DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.7652#0154
>:;(i;^Hl LIB. IX. D E V E N E N 1 S. 143
Cap. VI. in ptyades , sepes , ha.morrhoos , & con-|&manife{lisqualitatibusspeciedifferentis,C^^.
''■•;ri?Njr nematerk,tr:^> degeneraturae esFent, non secus ac dej (quae. item de humido-& sicco intelligi ve-
^K^iitsr plantarum transformatione , quas planta-j lim: )quodita probo. -
£_/lnNJw * scu".tur> in tasinaliasspecies,exsolaciimatismutatio-! Omnia, quxCatharticavocantur, & dia-
niw ™Qiu iitjjerentss . 1 ' * I 11 !•-/• 0
^silji ™? /erpa.tes iie degenerasle jfyw diximus : tantum in phoretica, cum deleterias quahtatis lint, ot
;ici!h^ degenerant'transmutatione generum specierumque po- caustica , humoresque in corpore stabulan-
^ cici ' te^- diversus cceli adspectus, diversa clima-; tes attenuent, & incidant, calida, &ficca elFe
aT^.Verij.J\ tum dispositio , tantum denique materia j necesFe est, nonratione primarum qualita-
t ^tJO^S putredinis in venenatis animalibus a Sole j tum, sed a formarum , a quibus emanant,
i^l&onn ^\ IncredM" diversimodc adusta. Eam ob causam in proprieratibus;undequ_emultum,uti/«/>r.-
Sthudo nullo Orbis loco , omnium Historicorum diciumfuit, igne elaborata suntvenena cali-
.'Wtj,. mjfric». testimonio , major virulentorum serpen-j da sunt, dummodo non disfluant. Si vero
^iCu-lnrSl! tum' draconumque copia, quam in iEgy- diffiuant, vel ex bitumine, naphtha, simili-
pto, deinde in Afric_e, Libyaeque arenosis busque terrae succisoriginem habent. Sicca omniavc.
l---»----------.--.-.-.■-•-_., —■- ■-- ;—i—--------- -----1—-----' <-*-._—-. .^.^v.ii *.»____.«,xi_.. ______ _
desertis reperitur , ita ut, quemadmodum verb omniain naturam i^nis transeunt,utia.ro-cl\!L/w»
milii Abissini retulerunt , populi sabulosis mata, metalla&lapides, sulphur, arseni-
L ji II desertis vicini, quotannis facFo ex multis cum , & caetera supra memorata; qux siinjSjjJ^
hominum millibus exercitu, ad incredibi- oleumsolvantur , iilaprimoadstringentem
lem ferpentum propullulantium multitudi- recipiunt saporem , deinde se exhibent &
nem , qua igne , qua armis extirpandam, cdore,&gustu fervida; unde intussumpta,
—pCDOiatissin2 in Pros^um ire cogantur; quod nisi fieret, j tota in halitum solventur, caputquepertur-
*caieininrens Regionem brevi hominibus viduatum iri. babunt: itaque virulentasunt. CalidiiTimse
Neque id mirum est, cum vel unica roris j animalis partes fel, & coagulum;plantarum
guttula , uti est apud Rhamnusium , con- semina, radices ; mineralia qu_ecunqueex
"'.*' aox,'S!' grux materia. mista , serpentem producat.; terreo sicco fiunt, utauripigmentum, calx,
,__;-•"•^»- saiammo- Accedit,quodsabulosailladesertamultum gypsum. Rursus inter vegetabilia calidis-
_" " "r-ssCi niacumpro-njtri ^ & jalis ammaniast producant, quod stma censentur colocynthis.agaricusniger,
ser^ntibm a Solis aestu sublimatum, adustumque , ubi heileborus niger, lac iathyridis, & tithy
■wenneyjijsiaj in^sric» nocturno frigore materia. congrua. incide-i malorum species, chama_lia,&thapsia, si-
'.i.jshiic rit,virulentiltimam putredinemefficiat ,ex! miliaquepurgantia.uti excausticis efFecti-
Tedinemq quadeinde/c^tfj- enatus, vel pro materia. bus eorum patet, qua. si corrumpantur, in
(ermt difFerenti dispositione nunc aspidem, jam acre venenum evadunt.
