DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.7652#0281
LIB.XI. DE LAPIDE PHILO SOPHORUM. i69
Cap. I. in Hermetem fabulosum Trevisanum, Jsaa- E'vvU y&ji&T t^yo ^1^oVM.ciCos ufu, vou s.ie,
cum,MorienumRd:itium,LuIIum,Paracelfum,
CEterosque Arabesin turba Philosophorum.
Ut vero addusta Chymicorum de lapide Phi-
lofophorum disTensio luculentius intelliga-
tur, primo de materia lapidis vere mysteriosi;
deindede modo eum conficiendi, dicamus,
exquibus haud dubie propositas disTertatio-
nis veritas elucescet.
mturtht- Diximus in praecedentibus, Naturam ex
bormiebus . r ...
producen- quatuor elementis tna generarepnncipia,
Salem, Sulphur, & Mercurium, atque exiis
simul debita proportione jun6tis metalla
generare, arbores producere, animaliagi-
gnere, & ubi ad terminum suum pervenerit,
tanquam ultimo fine jam adepto, ceiTare.
Qusecunque enim sub Lunas circuioconti
Ai t^vs cq -argSrcq cuo y^ju/xa! e^soty ex^-Toq
Ai AoiTscq tcI \o\7td, elcnv a/pavA tcI ■arevle.
Tx-nrcv/lk ^'d^&iv^ g^Tov^c^e? etoi $\sok\co,
KcU7f<u$ r&s soxd^sVvvyt-iPict!- yih Je-ra^et/u
Oux, ct/xu^^/eo-.i^ei'^ ettoiye ov<pivi$.
Qux sic interpretor.
Sunt elementa novem mihi, sum tetrasyllabos
autem,
Percipe me, prima tres syllalaz ejsiciuntur
Ex binis omnes elementis, ccetera reftant
Jn reliquis, quorumfunt non vocalia quinque:
lotius numeri bis sunt hecatontades oclo,
Et ter tres decades cumJeptem. ft scieris me,
Non te, quapotior, Sapientia Diva latebit.
Hisce versibus Cardanus, Ronconetus, & Para- j^ca"net
celjus, primam lapidis materiamdivinaqua- paracels.
---------j — ------ - j ., t ----------r--------------------.----i
nentur, in tria distribuuntur genera, nonidam revelatione per Sibyllam indigitatam
plura, nec pauciora, triplici lle^nodistri
buta,Mineralium, Vegetabilium, Anima-
lium: In hisce tribusNaturasuum sibiim-
perium vendicat, & iis agit, movetur, ope-
raturque, ut siquidaliudextraillaquaDras,
id veriusin Utopia, quam in Naturas imperio
qu£rere censearis. Ad Naturae itaque exem-
plar veluti prototypon attendere debent
Alchymistaj, ut sinemsuum consequantur.
Nam uti in prazcedentibus diximus, nisi com-
munem omnibus metallis materiam assum-
pserint, admagnae Artis opus perficiendum,
nunquam asfurgent.
Quaeritur itaque.Qusnam sit admirabilis
illa Chymicorum matcria, ex qua tantos ve-
nanturauri, argentique thesauros? In hac
materia determinanda , uti explicari vix
potest, quantum inter se Auctorestum re,
tum nominedissentiant, ita vel ex hoc ipso
capite Artis incertitudinem sat, superque
ostendunt: vel enim unusveritatem attin-
git, vel omnes simul. Sed sicuti illud incer-
tum est, itainposteriori veritastotcontra-
dictionibus invoiuta , locum habere non
potest. Viilanovanm inseclatur Lullum ; u-
trumque impugnat Paraceljus; hunc Liba-
vius, omnium bipedum quadrupedumque
nequissimum impostorem intitulat; omnes
Libavius. vero reliqui contra Libavium insutgentes,
conpBns sycophantam livore plenum, mordacitate
Aickymi- satyrica efFerum vocant, omnes tandem
starumm- r \ c o ■ • i
ter se. lingulos iatuos,& jgnaros rerum lntitulant:
& cum de re convenire non possint, in se in-
vicem innumeris conviciis,opprobriosisque
nominibus, canum instar, saeviunt, ut proin-
deveritatisindagandaDloco , non nisi con
aiTerunt, aliamque noneiTe, quam Arfeni-
cum : Ratio , quia Arsenicum est te-'a i
trasyllabum, & novem literis constat.| § i oo
Hancverbfrivolam conjecluramelTe o- 200
hinc patet; quodSibylla non de mate-' e 9
ria lapidis , seddenomine D tC I my-v yo
stico, hoc loco , uti ex contextu pro-11 10
phetiaepatet, locuta sit. Unde ego pe-[ x, 20
nitius oraculisensu expenso,ibidem'o 70
Sibyllam sub allegorico, & *enigma-;y yo
tico numerorum calculo, quem Grae-i ——
ci iiro^piAv vocant, nomen CH R i-l j-od
STlindicalTe reperio : nomen videlicet/M^m*'
t '/ n \ r-r _ tto uera
0 Av9gsi>7r@- ©eosHO M O D E U S,liVe DEUS &nigmatis
H o M o. Jamutrum ita sit, videamus. Pri- sibytUni.
mo dicit,{vmtelementa novem mihi, & toti-
dem literasreperiuntur in 0 clv^aTt^ habet
& idem hoc nomen quatuorsyllabas: tres syl-
labas esticiunturexbiniselementis, av. 6ga).
t7C<&: csctera restant in reliquis, id est, ©eo'?.
