Kircher, Athanasius: Athanasii Kircheri ... Mundus subterraneus, in XII libros digestus: quo divinum subterrestris mundi opificium, mira ergasteriorum naturae in eo distributio ... universae denique naturae maiestatis & divitiae summa rerum varietate exponuntur ... (Band 2): In V libros digestus, quibus mundi subterranei fructus exponuntur (Amsterdam, 1678)

LIB.X. DE FODINARUM NATURA* 207

adeo commisceantur, utnon raroinsupre-
mitate ferri, in medio cupri, in profundo
plumbi materia reperiatur , & quod alibi

Cap. III. 8. Defluminihus & sontihusfuhterraneis.
Aqu&fca- Prater supradida non dantur; ab infra
turigmes intamen notantur continuo aqueas scaturi- N
dinZuI"' gines tam vehementes ut violenter etiamjetiam fluores cuprei infecli plumbo sint. In
recejsibui. per opposita erumperent, nisi alio meatu | lapidibus argentariis animadversum fuit,
educerentur. Nonprocul Neosolioin pago ;abundareeasplumbo.itautexsestissimili-
Walascha diclo , tam potens rivus e ru- ' bus lapidibusinventum sitcentenarium la-
pe erumpit, ut molendino impellendo \ pidis talis continuisse libras plumbi 20,30,
par sit. j 40; etiam s o. non tamen in magna quanti-
Metaiia 9' 0mnta mtracu^a Naturaz. tatetaleslapidesreperiebantur, deventum
eommtxta Videtur hoc rarum , quod in Superiori enim breviestadlapidesaliosminusplum-
r^eW«»/«rHungariaMineraeexcupro,ferro,& bodivites.
R E L A T I O IV.
^bvi^ttl Patris Jndrex Schajferi de difFerentibus Mineralibus , quss in fodinis
Hungaricis reperiuntur.
^ fcptt^*" C A P U T IV.
. * Cap.lV. Peciflcatio Mineralium Neosolio, bemnullumreperiri ,sedferrumtantumex-
Schemnitio, & in aliisMontanis Hun-1 coqui, non adeo probatum. Inhoceodem
^-^gariae civitatibus colleftorum ,quae di- jpromontorio reperitur minera ferri instar
&usPater,tum inornamentum Musei,tum globorum, quibus liostem e musquetispe
'':■ ■ adnotitiam Mineralium acquirendam,Au-
^P^Qnaleniniajjj, ctori, MundoSuhterraneo intento transmisit,
&sequuntur.
WLAareiut^^,. March(t- Numerusprimus. 9)Tarc()CstDt00lt (E?i(bcr/
t^slpucnJn^J^ ^*' Cj(Ctto()nC tUcjcttOt/ idest , Marchafita argen-\pide auri fulgorem habere videtur, aurum
tea , quas licet videatur aliquid continere, in i non est , sed Marchafita vocatur.
. ;. ^,'1 ignetamennihilnisiscoriamanet. j 8. $tC67 Minera hasc nulli usui est,nisiut
. .™" cuprodivcs 2. ©elff Ul)in axi}t\id efr,Mineraconti- faciat mineras argenri Ut grosfCH SBcrctYn/
materia. nens cuprum, argentum & aurum : Quod auri j id est, in magnis processibus, fluere,ideo vo-
" • : - splendorem habet, purum cuprum est, quod, cant hic , CtttCU $(ltsj.
mineraleGermanicotermino<Be(jjvocant,l 9. ciript ttttt Qttiofcer/ mtMinium. Color cimirii
ad distinclionemlapidum mineralium, qui hocin lapide niger,mineraargenti efiXquod
idftentUiqnamB.ai: nigri cum appareant, cuprum non solum, admixtum habet aurum. Ruber colorcinna-
- : -•.::".;•".•• sed&argentumcontinent. barim, cui vivum argentum inest, denotat.
jyrius. 3. SOtardjcslM fctmt id est,pyrites; 10. ^(cng(an()tgat1)t/Mineraest,argen- rlumbage
reperitur haec adulterina minera ibidemjtum continens & aurum , splendorem ha-0 & ^
ubi effoditur sub numero primoposita mi-jbens minerae plumbi.
jll nera. j 11. Mittohic R. V. mineramMarchasi- crysiatnn»
ilumbimi- 4. ^3kl)aXi)tl id est , Mineraplumhi; haec ticam, uti crescit in montibus argentiferisWHW*

timus.
7.SsstawMlM mit<Bilhtxax§t Dermcnget
Minera haec argenti est , qux simul 2.dmi-argmeit*
xtumhabetaurum : quod tamen in hocla-

nera.

sub numero quarto continet triplicis coloris Schemnitii, ex qua videbit R. V qualiter
rationem; primus color est niger & splendi- Naturaproducat crystallos, qua; &lucidissi-
cans , & est minera puri plumbi; Secundus mx , & in magnam quantitatem aliquando
color habet striam albam , & nihil conti- lexcrescunt: Mittoutriusquespeciei sub nu-
net, sed species silicis est, quam vocant in mero 12 & 13 paradigmata. In qua re mira

r?CO<3

fodinis 0ttar$. quas est quasi matrix mi
nerarum : Tertius color est , & nihil est
aliud, quam minera cupri.
Minera y. (&)jCttar(;t/ vel Ruda, mineraserriest.
terru nonproculSchemnitio, & ibidem foditur,
ubi etiam sunt thermse calidas, & in copia
magna ibidem etiam ante aliquot annos ef-
fossisunt magnetes, quos in fornacibus li

■;■>

bile est Naturae artificium, quodomnes cry-
sialli hic crescentes sint sexangulares a na-
tura , politae, & cuspidatas.
12. Crystallus estex terraSchemnicensi
eruta, tota peliucida, ut apparet.
13. Ha3c crystallus eruta est in montibus cry/laSm
cupriferis Excellentissimi Domini Francifci-sfsi^^
Wasselini comitis de Hadat, Palatini Regni^«.

quatoriis in ferrum elaborarunt. Hungarias, ubi anno elapso in ea quantita
6. Estmineraferrinon Schemnitio, sed te reperta est crystallus , ut ultra 100 li-
exalioloco civitatum montanarum Hun-|bras , seu plusquam centenariumpondera-
gztix didio Roniz, qui locusNeosoliodistatj verit : Unde hac reperta , Excellentissi-
versusSuperioremUngariam4milliaribus.j mus D.Palatinm motus fuit, ut per expe-
Continet haec minera etiam ferrum, quse|ditos homines inquireret de artisice, qui
ibidem de fa&oprousibuscamerarum Un-i crystalium hanc aut in formam Monstran-
gariac excoquitur. Circa quam mineram | tiae , aut similem quampiam exscindere &
notandumjintotohocpromontoriochaly- jefTormare sciret, ac postmodum , uti de-
'';,>' crevit^