Kircher, Athanasius: Athanasii Kircheri ... Mundus subterraneus, in XII libros digestus: quo divinum subterrestris mundi opificium, mira ergasteriorum naturae in eo distributio ... universae denique naturae maiestatis & divitiae summa rerum varietate exponuntur ... (Band 2): In V libros digestus, quibus mundi subterranei fructus exponuntur (Amsterdam, 1678)

LIB.X. DE FODINARUM NATURA. 203
Cap. I. mortem. Reperiuntur etiampravio-jmencredituribidemesTe, etizmCi argentum
doris, & saporis, nulliustamen pravitatis. ^ii»«w,&j«/^«/ ibidemnonrintacl:u, atta-
Datur etiam ibidem Aquas genus, quodinmenelTeinpotentia.velhaberecumiisdem
figuram saccharo haud absimilem degene-jquandam analogiam. Similiter habetur
rat, videlicetinlapillos albos: cxteras in-iquoddam minerale, quodGermanice(Bc!ts
trinsecas aquarum proprietates ignorant sonat.hoc sluxum seufusioneminminera-

fcL^. fostores , easque relinquunt inquirendas: libus promovet, & liquando cumargento
Chymicis , & Medicis. Docetquidem ex aurum adducit; econtra venaplumhi rapax,
perientia, tribus milliaribus a Schemnits,
_ :h p , quandam Mineralem aquamreperiri, quae
3i ^r)siin ll^ -M^^-bibentibusstrumasgeneret, & econtrasex
:% ^Zm' milliaribus abhinc e(Te aliam aquam,qu<e
T^PfOc^' strumas a di&a aqua contra&as bibendo
. /s3r^IT.etal|is1 j, Ad 2. De ejjlorescentiis metallicis in arhufcu-
6,

mcmorab:

& praedatrix cst; & estaliudge«#:r Marchafi-
taz in argenti venis frequens, quae interdum
argento vacua, & interdum argento mixta,
ubihaec reperitur , ibi fostores augurantur,
ubiaeris mineras non sunt, ibidem easdem 1
gignere,at ubi sunt, eas corrumpere. Lapides
virides velflavi, auri & argenti venas signisi-
cant.
Ad 4. Quihusnam machinis exhauriant a-
quamsuhterraneam ? Responditad haec Geor-
gius Agricola de re metallica Lih. 6. &c. Agricola.

lisMexquihussaithus,vitriolo,8ic. nascuntur>
Resp. i. Aliquandoinfodinisoccurrunt
''^"Moito cry?d/Mlisargenteispilorum instar tenuis-
OpeTaul^ij. V simiscircumvolutae; & ca;tera similia. Su-
it|c ' i ^ perioribusannisfuitrepertum Argentigra-j Ad j\ Quomodo resistant opera aurazpeslise-
^OOW num purumputum (GermanicegcDtCgCn)in: razexfipirttihus metallicisgenitce ? Respondit,
lapide fatuo (Germanice £aUuCUstCitt) in spiraculis&follibus, utsupra.
quadam materia alba cretae simili.quaevoca j Adsextum. Ancompareant Dazmuncuiisuh-
tur medulla lapidea,ac si studio ibidem fuis-1 terraneivelpygmazi j5 Respondit a/Krmative,
& narratplura exempla.
Ad 7. %.<jJJtrum incidant in animalia quczdam,
quaz non nisii insra terram hahitarepojjunt, (0 u-
trum Tempestates ,sulgura, tonitrua, sutmina,
terramotus, & similia experiantursojsores,Jicut
& de ssuminihus,&Jontihus suhterraneis &c.
Respondit, Schemnitzii nihil horum re-
periri & experiri.
Ad 10. Omnia denique quaz Naturazmiracula
sapiunt,notentur. Resp. Naturae miracula bre-
viter describere, este imposssibile, debere nos

setreconditum, ponderavitlibras duas. Est
alia species crescentium, quod Latine sonat
UH p. • * vejiigtum (Germanice^(actttia()l) hoc ad-
s" haretlapidibus fatuis purum putum, ita ut
■iQdBplarff^ j| ferroplumbi instarpostitscindi.Similiacre-
-if JIJfflsiiir V scentia igne forti fiunt volatilia, & dum
, . , - similia in fodinis reperiuntur , fossoribus
*"ta,BDJn spemaeris tollunt, quiahabentpro augurio,
mfa k illa. ubi aes est. reperiantur, xs tollere, ubi
vero aes nonest, ibi id producere. Ex quo
sale, vel vitriolo nascantur, ignorant Mine

pientiam, quam smgulorum naturam pene-
trare.
Ad 11. De azftu, &srigoresoJinarum, qui-
husnam inpartihus maxime dominentur: Utrum
quo prosundiores, eo calidioressint, &numvi-
deantur ignes fuhterranei >

■MlNUtaltyl ralium fostbres. potius Creatoris mirari potentiam & sa
Ad 3. Quaznam potijsimum Mineralia corpo-
ra inveniuntur in sodinis auri & argenti, cu-
pri, ssanni, plumhi, & an uhique reperiantur
Argentum vivum, &sulphur, quomodo cogno-
.:i scantur Sympathia, & Antipathia mttallorum ?
Schemnitzii utplurimum reperitur Ar-
genti vena, quas parum auri continet: Inve- Respondit, in venis illis nullum immodi-
niunturquoque venas argenti cuprum , vel cum £stum,velfriguspercipi,nisiaur£ liber
plumbum continentes , ordinarie quanto transitus impediatur , tum sostassemper ca-
plus argenti vena? versus Septentrionem cur-1 lidiores, usquedum iterum transpiratione
runt, tanto plus continent plumbi; In valle j liberafruantur, mediantibus spiraculis.
Hodritzsch, in profundioribus Minerae in- j Adi2. De ventis.suhterraneis . utrumper
j. DiJp/nt,2 venitur aurum, & argentum: Versus sum- j sofiarum rimas eorumsiat eruptio ? de aerisfuh-
mitatem vero Marchasita, & ferrum absque j terranei conftttutione ejusdemquepurisicatione.
auro, & argento. Ferri vena est duplex,'una 1 Respondit, ventos non percipi in fodinis,
quae fluxui seufusioni inservit,^^ vocatur, sed potius pravos vapores, qui, ut supra nar-
dissimilisspecie ab altera, ex qua ferrum eli- ratum est, spiraculis,& follibus expelluntur.
quatur. Notandum, aliquot annis elapsis in Ad r 3. De Terramotihussuhterraneis, &c.
venaRudxlapidemMagnetemsuisTereper-i Resp. simile nunquam Schemnitzii acci-
tum, ex quo aliquotcentonum centenariaj diste.
ferriedufta fuerunt : Rursus venae argentii Adi4. Deaquisfiuhterraneis,num incidant
Schemnitzianas utplurimum plumbeis mi- in Rivos suhterraneos , jontesqueaquarum dul-
xtae Antimonu non parum habent,etiam cin-
nabrii; & interdum occurrit cinnabrium
minerale minio haud dissimile, argentum
continens. Quapropter cum similiamine-
ralia ustulata, & liquata sulphureum vel

mercunalemodorempraebeant, omnino ta-
TOM.IL
*'v' '

cium, nitrosarum ,vilriolatarum, &c.
Respondit, semper in nonnullis Iocis a-
quarum prasgrandem reperiri colluviem.
Ad 1 f. De venarum metallicarum dustihusy
quam Mundipartempotijsimum rejpiciant, & an
jerri vena Boream &c.
Ce 2, Respon-"

•si:y"s