DOI Artikel:
Walanus, Wojciech; Muzeum Narodowe w Krakowie [Mitarb.]: Polyptyk z Lusiny ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie, nowe spostrzeżenia
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.17165#0083
15. Schofstain, Retabulum Pokłonu Trzech
Króli, Zwiastowanie, fot. S. Stępniewski
(Pototeka Instytutu Sztuki PAN)
Wally Wallerand pierwszy dostrzegł związek Adoracji Dzieciątka z tej na-
stawy z lusińską sceną Pokłonu pasterzy. Autor ten uznał, iż oba reliefy
czerpią z tego samego, nieznanego wzoru108. Według Małgorzaty Kier-
kus-Prus wzorem tym był wspomniany już berliński rysunek Stwosza.
■Dodatkowo badaczka wskazała na zależność Zwiastowania z elbląskiej
nastawy od poświęconej temu tematowi kwatery poliptyku z Lusiny109.
Niewątpliwie, Zwiastowanie i Adoracja Dzieciątka z Elbląga powstały
Pod wpływem odpowiednich reliefów poliptyku z Lusiny. Świadczą o tym,
Prócz kompozycji scen, także szczegóły układów draperii. W Zwiastowa-
niu (il. 15) przejęto meandryczny zarys krawędzi poły płaszcza Marii, za-
kończonej charakterystycznym, wysuniętym rogiem. W Adoracji Dzie-
ciątka, prócz gestów i póz pasterzy powtórzono także przebieg niektórych
fałd płaszcza Marii, a przede wszystkim jego małżowinowe zakończenie.
Należy więc przypuszczać, że twórca snycerki retabulum elbląskiego,
Schofstain, przebywał w Krakowie, gdzie poznał poliptyk z Lusiny z au-
topsji110. Czas powstania retabulum Pokłonu Trzech Króli nie został pew-
nie określony. Większość badaczy opowiada się za datą około r. 1510 lub
P° r. 1511, na podstawie zależności niektórych kwater od drzeworytów z
Życia Marii Diirera111.
108 \y Wallerand, Altarkunst des Deutschordensstaates Preuflen unter Diirers Einflufi,
Danzig 1940 (= Bau- und Kunstforschung im Deutschen Osten, red. W. Drost, E. Witt, t. 12),
8- 25-26 i 30; il. 11.
109 Kierkus-Prus (przyp. 76), s. 96-97, 98.
110 Tamże, s. 130.
m Przegląd stanu badań w: Rzeźba elbląska około 1500 roku. Katalog wystawy, Muzeum
w Elblągu czerwiec-wrzesień 1998, opr. W. Rynkiewicz-Domino, Malbork 1998, nr kat. 8, s.
24-28, il. 19-23, tab. II-III; tu datowanie pomiędzy r. 1494 a 1514; Kierkus-Prus (przyp. 76)
a- HO datuje na lata 1511-15, opierając się na zapożyczeniach z rycin Diirera i podobień-
8twach do niektórych rzeźb Tilmanna Riemenschneidera z lat 1505-1510.
79
Króli, Zwiastowanie, fot. S. Stępniewski
(Pototeka Instytutu Sztuki PAN)
Wally Wallerand pierwszy dostrzegł związek Adoracji Dzieciątka z tej na-
stawy z lusińską sceną Pokłonu pasterzy. Autor ten uznał, iż oba reliefy
czerpią z tego samego, nieznanego wzoru108. Według Małgorzaty Kier-
kus-Prus wzorem tym był wspomniany już berliński rysunek Stwosza.
■Dodatkowo badaczka wskazała na zależność Zwiastowania z elbląskiej
nastawy od poświęconej temu tematowi kwatery poliptyku z Lusiny109.
Niewątpliwie, Zwiastowanie i Adoracja Dzieciątka z Elbląga powstały
Pod wpływem odpowiednich reliefów poliptyku z Lusiny. Świadczą o tym,
Prócz kompozycji scen, także szczegóły układów draperii. W Zwiastowa-
niu (il. 15) przejęto meandryczny zarys krawędzi poły płaszcza Marii, za-
kończonej charakterystycznym, wysuniętym rogiem. W Adoracji Dzie-
ciątka, prócz gestów i póz pasterzy powtórzono także przebieg niektórych
fałd płaszcza Marii, a przede wszystkim jego małżowinowe zakończenie.
Należy więc przypuszczać, że twórca snycerki retabulum elbląskiego,
Schofstain, przebywał w Krakowie, gdzie poznał poliptyk z Lusiny z au-
topsji110. Czas powstania retabulum Pokłonu Trzech Króli nie został pew-
nie określony. Większość badaczy opowiada się za datą około r. 1510 lub
P° r. 1511, na podstawie zależności niektórych kwater od drzeworytów z
Życia Marii Diirera111.
108 \y Wallerand, Altarkunst des Deutschordensstaates Preuflen unter Diirers Einflufi,
Danzig 1940 (= Bau- und Kunstforschung im Deutschen Osten, red. W. Drost, E. Witt, t. 12),
8- 25-26 i 30; il. 11.
109 Kierkus-Prus (przyp. 76), s. 96-97, 98.
110 Tamże, s. 130.
m Przegląd stanu badań w: Rzeźba elbląska około 1500 roku. Katalog wystawy, Muzeum
w Elblągu czerwiec-wrzesień 1998, opr. W. Rynkiewicz-Domino, Malbork 1998, nr kat. 8, s.
24-28, il. 19-23, tab. II-III; tu datowanie pomiędzy r. 1494 a 1514; Kierkus-Prus (przyp. 76)
a- HO datuje na lata 1511-15, opierając się na zapożyczeniach z rycin Diirera i podobień-
8twach do niektórych rzeźb Tilmanna Riemenschneidera z lat 1505-1510.
79