\-yx.'.%ii\m,;;-; cerasten, modo ptyadem, autdipsaclem,se-1 Sed dices hoc loco: illudvenenumsorma-objeSlio.
-0 j,,» pemve producat. Rursus , cum subinde in liter estsrigidum , quodsrigus sormale inducit;
. v hujusmodidesertisintegri exercitus , quas hoc prxitat hydrargyrum, & multa ex plan-
Caravanas vocant, inopia aqua. ,siti pereant,
exhominum iumentorumque cadaveribus
putretactis, nova tundantur lerpentumle-
jihiwuw» minaria.
fcfitf, ita ssWfl
CONSECT ARIUM IV
tarum familia; ergo venenum est formaliter
frigidum. Coagulat enim suo frigore san-
guinem, uti supra de Seplasiario hydrargyri
potuextincto, narravimus: ofFendit etiam
nervos, cerebrum ,siderationes, tremores,
paraiysin inducit, qui nonnisifrigoris esfe-
clus sunt ; qux de venenis narcoticis sive
stupefastivis , cicuta, mandragora, hyo-
'Uk Vmen*ser" Ex his quoque luculenter patet, quod &
'^l {Z7Z!idasuP™ innuimus, c«rvirulentorum/-sr/>f»/«w .
^«.'«..naturasuacd/i-/^, nullum srigidumdt. scyamo, opio, solano,spuma argenti pari-
•!epe> 'r' Cum enim plerumque in a.stuosilsimisde- ter intelligenda sunt , qui efFeclus mani-
. . : ■ sertis,ex«i//"/, salis ammoniaci, similibusque J
... in^cie irM-f^ oroinm cnnrrpfic annsrilniip
succis intra arenam concretis, adustisque,
- # una putredini validissime commixtis , fer-
uii-i j;uLituiiu V-tiiuiiiiinv^ , ji-i-
pentes hujusmodi nascantur, certe illi, ejus,
ex qua nascuntur, putredinis proprietatem
eoW■, $4 in se non solum derivabunt, sed & veneno-
i^f1' £ sarum herbarum- pastu, veneficam qualita-
r;; oba^°a tem intendent ; unde summam illam in
dictis colubris virulentiam oriri necesTe est.
j ,.-n:'.^ j. jjjtf Quemadmodum enim Sulphurignesubter-
■Utfspst S raneo vehementeradustum generat arseni-
^g0,sf |js cum, sandaracham,autrealgaris risigallum,
jj^ss ffllOr 1 $ vsnena vehementifsima, ita ex horum efflore-
>'0'1' scentia sales nascuntur ejusdem, imo vehe-
. mentioris veneni, qua. putredini mixta, de-
: . >' I'1 Caiorvene-inde serpentes , quos diximus , generant.
.T ^;>- A ninonest Caliditas verodiciorum venenorummini-
../'■% ^ymeeadem censeridebetcum caliditateele-
em, ' mentorum,sedalteriusqualitatisaprimis,
festi frigoris , & quidem intensi indicium
prsbent.
Sedcontra, Dico generaliter loquendo, solutit.
nullum venenumsrigidum sormaliter concedi,
neque dum singulainspicimus, uilum recen-
sitorum frigidum, aut ratione deducta ex
principiis , aut ex sensibus probari posFe.
Qiiod itaque venenum hydrargyri, caetera- Jrgentum
quesanguinem sistant, coagulentque, id ea
de causa fit, quod vis ejus totumpenetret^/ Mn
sanguinem: quodopus caloris ,non frigo^s (27..».
est; quia.srigus, teste Philosopho, opera Na - jumptu spi,
turaz non ingreditur, cuminter pallivastan-r,"0M-
tum qualitates recenseatur. Omne itaque Aristoteles.
venenum, quod congelat, & stupidum reddit
hominem,c_i/i^««. est. Etratiopatet,cum e-
nim venena hujusmodiintrosumptacaiidi-
tate suanaturali illico calorem naturalem,
spiritusque vitalesin sanguine latentes in-
vadant.
