DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.25716#0031
wanie tego państewka obliczone było na powolny rozkład
i deprawację Polaków. Toteż nie ulega wątpliwości, że mło-
dzi romantycy mieli rację [...], klasycy wychwalali to poda-
rowane z łaski państewko, nie wiedząc, iż wcale nie chodzi
już o rozsądną ugodę czy starannie odmierzone ustępstwa.
Albowiem ponownie, jak w roku 1795, poszło znów o ist-
nienie, czyli o wszystko”32.
Osiągnięcia Królestwa Polskiego
w sferze kultury
Kilkunastoletni żywot coraz bardziej zależnego od Ro-
sji Królestwa Polskiego przyniósł jednak, jak to już pod-
kreślał Jełowicki, znaczny rozwój Warszawy i pozwolił na
realizację i rozwinięcie wielu idei polskiego oświecenia,
zrodzonych jeszcze przed ostatecznym upadkiem I Rze-
czypospolitej w 1795 roku. Wśród tych idei znajdowały się
m.in. plany założenia w Warszawie Uniwersytetu i Szkoły
Sztuk Pięknych. Jest całkiem oczywiste, że to wybitni Po-
lacy tamtej epoki — Stanisław Kostka Potocki i Stanisław
Staszic (1755-1826) (il. 4 i 10) oraz kilku innych przedsta-
wicieli elit intelektualnych Warszawy - stworzyli koncepcję
wyższej uczelni, do której car Rosji i król fragmentarycz-
nie tylko odrodzonej Polski zechciał się przychylić. Wraz
z Uniwersytetem rozwijało się miasto stołeczne. Wzniesio-
no w nim wiele monumentalnych budowli, takich jak Te-
atr Wielki, gmachy Ministerstwa Skarbu i Komisji Rządo-
wej Przychodów i Skarbu (na obecnym placu Bankowym)
oraz pałace Paca, Mostowskich i Staszica. Prężnie rozbu-
dowujące się miasto wymagało również regulacji urbani-
stycznych. W latach 1815-1830 powstały najważniejsze pla-
ce Warszawy: Zamkowy, Teatralny, Bankowy, Warecki,
Trzech Krzyży i Małachowskiego33. W tym czasie założo-
no Bank Polski, Towarzystwo Kredytowe Ziemskie i To-
warzystwo Oszczędności. Ufundowano również słynne
pomniki ku czci Kopernika i księcia Józefa Poniatowskie-
go oraz odnowiono kaplicę z sercem Jana III Sobieskiego
w kościele Kapucynów na Miodowej34.
W ciągu piętnastu lat trwania Królestwa, dzięki dobrze
rozwijającemu się przemysłowi, ludność stolicy wzrosła
28
i deprawację Polaków. Toteż nie ulega wątpliwości, że mło-
dzi romantycy mieli rację [...], klasycy wychwalali to poda-
rowane z łaski państewko, nie wiedząc, iż wcale nie chodzi
już o rozsądną ugodę czy starannie odmierzone ustępstwa.
Albowiem ponownie, jak w roku 1795, poszło znów o ist-
nienie, czyli o wszystko”32.
Osiągnięcia Królestwa Polskiego
w sferze kultury
Kilkunastoletni żywot coraz bardziej zależnego od Ro-
sji Królestwa Polskiego przyniósł jednak, jak to już pod-
kreślał Jełowicki, znaczny rozwój Warszawy i pozwolił na
realizację i rozwinięcie wielu idei polskiego oświecenia,
zrodzonych jeszcze przed ostatecznym upadkiem I Rze-
czypospolitej w 1795 roku. Wśród tych idei znajdowały się
m.in. plany założenia w Warszawie Uniwersytetu i Szkoły
Sztuk Pięknych. Jest całkiem oczywiste, że to wybitni Po-
lacy tamtej epoki — Stanisław Kostka Potocki i Stanisław
Staszic (1755-1826) (il. 4 i 10) oraz kilku innych przedsta-
wicieli elit intelektualnych Warszawy - stworzyli koncepcję
wyższej uczelni, do której car Rosji i król fragmentarycz-
nie tylko odrodzonej Polski zechciał się przychylić. Wraz
z Uniwersytetem rozwijało się miasto stołeczne. Wzniesio-
no w nim wiele monumentalnych budowli, takich jak Te-
atr Wielki, gmachy Ministerstwa Skarbu i Komisji Rządo-
wej Przychodów i Skarbu (na obecnym placu Bankowym)
oraz pałace Paca, Mostowskich i Staszica. Prężnie rozbu-
dowujące się miasto wymagało również regulacji urbani-
stycznych. W latach 1815-1830 powstały najważniejsze pla-
ce Warszawy: Zamkowy, Teatralny, Bankowy, Warecki,
Trzech Krzyży i Małachowskiego33. W tym czasie założo-
no Bank Polski, Towarzystwo Kredytowe Ziemskie i To-
warzystwo Oszczędności. Ufundowano również słynne
pomniki ku czci Kopernika i księcia Józefa Poniatowskie-
go oraz odnowiono kaplicę z sercem Jana III Sobieskiego
w kościele Kapucynów na Miodowej34.
W ciągu piętnastu lat trwania Królestwa, dzięki dobrze
rozwijającemu się przemysłowi, ludność stolicy wzrosła
28