DOI Artikel:
Skrzyniarz, Sławomir: Diabolus tamquam leo rugiens: z badań nad znaczeniem motywu lwa na sarkofagach chrześcijańskich epoki przedkonstantyńskiej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.17164#0011
MODUS
Prace z historii sztuki
I(1999)
Sławomir Skrzyniarz
Diabolus tamąuam leo rugiens.
Z badań nad znaczeniem motywu lwa
na sarkofagach chrześcijańskich
epoki przedkonstantyńskiej*
Od czasu ukazania się monumentalnego dzieła Josepha Wilperta I sarco-
fagi cristiani antichi1 opublikowano wiele prac polemizujących z prezento-
wanymi tam tezami2. Krytyka dotyczyła, po pierwsze samej metody Wilper-
ta, która według słów Th. Klausera charakteryzowała się oderwaniem
archeologii chrześcijańskiej od studium późnego antyku i zdominowaniem
* Artykuł jest zmienioną wersją części rozdziału pracy magisterskiej pt. O TIONHPOE. Szatan
i demony (diabły) w sztuce wczesnochrześcijańskiej i bizantyńskiej - studium, ikonograficzne:
systematyka wizerunków, ich geneza, znaczenie i rozwój, Kraków 1995 (maszynopis w Instytu-
cie Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego), napisanej pod kierunkiem prof. dr hab.
Anny Różyckiej Bryzek, której pragnę podziękować za wszechstronną pomoc w czasie pisania
pracy i przygotowywania artykułu do druku. Wyrazy wdzięczności winien jestem również pa-
nom profesorom Maciejowi Salamonowi i Januszowi A. Ostrowskiemu oraz dr Marlii Mun-
dell-Mango z Ashmolean Museum w Oksfordzie. Artykuł został złożony do druku w 1995 r.
Spośród licznych prac podejmujących temat znaczenia tradycji pogańskiej dla genezy ikonogra-
fii chrześcjańskiej, jakie ukazały się od tego czasu, pragnę wymienić trzy szczególnie moim zda-
niem istotne: J. Engemann, Deutung und Bedeutung fruhchristlicher Bildwerke, Darmstadt
1997; W. Kemp, Christliche Kunst. Ihre Anfange, ihre Strukturen, Miinchen 1998; J. Elsner,
Roman Art and Christian Triumph, Oxford-New York 1998, zwłaszcza s. 199-235.
1 G. Wilpert, I sarcofagi cristiani antichi, t. 1, Roma 1929; t. 2, Roma 1932.
2 Ogólnie o roli Wilperta w rozwoju badań nad sztuką wczesnochrześcijańską i o przebiegu po-
lemiki z jego poglądami zob. F.W. Deichmann, Archeologia chrześcijańska, tł. E. Jastrzębow-
ska, Warszawa 1994, s. 29, 32-34, 43.
7
Prace z historii sztuki
I(1999)
Sławomir Skrzyniarz
Diabolus tamąuam leo rugiens.
Z badań nad znaczeniem motywu lwa
na sarkofagach chrześcijańskich
epoki przedkonstantyńskiej*
Od czasu ukazania się monumentalnego dzieła Josepha Wilperta I sarco-
fagi cristiani antichi1 opublikowano wiele prac polemizujących z prezento-
wanymi tam tezami2. Krytyka dotyczyła, po pierwsze samej metody Wilper-
ta, która według słów Th. Klausera charakteryzowała się oderwaniem
archeologii chrześcijańskiej od studium późnego antyku i zdominowaniem
* Artykuł jest zmienioną wersją części rozdziału pracy magisterskiej pt. O TIONHPOE. Szatan
i demony (diabły) w sztuce wczesnochrześcijańskiej i bizantyńskiej - studium, ikonograficzne:
systematyka wizerunków, ich geneza, znaczenie i rozwój, Kraków 1995 (maszynopis w Instytu-
cie Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego), napisanej pod kierunkiem prof. dr hab.
Anny Różyckiej Bryzek, której pragnę podziękować za wszechstronną pomoc w czasie pisania
pracy i przygotowywania artykułu do druku. Wyrazy wdzięczności winien jestem również pa-
nom profesorom Maciejowi Salamonowi i Januszowi A. Ostrowskiemu oraz dr Marlii Mun-
dell-Mango z Ashmolean Museum w Oksfordzie. Artykuł został złożony do druku w 1995 r.
Spośród licznych prac podejmujących temat znaczenia tradycji pogańskiej dla genezy ikonogra-
fii chrześcjańskiej, jakie ukazały się od tego czasu, pragnę wymienić trzy szczególnie moim zda-
niem istotne: J. Engemann, Deutung und Bedeutung fruhchristlicher Bildwerke, Darmstadt
1997; W. Kemp, Christliche Kunst. Ihre Anfange, ihre Strukturen, Miinchen 1998; J. Elsner,
Roman Art and Christian Triumph, Oxford-New York 1998, zwłaszcza s. 199-235.
1 G. Wilpert, I sarcofagi cristiani antichi, t. 1, Roma 1929; t. 2, Roma 1932.
2 Ogólnie o roli Wilperta w rozwoju badań nad sztuką wczesnochrześcijańską i o przebiegu po-
lemiki z jego poglądami zob. F.W. Deichmann, Archeologia chrześcijańska, tł. E. Jastrzębow-
ska, Warszawa 1994, s. 29, 32-34, 43.
7