Cap. VI. in ptyades , sepes , ha.morrhoos , & con-|&manife{lisqualitatibusspeciedifferentis,C^^.
''■•;ri?Njr nematerk,tr:^> degeneraturae esFent, non secus ac dej (quae. item de humido-& sicco intelligi ve-
^K^iitsr plantarum transformatione , quas planta-j lim: )quodita probo. -
£_/lnNJw * scu".tur> in tasinaliasspecies,exsolaciimatismutatio-! Omnia, quxCatharticavocantur, & dia-
niw ™Qiu iitjjerentss . 1 ' * I 11 !•-/• 0
^silji ™? /erpa.tes iie degenerasle jfyw diximus : tantum in phoretica, cum deleterias quahtatis lint, ot
;ici!h^ degenerant'transmutatione generum specierumque po- caustica , humoresque in corpore stabulan-
^ cici ' te^- diversus cceli adspectus, diversa clima-; tes attenuent, & incidant, calida, &ficca elFe
aT^.Verij.J\ tum dispositio , tantum denique materia j necesFe est, nonratione primarum qualita-
t ^tJO^S putredinis in venenatis animalibus a Sole j tum, sed a formarum , a quibus emanant,
i^l&onn ^\ IncredM" diversimodc adusta. Eam ob causam in proprieratibus;undequ_emultum,uti/«/>r.-
Sthudo nullo Orbis loco , omnium Historicorum diciumfuit, igne elaborata suntvenena cali-
.'Wtj,. mjfric». testimonio , major virulentorum serpen-j da sunt, dummodo non disfluant. Si vero
^iCu-lnrSl! tum' draconumque copia, quam in iEgy- diffiuant, vel ex bitumine, naphtha, simili-
pto, deinde in Afric_e, Libyaeque arenosis busque terrae succisoriginem habent. Sicca omniavc.
l---»----------.--.-.-.■-•-_., —■- ■-- ;—i—--------- -----1—-----' <-*-._—-. .^.^v.ii *.»____.«,xi_.. ______ _
desertis reperitur , ita ut, quemadmodum verb omniain naturam i^nis transeunt,utia.ro-cl\!L/w»
milii Abissini retulerunt , populi sabulosis mata, metalla&lapides, sulphur, arseni-
L ji II desertis vicini, quotannis facFo ex multis cum , & caetera supra memorata; qux siinjSjjJ^
hominum millibus exercitu, ad incredibi- oleumsolvantur , iilaprimoadstringentem
lem ferpentum propullulantium multitudi- recipiunt saporem , deinde se exhibent &
nem , qua igne , qua armis extirpandam, cdore,&gustu fervida; unde intussumpta,
—pCDOiatissin2 in Pros^um ire cogantur; quod nisi fieret, j tota in halitum solventur, caputquepertur-
*caieininrens Regionem brevi hominibus viduatum iri. babunt: itaque virulentasunt. CalidiiTimse
Neque id mirum est, cum vel unica roris j animalis partes fel, & coagulum;plantarum
guttula , uti est apud Rhamnusium , con- semina, radices ; mineralia qu_ecunqueex
"'.*' aox,'S!' grux materia. mista , serpentem producat.; terreo sicco fiunt, utauripigmentum, calx,
,__;-•"•^»- saiammo- Accedit,quodsabulosailladesertamultum gypsum. Rursus inter vegetabilia calidis-
_" " "r-ssCi niacumpro-njtri ^ & jalis ammaniast producant, quod stma censentur colocynthis.agaricusniger,
ser^ntibm a Solis aestu sublimatum, adustumque , ubi heileborus niger, lac iathyridis, & tithy
■wenneyjijsiaj in^sric» nocturno frigore materia. congrua. incide-i malorum species, chama_lia,&thapsia, si-
'.i.jshiic rit,virulentiltimam putredinemefficiat ,ex! miliaquepurgantia.uti excausticis efFecti-
Tedinemq quadeinde/c^tfj- enatus, vel pro materia. bus eorum patet, qua. si corrumpantur, in
(ermt difFerenti dispositione nunc aspidem, jam acre venenum evadunt.
