa P autem dicitur
decem anno. vt Inſtitut.
de vſucap. S. j. ſequitur
ergo quod decem ann. ſit.
5 Sed nunquid ſufficit
ſemel ſic in decem annis
iudicari? Reſpond. non.
imô bis, vt õ. de epiſcop.
audient. l.iij. in fin. vel
querimoniam, vel libel-
lum propoſitum contra
talem conſuetudinẽ ſper-
nere: vt ff.eod. l. cum de
conſuetudine. Nun-
quid ergo iudicatur c
exemplis? Reſp. non: vt
S.de ſent.l.nemo ſed ex
conſuetudine, qua proba-
tur exemplis: & ſic con-
ceditur aliquid per obli-
quum, quod directo non
conceditur ſic ff que res
pign. obligari poſſunt.
l. Ariſto. ſic econtrà peto
ex premiſſione, qua pro-
miſſio probatur ex longo
vſu:vt ffde vſur.l cûm
de in rem verſo. Vel dic
quod licet duæ vices fa-
ciunt cõſuetudinem: ve-
rum eſt, ſi populo placue-
rit, vel conſilio(quodeius
vicem repraſentat) pla-
cet, vt idem fieret in fu-
turum. Vel dic, nõ exem-
plis vnius, ſed pluriũ: vel
non malis, ſed bonis. ſi er-
go inducitur decẽ anis
(vt dicti eſt)multô ma-
gis viginti, aut triginta
annis. Si autẽ tanto tem-
pore, quod non extet me-
moria:tüe potius dicitur
vetuſtas, quam conſue-
tudo. Inducitur autem
conſuetudo per duas ſen-
tntias: vt dixi.Item ex
eo, quia perpetuô ſic ob-
tentum eſt ſine contradi-
ctione: vt quia clerici
vendit ſine decreto epi-
ſcopi rem Eccleſia:vv ff.
eod. l. ſi de interpreta-
tione.