Kircher, Athanasius: Athanasii Kircheri ... Mundus subterraneus, in XII libros digestus: quo divinum subterrestris mundi opificium, mira ergasteriorum naturae in eo distributio ... universae denique naturae maiestatis & divitiae summa rerum varietate exponuntur ... (Band 2): In V libros digestus, quibus mundi subterranei fructus exponuntur (Amsterdam, 1678)

LIB.IX. DE VENENIS SENSITIV^ NATURiE. 153
Cap.V. rotorat, ut quicquid comederint, quin vel j mus, pmsertim ex timoreaqua?, quam solo ad- rv^M**
ipsum ferrum ,hujusmodi spirituum acrimo- spetiuperindeabhorrent, acJi in sornacem conji- canis rabi-

nia, nonnulla animalia consumant.

curferfea- Ex quo deducitur; cur cicomis, qallinis, a- canum inslar adccelum misfis, ut ligati etiam sor- m*er

ciendiessent ardentem, clamoribus & ejulatibus di

,!nqui/is, anatibus, similibusque, nullusanimalis' tijfmu sunibus noncubile Jolum, &stragu/aletli

cibumfum venenofipaftus noceat. Cum enim stomachus jecum trahant, fedquasipessundareeam domum
f"am'lW'm nujusm°d* animalibus sulphureo-salni- \quiadstiterintfufpiceniur. Imo, quod miseran
troso vigore , & consequenter mita acri-
moniapolleat,hincslt, ut venenum serpen-
tis, priusquam vires suas exerere possit, jam

dummjgis fpettacu/um, quanquam abhorreant,
ut cum maxime aquam,pro intolerabili tamen
fiti, ac incendio,quose comburifentiunt, inhian-

consumptum, atque transmutatum sit, quod j tesadaquas,acapertis ufque adpnecordiasaucl
manifestum indicium est, ga//inas,ciconiaf-\bus,ve/ inJiarinserna/isCerberi trisaucis , dum
que c tlore fuo nAivo calorem difsusi veneni \projetiasper (iphonem longe aquas ingurgitantt
multum fuperare ; & hinc patet, quod calor\neque ccelo, neque tsn a locum invenire dixeris,
hujusmodi vel in ipsa metalla vim suam, ea \adeo excandcscunt ,adeofe jatlant atque d/Jior-
rodendo exerat, quod venenum serpentum ; quent; donecceu mortui,autpercufsi a cacodazmo-

Gallinx non facit. Si gallinis monetam velargenti,
lummoT ve' cuPri projeceris, illam avidedeglutient;
«•««dige. sedubieam persecesfum rejecerint, seme-
mnt sam jam reperies, quod utique non nisi ex
salnitrosasulphureispiritus acrimonia pro-
venit. Jqui/aossisraga,veldmissimaosfaa.m-
maliumdeglutita, mox calore stomachi in
mollem , fluidamque excrementi materiam
digerit. Nil dicam hic de Struthiocame/o,
qui uti experimento Melitae a mefaclocon-
stat, stomachi calore ferrum deglutitum di-
gerit , digestum in scoriam ferrugineam
convertit, non secus ac si vitriolats aquse
impositumfuisset: eadem virtute venenifus-
socativapollent omnes illae volucres , quae ara-
neis , muscis, erucis, vermibus putridis,
bruchis,cantharidisque,&venenatisherbis,
utisturni cicuta, vescuntur. Patet itaque ra-
tio, cur venenatorum animalium esus non-
riullis animalibus non noceat.
Cur vipera- C#rverd & homines viperarumcarne vefcan-
rum caro . . . v
comesta niitur impune, imo cuiTi maximolanitatis com-
noceat ho- modo, Ratio est, quod venenumviperae in
capite, & in cauda, ceuextremiscorporis
partibus,sedem constituerit. Unde reseftis
extremis partibus, exemtisque visceribus,
reliquacarnis pulpa sale, & anethoexpur-
gata, deco&aque, nontantum nonnociva
est, sed & in salubre medicamentum evadit,
uti ex sale , & trochiscis viperinisinpolli-
nemreda£tis patet,tantumque pulvisvipe-
rinus , ob vita? prolongationem , plausum
meruit,utis Regum,Principumquemensis,
tandem non indecorum condimentum ac-
cesterit.
Sed venioadalterum dubiumin hoc ca-
pite distblvendum , estque de canis rabidi
morfu virulentifiimo, qui uti pras reliquis ve-
nenis symptomata ^«Vorre^ efficit , ita
quoque reconditiores hujusmodi causas ha-
bet, quas tamen ut detegamus, primo fym-
ptomata ipsa, qua morfusuo insert, planehor-
renda & formidine plena describamus, ut
ex his admirandis efFectibus tandem cau-
sam reperiamus.
Andreas Andreas Baccius hisce verbis ea describit:
^TymJto- Acctdentia, inquit, quazsequuntur consirmato
mat* hor- essetlu, velpoznu insernalibus comparanda vidi-
Tom.II.

ne concidant, quumdiu exficcatispaulopoji a ra
bie jpiritibus adeasdem infurguntpeenas &cru-
ciatus. Hxc ille. Quinque in hoc insoienti
prorsus, & formidabili venenoexponenda
sunt acadentia, quae quanto occultiora sunt,
tanto majorem disticultatemin causisdete-
gendis physiologo adferunt.
Prima est propnetas veneni canini , qua sympiom^
morsu confert id, quod ipsius phantasticas ^ZZn.
facultatiimplantatumest. Secunda est,/<?r-
ditas in operando, qua non statim , cum inte-
grasanitatisoptimas dispositione, sed post
multos dies, menses, annos, uti historise me-
dicorum docent, sese depotentia in aftum
exerit; vel ad aspeclum aquaelimpidac, uti
quidam, qui pelvi a tonsore mento radendo
apposito, cum suam in limpidaaqua imagi-
nem contemplatus, canis eam esTesibi ima-
ginaretur, derepente timore aqua; invasus,
inrabiem incidit: quidam sub umbra corni
arboris. Tertia, phantastica? sacultatis depra-
vatio ,qua sivespeculum , siveaquaminspe-
xerit, semper in canem se transformatum
este sibi persuadet; unde canum mores in
omnibus semulatur, latratu, motu progres-
sivo, morsu. Quarta,metusaqua?vehemen-
tissimus, quas vd\o<po@U , uti &morsihydro-
phobi dicuntur. Quinta ,fitis inexplicabilis
cum incredibili totius corporis ardore, ra-
biequeconjuncla ; & quod distu mirum est,
id , quod ei maxime remedio ad ardorem,
sitimque extinguendam este deberet, id
quam maxime & ipsa morte pejus abhor-
rescunt.
Quasritur itaque primo, undeincanetam Cmfa,ve~
. 1 . 1 ' nem cants
excticiveneniproprietas enajcatur. Quod xxtrabtdiinvs»
dilucide explicetur, primo naturacanise^-iti^tur-
plicanda est, cui hasc rabies adeo propria est,
utnulli alteri animali, praster canem acci-
dere coryphasi Medicorum attestentur, nec
audiendusest Ariftoteles ,quiomniaanima-Aristot*!es,
liapra^terhominemrabietentari in t-hftoria
animal. asferit ; quamvis mihi persuadere
non po(sim,tantum Philosophum quidpiam
a(TeruiiTe,quodcommuniexperientiacrepu-
gnaret, unde vitium seu mendum potius
textus , quam Aucloris errorem existima- Camm
verim. Canes ergo omnes Qalidifiimo, & bilio-natum &
V so