\-yx.'.%ii\m,;;-; cerasten, modo ptyadem, autdipsaclem,se-1 Sed dices hoc loco: illudvenenumsorma-objeSlio.
-0 j,,» pemve producat. Rursus , cum subinde in liter estsrigidum , quodsrigus sormale inducit;
. v hujusmodidesertisintegri exercitus , quas hoc prxitat hydrargyrum, & multa ex plan-
Caravanas vocant, inopia aqua. ,siti pereant,
exhominum iumentorumque cadaveribus
putretactis, nova tundantur lerpentumle-
jihiwuw» minaria.
fcfitf, ita ssWfl
CONSECT ARIUM IV
tarum familia; ergo venenum est formaliter
frigidum. Coagulat enim suo frigore san-
guinem, uti supra de Seplasiario hydrargyri
potuextincto, narravimus: ofFendit etiam
nervos, cerebrum ,siderationes, tremores,
paraiysin inducit, qui nonnisifrigoris esfe-
clus sunt ; qux de venenis narcoticis sive
stupefastivis , cicuta, mandragora, hyo-
'Uk Vmen*ser" Ex his quoque luculenter patet, quod &
'^l {Z7Z!idasuP™ innuimus, c«rvirulentorum/-sr/>f»/«w .
^«.'«..naturasuacd/i-/^, nullum srigidumdt. scyamo, opio, solano,spuma argenti pari-
•!epe> 'r' Cum enim plerumque in a.stuosilsimisde- ter intelligenda sunt , qui efFeclus mani-
. . : ■ sertis,ex«i//"/, salis ammoniaci, similibusque J
... in^cie irM-f^ oroinm cnnrrpfic annsrilniip
succis intra arenam concretis, adustisque,
- # una putredini validissime commixtis , fer-
uii-i j;uLituiiu V-tiiuiiiiinv^ , ji-i-
pentes hujusmodi nascantur, certe illi, ejus,
ex qua nascuntur, putredinis proprietatem
eoW■, $4 in se non solum derivabunt, sed & veneno-
i^f1' £ sarum herbarum- pastu, veneficam qualita-
r;; oba^°a tem intendent ; unde summam illam in
dictis colubris virulentiam oriri necesTe est.
j ,.-n:'.^ j. jjjtf Quemadmodum enim Sulphurignesubter-
■Utfspst S raneo vehementeradustum generat arseni-
^g0,sf |js cum, sandaracham,autrealgaris risigallum,
jj^ss ffllOr 1 $ vsnena vehementifsima, ita ex horum efflore-
>'0'1' scentia sales nascuntur ejusdem, imo vehe-
. mentioris veneni, qua. putredini mixta, de-
: . >' I'1 Caiorvene-inde serpentes , quos diximus , generant.
.T ^;>- A ninonest Caliditas verodiciorum venenorummini-
../'■% ^ymeeadem censeridebetcum caliditateele-
em, ' mentorum,sedalteriusqualitatisaprimis,
festi frigoris , & quidem intensi indicium
prsbent.
Sedcontra, Dico generaliter loquendo, solutit.
nullum venenumsrigidum sormaliter concedi,
neque dum singulainspicimus, uilum recen-
sitorum frigidum, aut ratione deducta ex
principiis , aut ex sensibus probari posFe.
Qiiod itaque venenum hydrargyri, caetera- Jrgentum
quesanguinem sistant, coagulentque, id ea
de causa fit, quod vis ejus totumpenetret^/ Mn
sanguinem: quodopus caloris ,non frigo^s (27..».
est; quia.srigus, teste Philosopho, opera Na - jumptu spi,
turaz non ingreditur, cuminter pallivastan-r,"0M-
tum qualitates recenseatur. Omne itaque Aristoteles.
venenum, quod congelat, & stupidum reddit
hominem,c_i/i^««. est. Etratiopatet,cum e-
nim venena hujusmodiintrosumptacaiidi-
tate suanaturali illico calorem naturalem,
spiritusque vitalesin sanguine latentes in-
vadant.