Sunt autem horum quinque non vocalia; vi-
delicet inastumpto nomine cwSga-
7r@-consonantes quinque v,0, s.
Numerus vero , qui inde resultat,
sunt bis hecatontades ocl:o, id est,
i<$oo,&tertresdecades,idest, 90,
cum 7. adeo ut totus numerus sit.
16 97 .Si itaque e av9g(i!7r@- in nu-
meros resolvatur, habebis eundem
fere numerum , de quo Sibylla lo-
quitur, ut in margine patet 1674.
A'pc-evix.av vero resolutum, non nisi
5-06continet,quinumerus oraculo
ctnao-^p^r, quantum ab oraculi ver-
bis distideat, quis non videt > Sed
haec ■wctfi^yjDi.
0
70
CIL
1
V
0
9
g
100
a
800
vr
90
0
70
200
9
9
e
S
0
70
200
1674.
vicia, scommata, calumnias,& maleferiatas | Sunt alii, qui ad lapidis materiam buso
gentis opprobria audias
Non minor est de materitz denomina
tione distensus : Nonnulli scoriam ferri;,
quidam salem, aut alumen, aliqui Magne-
siam, Cadmiam, Chalcanthum: non desue-
runt, qui Arsenicumbenedic"tam h&wcmate-
riamesse adeofirmiter sibi persuaserint, ut
deeoillud Sibyllaz indigitatum velint, sed
&recitemus versus, sic autem Sibylla dicit.
nes, capiilos,ovorum putamina, & ne quid
turpitudinis desit, sluorem menstruum, aut
sanguinem humanum, mumiarumque con-
dituram asTumunt. Quidam tandem in ter- varU 'dt
ra, aqua, aere, in stabulis, ac latrinis in-^jjjj^
quirendum eiTe censent; & quamvis (apien-sententu;
tiores haec omnia de sale ubique reperibili
sub allegoria quadam intelligi debere pu-
tent: multi tamen, uti Bacon,sub reali sensu, Bacoi*
Ll l . uti
Cap. I. in Hermetem fabulosum Trevisanum, Jsaa- E'vvU y&ji&T t^yo ^1^oVM.ciCos ufu, vou s.ie,
cum,MorienumRd:itium,LuIIum,Paracelfum,
CEterosque Arabesin turba Philosophorum.
Ut vero addusta Chymicorum de lapide Phi-
lofophorum disTensio luculentius intelliga-
tur, primo de materia lapidis vere mysteriosi;
deindede modo eum conficiendi, dicamus,
exquibus haud dubie propositas disTertatio-
nis veritas elucescet.
mturtht- Diximus in praecedentibus, Naturam ex
bormiebus . r ...
producen- quatuor elementis tna generarepnncipia,
Salem, Sulphur, & Mercurium, atque exiis
simul debita proportione jun6tis metalla
generare, arbores producere, animaliagi-
gnere, & ubi ad terminum suum pervenerit,
tanquam ultimo fine jam adepto, ceiTare.
Qusecunque enim sub Lunas circuioconti
Ai t^vs cq -argSrcq cuo y^ju/xa! e^soty ex^-Toq
Ai AoiTscq tcI \o\7td, elcnv a/pavA tcI ■arevle.
Tx-nrcv/lk ^'d^&iv^ g^Tov^c^e? etoi $\sok\co,
KcU7f<u$ r&s soxd^sVvvyt-iPict!- yih Je-ra^et/u
Oux, ct/xu^^/eo-.i^ei'^ ettoiye ov<pivi$.
Qux sic interpretor.
Sunt elementa novem mihi, sum tetrasyllabos
autem,
Percipe me, prima tres syllalaz ejsiciuntur
Ex binis omnes elementis, ccetera reftant
Jn reliquis, quorumfunt non vocalia quinque:
lotius numeri bis sunt hecatontades oclo,
Et ter tres decades cumJeptem. ft scieris me,
Non te, quapotior, Sapientia Diva latebit.
Hisce versibus Cardanus, Ronconetus, & Para- j^ca"net
celjus, primam lapidis materiamdivinaqua- paracels.
---------j — ------ - j ., t ----------r--------------------.----i
nentur, in tria distribuuntur genera, nonidam revelatione per Sibyllam indigitatam
plura, nec pauciora, triplici lle^nodistri
buta,Mineralium, Vegetabilium, Anima-
lium: In hisce tribusNaturasuum sibiim-
perium vendicat, & iis agit, movetur, ope-
raturque, ut siquidaliudextraillaquaDras,
id veriusin Utopia, quam in Naturas imperio
qu£rere censearis. Ad Naturae itaque exem-
plar veluti prototypon attendere debent
Alchymistaj, ut sinemsuum consequantur.
