DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.7652#0015
LIB. VIII. DE LAPIDIBUS. 5
<S<5 CAPUT H.
J ^'Jli^i^ii Lapidofe Substantige , <p<e /'/2 Geocofmo cermtur Montium^ originc.
Cap.ll. * I ^Anta est Austorum de origine Lapi- ; tentandamqueprorsusnecelTariasuit. Qui
^HiJ; dumlis & contentio, ut cui subscri-1 veroputant, Montesprimumposldiluvium
bas , vix dispici queat. Et ne tem-' excoacervatione limi capita sua extulisse,
Wjs ^(J pusin adferendissingulis eorumsententiis, | eorum opinio , utique Sacro Textui con-
Itlm quas apud innumeros Auctores reperire li-: traria , prorsus repudianda est : Cum Sa-
>r,°nirnus ^ cet» temPus terere videar ; nos unicuique crse literas c. 7 Gen. expresse dicant, Arcam
suam relinquentes opinionem,quaepropria fupra Ararat montes Armenice requievijje :
experientia , & multorum annorum obser-j non poterat autem requiescere supra id,
vatione didicimus, proferemus, ex quibus, j quodprimb non extabat: nequeNoemus no-
'Chameuj nifallor, Zi?#cvbenevolusfacile ,quidego, ■ minare posteris poterat eum montem,
quidilli praestiterint, cognoscet. Neitaque quem ante diluvium norat non extitisse.
[ A(lr0jtes eos Auciores , quidumnequidem lapidum, j Accedit quod diluvii aquaz quindecim cubitis
^Ppiirus, CteaJus mu*to minus Ge}nmarum Jpecisicas disseren-^excejfijse dicantur citato Genefis loco, omnes
•j; j ' tias norunt, de natura tamen singularum montes qui suntfuh ccelo, quaequidem locutio
;lls' n) "S' Rutii scribere praesumptiosius attentare non vere-1 aliud non arguit, quam quod montes jam
0'opra/ius, ahBwu, cundantur, imitari videar; Egonihilanti-1 antediluviumextiterint. Non negarim ta-
Winiis,Ciin ZcoiTe4uius habui, quam primodesubtilissimo ar- men , e variis Mundi revolutionibus inun-
• Sapph;- gumento scripturus , rerum omnium , de dationumque diffusione limum , lutumquein
B*™8iMinaii& quibusin hoc Opere philosophor , species ingentes cumulos coacervatum ,fuccejsu tempo-
au^4tV cognoscere, deinde ipsas saxorum , ris in lapidofam fuhjlantiam induruisje: ne-
Dracor.L;; {::re. | fodinasin variameaperegrinatione adire, queloquorhicdeiislapidibusseumarmori-
mjuinum scrutariomnia,lapicidas&Latomosdesin- bus qusequotidiano usu adsedium, templo-
Molocliire- gulis occurrentibus rerum difficultatibus rum , aliarumque fabricarum construdtip-
anxieconsulere, & examinare, diversorum nem cedunt, sed de/apidofa tantum montium,
quoque colorum venas, strias, & a natura quaTelluriscorpusadfunctiones suas pro-
ipsis inditos duclus omni diligentia explo- besubeundas, sustentatur fuhftantia, quse est
^n™>4r>W rare. Quo faclo Naturae sagacitatem imi- j veluti ossatura quaedam, seu substruclionis
ap. Porcinus.Lap.Anjjt tatus toto mentis impetu incubui, utrum moles, a D E o ad totius Geocosmi firmio-
ilacensis, Lap.Manati' id artequadam, quod natura in ipsis lapi-! rem consistentiam intenta.
Lap.Bu^oldaLapisS: dibus tanta industria molitur, quoad fieri [ Quomodo vero aut qua virtute limus ille
posiet, cognoscerem : neque mea me spes
■ t ■ 1 • tefellit: Ariadnceum quippeNaturazMum se-
r cutus , quam tantopere denderabam, ge-
. nuinam quandam AiQoyeWas rationem in-
Tpius.Smaragdites.jr yeni cui innixuSi omisrls dictorum Auclo-
roraJium, Opfuces, Q rum djsiidiiS, ea solum, quae partim au^icc,
partim experientia medocuerunt, ad soli-
.Topazius, Smaragdo; dius philosophandum, producenda statui.
sstallus. utmm Quseritur itaque primo : Utrum montes
udoadamas Bohemii' ™J^™*mfaxoJi ab initio rerum extiterint, utrum suc-l opiniones, quiomnia ex quatuor elemen-
n -x Cerausiij smmt,«. cesiu temporis ex limo, aut post diluvium torum conssuxuconstitutafuisse,uti /^SoAj- Formare-
°5 (' laditej L; 'X/i" ex immenu mti coacervatione ? Hoc du-
Um<&\ t^**& Dium' utinullam disficultatem habet, ita
jeoa®-' 5 1 paucisquoquedisiolvam. Dicoitaquewo^-
. £si tes saxojos , cujusmodi, uti in Tertio Libro
i. Succinum» Ai ostendimus , ingentes montium catena?,
tumapoloadpolum,tum ex Ortu in occa-
jcireS, GagateS,P°r;. sum protensae , ftatim ah initio rerum, dum
Divinonutupostaquarumdivisionem Ari-
da compareret,^ Divino Architecto
conjiitutossuijje; qua; plerorumque Sacrarum
vScripturarum Interpretum sententia est.
caufa & Nisi enim limus ille Chaoticus in saxeam
vuanam
chaoticus in initio rerum coaluerit, exponen-
dumrestat. Certumestfuisiexwjquandam jgu,
lapidisicam, quaidfatftum fuit, atque eam fuer,t
quidem itatim a prmcipio rerum a Dto m0nuum.
Opt. Max. cujusimmensa providentia in
sua dispositione non fallitur, Terreno Cor-
pori primum inditam: Quidautem hac mi-
risica virtus coagulativa fit , exponamus.
Non moror hicGentilium philosophorum
™atim '11 mo^em fiatim coaluisset, Tellus ex nimia
initioiimui limi mollitudine neque consistere, neque
tZmerit °perationes suas exercere potuisiet, uti ci-
1' tato loco fuse ostendimus. Saxosa itaque
'/.ccnpasasierunt, lta nihil,utpote jam omni- nm
l 1 j k 1• j • 1 conslituttur
bus notum , concludunt. Aliud ltaque ele- propne ex
mentorum commixtioni accedere debuit luatuorei*-
r . . mentorum
quo natura luas operationes in tanta rerum conssnxH.
varietate perficeret. Atque hoc ego dico
fuissefeminaria a Sapientisiimo Architeclx>
D eo opt.max. Terrenai fuhstantiazconcre-
dita , quorum virtute omnia quae in hac
mundi machina in obtuitum nostrum in-
fluunt , & in hunc usque diem & operan-
tur ckoperabuntur in futura temporum se-
cula. Sunt enim hujusmodi feminaria eo
sine creata & constituta, ut ex wtanquam AuBorit
rerum principiis fingulce rerum fpeaes fuas^uAtHm'
essentiales rerum sormas nancifcerentur: hisce
seminariis addidit architettonicumJpirituum,
montium compages, ad terram contra ma- in materia dominantem , quo subjectum
risimpetumatque imbrium pluviarumque sibi in hancvel illam sormam , prour semi-
procellosas tempestates stabiliendam sus-1 narium postulat, eftingeret & elaboraret:
C A 3 quam