Kircher, Athanasius: Athanasii Kircheri ... Mundus subterraneus, in XII libros digestus: quo divinum subterrestris mundi opificium, mira ergasteriorum naturae in eo distributio ... universae denique naturae maiestatis & divitiae summa rerum varietate exponuntur ... (Band 2): In V libros digestus, quibus mundi subterranei fructus exponuntur (Amsterdam, 1678)

S^X'1! LIB. XII. DE ARTF ViTRIARIA. 477
Cty.III.liqua; Est enim mira & abdita vis cerisad pressionem :hocpafto : Aurum aquaregia
Smaragdum, qua facile coeunt. iblutum distilletur iterum iterumque.donec
J •• Z Topazii Topavius sit, colliquatiscerussae quadran- planesolutumsit; deinde abstraclaaquaus-
^ 112j «»/«'«. te ^&semiuncia crystalli in fornace vento- jque ad oleositatem reponitur in cella, quod
sa, quam anemiam vocant, intra catinum ar- ibi tandem in erystallosrubentesabit, in au-
giM munitum clausumque; per cerujjam hic jrum tamen, uti alibi docuimus, reducibiles.
aliudnonintelligitur,nisiw/A-/»/^w//,quam J z.Argentumm crystalloscogitur, sisolve- sog^&
& alii alhum Hifpanicum vocant. Quidam jrisidaquaforti, solutio clara a fa?cibus de- Te/clu
huncquoque componuntexcalceaeris,mi- purgata distillatur ad mediam partem , ex
nio nativo & crystallo adjefta calcejovis quibusincellaconsistuntlapilli, quielabo-
quadrupla;quamvisexhisegonontamTo- rantur deinde, ut fiat medicina vel contra
epilepsiam, velad gemmam consiciendam.
3. Exare crystallos colligunt, solvendo & qui
aes aqua forti, sumitur aes ustum adinstar san- csr//talJe~
guinis rubicundum, solutiofiataddigeren-
dum per mensem in vitro forti, donec cry-
stalli virides consistant.exquibus&tinstu-
ra fit Veneris & oleum inde extrahitur.
Nos verd in nostro pharmacopceio nullo
paenenegotionitrum &vitriolum, quod aes
liquidum dicimus, in crystallos ducimus,
vel per stillatitiam aquam, vel spiritum vini
solvendo,& per colatorium transigendo;hoc
enim Soli in catino fistili expositum , in
pulchros crystalli hexagonos efflorescit.
4. Ferrum crystallizat oleo rubro chal- Fcrrum
canthi cum duplo aquae fontanae; inhacmi- Jg/Jtf
stura solvitur eliquati ferri scobs;solutio per
filtrum purgata coquitur in vitro ad tertiam
partem remanentem; quae deinde frigido
reposita loco lapillos separat, qui tandem
aqua stillatitia purgantur, filtranturque,
donec tandem coagulati nitidissimam cry-

pazium, quam Chrysolithum conssari exi
stimem.
Hyacinthi Hyacinthus ccerulei coloris fit ex praspa
conte >°- ratocrystallo,&cerussaebinisunciis, addita
r£ vitrioli. Joannes Baptijia Portam Hyacin-
tho conficiendo sic procedit:capit salis com-
munis j- partes ,halonitri 1. miscet & proji-
cit in plumbum liquefadhim , agitatque
eum spatula ferrea & fiet cinis, quem ablu-
. tum pure eliquat in gemmam. Si vero hunc
ex creruleo rubrum esficere velis, cape silicis
, albi partes4, cinerisplumbi, sive cerussae 2,
'■•"•ri nitri 4;squammarumferri duas drachmas;
in fornace concoque, & habebisHyacin-
:* "L thum rubrum.
• . RuhM Ruhinum praestantissimum JfaacusHollan-
■ r conseiiw. ^yro je msneralilus ^ una cuni paracelso
!5 esficereseposseputattinsturarubealapidis
philosophorum; sed uti lapis iste philoso-
phorum a nemine hucusque visus fuit, ita
; quoque de Rubino omnibus rubinis&car-
iMUHHjMl bunculis orientalibus praestantiori confi
tt;t : t HriM ciendo, nulla fides praestari debet: sed de j stalli indolem assumant.
r c: k sk hocin sequentibus iusius. Unde vero ex
. .,. :i:c;s y<;r:. metallicis calcibus tanta colorum diverfi-
m •' ■'itJ'^- tas, mirum cuipiam videri posset. Verum
qui ea , quse in Oftavo & in Nono Lihro tradi-
4 :*'x |"2 dimus, recte perceperit.originemcolorum
^/^■nonpotest nonvidere; sal metallorum, o-
cjuos cohres mniumhorum efFestor est: Est enim color
adducam. cceruleusnil aliudquam sal argenti, exquo
descendunt lapides pretiosi; ex cerussa stan

