Kircher, Athanasius: Athanasii Kircheri ... Mundus subterraneus, in XII libros digestus: quo divinum subterrestris mundi opificium, mira ergasteriorum naturae in eo distributio ... universae denique naturae maiestatis & divitiae summa rerum varietate exponuntur ... (Band 2): In V libros digestus, quibus mundi subterranei fructus exponuntur (Amsterdam, 1678)

LIB. XIL ARS CHYMIURGICA. 441

Caj>. I. aurum vere & propriein liquorem potuia-
ptum solvi possit, redu<5tumqueiis,quas ja-
stitant, virtutibus mirificis instru&um sit

Aurum itaque, ut potahile fiat, aliqui ve-
rum naturale &simplexin laminulasprius
redactum, ohryzum, inquam, studiosissime*

ArErmantomnes ii,qui factitio illi />^i/s/<?-!prsserunt&purum putumminerale velso-
^r«w/^/^/iplusasquoaddicl:isunt,pseudo-;lidum, aut ex ramentis aureis influmini-
chymici; sine quo nempe aurum inliquo-(bus repertis;aisvpov quoque, siveignemnun-
rem reduci non posleautumant; undefaci- quam expertum aslumunt: alii in discreto
lecontra illos concluditur,quodsicuti/j/'^ selecluaurumignes jampasTuminmagiste-
illedecantatisTimus nunquam inrerumna-irium iumunt, imo ne aurumquidemusua-
tura fuit, ita & aurum potahile ; adeoque|leMonetariorum Aurificumque, (quosZy-
frustra tot expensis laboribusque sese in goftatas, Docimastas & Chryfoplaslas vocant,)
auri potahilis confestione conficiant Al- dedignantur: Auro melioris notae compa-
chymista;. irato de menstruis aurum in liquorem dis-
op^cfde Paracelfus, uti in omnibus minime sibi solventibus non minus inter Artifices est
auropota- constans ,itaquoqueinauri pothhilis confe- dissidium: PolTunt autem dupliciter const-
bih. cl:ione oppido lubricus & instabilis reperi- derari menstrua; unum ex corrosivis mi-
tur: aitenim, aurumpotahile eHe&uri liquo-neralibus; alterum ex vegetabili oecono-
rem sine admistione alicujus corrosivi pau- mia depromptum; illud uti prorsus pericu-
cissimisnotum; quitamenposteain Lihro de losum est,ita nonfacileadhibendum cen-
vitalonga sibiaperte contradicit, vhiaurum seam ; alterumnonitem , cum sinelsesione
potahile percorrosivafacliumadeo commen-
dat, ut sine iis non separatis, sedunama-
nentibus mortuum appellet: putat enim
contra omnium opinionem , corrosiva ob

ulla aut damno asiumi queat; nec sufficit
menstruumcorrosivum aliis medicamentis
& edulcorationibuscorrigi posse; Quamvis
enim varia quae causticam eorum virtutem

tta«,

auri praesentiam fieri salutifera; quod dum obtundere queant, dari poslint, non talia
vel ipse videret, eumque erroris commissi tamen,quas spirituososalium corpusculasta-
pceniteret, Lihro Archidox. per circulatam timomni vicausticaprivent; Tantatamen
saepius vini quintam esfentiam , id se posise est nonnullorum Alchymistarum in auri
conficere putat,hoc pafto sine corrosivis re- dislblutione obstinatio, ut nullohabito ad
steidparariposlepersuasus. menstruum respedtu, quibusvis etiam le-
Aurum Altera sententia est eorum, qui asserunt, thiferis illud eliquare contendant; hujus fa-
^^«//"dwrwwnullomodoinliquoremdisTolvi pos- rinse sunt sequentia menstrua, olea Scliquo- tucutAl-
mmsenten- se ob indomitam ejus naturam &firmitudi- res stillatitii exargentovivo suhlimato;aquaz fu™i»m-
nem, quasineulla suinoxaautdetrimento sortes sive regits , aut etiam Jiygice ; falis ropotabiii
etiam validisfimis ignibus&diuturnis nul ammoniaci Juhtimati solutum ; folutum saliscen$"endo'
la parte pondens deperdita resistit, nequej arfenici , acetum radicatum , oleum vitrioli
quantumvis acribus menstruis aliisque i-|acerrimum ; hydrargyrum ; quorum insi-
gnium ,cupellae, fornacumque examinibus tas a natura perniciosas qualitates cum nul-
Iaartesea suis menstruis separare posle vi-
derent, ad vegetabilis naturss solventiase
converterunt; cujusmodi sunt liquor mellis ^marat^-
& savorum mannaque minus alper iuccus, Mcbymisi*
quidam etiam utuntur aceto, muria, aaro,ma"rofoU
? 1 - o „ ■ i- i- vends u-
jucco Berberis & Limonum; ahus hquor extmtur.
sale essentiali tartari septena extractione
prsparato mixtus cum vini spiritu autquin-

corrumpi potest, & si quandoque aquis forti-
huszxxt hydrargyro distblvatur, evaporata ta-
men humiditate menstruorum, mox in pri-
mum naturae suasstatumreducitur: accedit,
quod id in liquorem hoc paclo resolutum,
non dicam potui salutiferum, ut potius
quam maxime noxium & perniciosum, ob
corrosivam in liquore latentem faculta-

cardanus, tem comperiatur; ita putant Cardanus, Bac-1 ta esfentia; spiritu vini descensorii ligno-
Baccius; cjm ^ Ccesalpinus aliique Chymiastri. Unde rum nitrosorum adjecto proprio saleutun-

tur; Qui vero mitiora volunt, pro men-
struisasfumunt fpiritumvini , ieuaquam vi~
tce, succum herherisSi limonum perretortam

Libavsus. reete Libavius: Ridendifunt, qui aurum hy
vari&sen- drargyro per crehras evaporationes ehrium,
^thommde hinc ad candelam liquescens potabilis nomine
auropota- ohtrudunt. Nos admittimus Suchtenianam \ tantum distillatum; alii citrini pomi aci
blh' sententiam, qui aurum potahile medicorum dum succum , acetum , vinum malvaticum,
vocat, formam ex antimonio extra6tam \aquam huglossaz suo sale tinstam, liquorem
rubeam quidem, dum liquida est, sed au-' stillititiumex/d/<? saccharicandi, utvocant,
joan. Bapt. reamin Coagulato. loannes BaptiJIa Birellus \ calcinati extraclum per spiritum vini, li-
quori punicorum acidorum aurantiorumque a-

Bircllus. auro p0taDjij exhibet tincturam auri:
Lullus. Lullus calcem ejusdem auri, de quibus fu-
Paracels. sistime & contentiosiiTime videas Paracel-
Quercet. sum, Quercetanum , Birellum, Ulstadium , My-
^ellus' //«w,aliosqueinnumeros. Sedjammodum,
quo auro in liquorem solvendo utuntur
Chymici,ea quafieri potest ctee^&Uexami-
nemus.
Tom.II.

cidorum juntftum distillatumque. Atque his-
cemenstruis putant Chymici aurum solvi
posse. Sed quirem accuratiori rationistru-
tina ponderaverit, videbit aurum nonnisl
mineralium liquorumope solvi posle. Bo- ,Succus
v r * . './• j.rc 1 .plantarum
tanicu vero juccts non niii dimculter, wxiimnmrm
experientia me docuit: Aureus enim num- *jssWwir.
Kkk mus