Nam uti in prazcedentibus diximus, nisi com-
munem omnibus metallis materiam assum-
pserint, admagnae Artis opus perficiendum,
nunquam asfurgent.
Quaeritur itaque.Qusnam sit admirabilis
illa Chymicorum matcria, ex qua tantos ve-
nanturauri, argentique thesauros? In hac
materia determinanda , uti explicari vix
potest, quantum inter se Auctorestum re,
tum nominedissentiant, ita vel ex hoc ipso
capite Artis incertitudinem sat, superque
ostendunt: vel enim unusveritatem attin-
git, vel omnes simul. Sed sicuti illud incer-
tum est, itainposteriori veritastotcontra-
dictionibus invoiuta , locum habere non
potest. Viilanovanm inseclatur Lullum ; u-
trumque impugnat Paraceljus; hunc Liba-
vius, omnium bipedum quadrupedumque
nequissimum impostorem intitulat; omnes
Libavius. vero reliqui contra Libavium insutgentes,
conpBns sycophantam livore plenum, mordacitate
Aickymi- satyrica efFerum vocant, omnes tandem
starumm- r \ c o ■ • i
ter se. lingulos iatuos,& jgnaros rerum lntitulant:
& cum de re convenire non possint, in se in-
vicem innumeris conviciis,opprobriosisque
nominibus, canum instar, saeviunt, ut proin-
deveritatisindagandaDloco , non nisi con
aiTerunt, aliamque noneiTe, quam Arfeni-
cum : Ratio , quia Arsenicum est te-'a i
trasyllabum, & novem literis constat.| § i oo
Hancverbfrivolam conjecluramelTe o- 200
hinc patet; quodSibylla non de mate-' e 9
ria lapidis , seddenomine D tC I my-v yo
stico, hoc loco , uti ex contextu pro-11 10
phetiaepatet, locuta sit. Unde ego pe-[ x, 20
nitius oraculisensu expenso,ibidem'o 70
Sibyllam sub allegorico, & *enigma-;y yo
tico numerorum calculo, quem Grae-i ——
ci iiro^piAv vocant, nomen CH R i-l j-od
STlindicalTe reperio : nomen videlicet/M^m*'
t '/ n \ r-r _ tto uera
0 Av9gsi>7r@- ©eosHO M O D E U S,liVe DEUS &nigmatis
H o M o. Jamutrum ita sit, videamus. Pri- sibytUni.
mo dicit,{vmtelementa novem mihi, & toti-
dem literasreperiuntur in 0 clv^aTt^ habet
& idem hoc nomen quatuorsyllabas: tres syl-
labas esticiunturexbiniselementis, av. 6ga).
t7C<&: csctera restant in reliquis, id est, ©eo'?.
Sunt autem horum quinque non vocalia; vi-
delicet inastumpto nomine cwSga-
7r@-consonantes quinque v,0, s.
Numerus vero , qui inde resultat,
sunt bis hecatontades ocl:o, id est,
i<$oo,&tertresdecades,idest, 90,
cum 7. adeo ut totus numerus sit.
16 97 .Si itaque e av9g(i!7r@- in nu-
meros resolvatur, habebis eundem
fere numerum , de quo Sibylla lo-
quitur, ut in margine patet 1674.
A'pc-evix.av vero resolutum, non nisi
5-06continet,quinumerus oraculo
ctnao-^p^r, quantum ab oraculi ver-
bis distideat, quis non videt > Sed
haec ■wctfi^yjDi.
0
70
CIL
1
V
0
9
g
100
a
800
vr
90
0
70
200
9
9
e
S
0
70
200
1674.
vicia, scommata, calumnias,& maleferiatas | Sunt alii, qui ad lapidis materiam buso
gentis opprobria audias
Non minor est de materitz denomina
tione distensus : Nonnulli scoriam ferri;,
quidam salem, aut alumen, aliqui Magne-
siam, Cadmiam, Chalcanthum: non desue-
runt, qui Arsenicumbenedic"tam h&wcmate-
riamesse adeofirmiter sibi persuaserint, ut
deeoillud Sibyllaz indigitatum velint, sed
&recitemus versus, sic autem Sibylla dicit.
nes, capiilos,ovorum putamina, & ne quid
turpitudinis desit, sluorem menstruum, aut
sanguinem humanum, mumiarumque con-
dituram asTumunt. Quidam tandem in ter- varU 'dt
ra, aqua, aere, in stabulis, ac latrinis in-^jjjj^
quirendum eiTe censent; & quamvis (apien-sententu;
tiores haec omnia de sale ubique reperibili
sub allegoria quadam intelligi debere pu-
tent: multi tamen, uti Bacon,sub reali sensu, Bacoi*
Ll l . uti