s. Stannum crystallizat, si adjeclo sulphu- Stannum
re comburatur in cinerem, sive calcem; vel ^Zffi1*'
etiam per acetum stillatitium ejuscetussa
extrahatur; Extra&asolvituraquapluviali
priusdistillata; solutio filtrata coagulatur
in lentissima balnei evaporatione, repeten-
dumqueesthocopus septies; donec ultimo
emergant lapilli crystallini puri & limpidi;
& Lapillijovis dicuntur.
6. Plumhum in crystallos cogitur eodem Plumbum
ta disferentescoloris graduscooperantibusjmodo, quo stannum, ex cerussa videlicet, %L^aU

ni & minio plumbi arte simul & natura jux-

r* jji —-------------------O---------1------—---, ... , "w ^«u...., ——- ' —• — -
\idem existunt. Ex spiritu aeris fit sal, & dein-1 vel minio,quod inaqua dulci prius solvatur,

de oleum, quod auro jun&um constituit eli-
Aqua, ad xirad Smaragdum.Ex croco Martisfit Mer-
;trr ■> ^ ^ gem^^ Potissimum,
identa. & ad adamantes formandos peridonea.
Nullum p«ne minerale aut metallum
est,quod in crystallum coginonpossit; &
ratio in promptu est, quum subsistentia so-
lida mineralium metallorumque, nil aliud
sit, quamsalina vis Naturs,qua?:utiomni-
bus, uti in Sexto Lihro ostendimus,vim con-
densativam confert, ita quoque ad consi-

solutum filtretur coaguleturque; & hoc to-
tiesrepetes, donec crystallinoslapillos ef-
ssorescentes purissimos comperies.
Hoc pafto mercurium,sulphur caeteraque
mineralia in crystallos cogunt Spagyrici.
Verum quiade iisalibi quoquediclumest,
iishicimmorari noluimus.
Ad artificiavitrea & smaltea, seu mavis ™vf^
encaustica reduci possunt illae menja, quae^^.
hodie speftantur Roma?, uti nova, ita rara in- sarumw*.
ventione admirandae, qu£E sane tanta ele-^10'
stendum firmitudinem praestat, & maxime I gantia & nitore fulgent, ut qui artificium

in crystallo caeterisque diaphanisgemmis,, ignorat, easexnitidissimis marmoribus, ja-

qui puri puti differentium salium efTe<ftus ] spidibus , alabastris casterisque magni pre-
sunr, elucescit; & experientiaconvincitin i tii lapidibus confecl:as putet. Artificium
Arte Spagyrica. I saneelegantissimumpaucisdescribam. Cer- ScaioJaA
iomoTo *• Aurum 111 Crystallos cogi potest per j tum Talci genus, quam ^/W^w vocant, exPiss"fa-

crystetlksiat, sublimationem vehementemque ignis ex-j Sicilia,ubisrequensejusproventusest,non^
Ooo 3 sine