DOI Artikel:
Wójcik, Agata: „Myśl artystyczna”, która przeniknęła do „knajp”: Wnętrza restauracyjne w Starym Teatrze w Krakowie projektu artystów związanych z Towarzystwem Polska Sztuka Stosowana
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.44918#0129
mahoniu. Natomiast boazeria została pomalowana na kolor zielonkawo-niebieski,
nad nią na białych ścianach umieszczono fryz ornamentalny inspirowany brzękad-
łami przypinanymi do pasów krakowskich, a utrzymany w kolorystyce niebieskiej
i złotej. Salę oświetlały kinkiety, a także ciekawe żyrandole elektryczne, zawieszo-
ne na łańcuszkach, wykonane z ciętej w ażurowe wzory blachy, z odsłoniętymi
żarówkami. Na współczesnych ta aranżacja robiła wrażenie spokojnej i poważnej,
kontrastującej z innymi salami9.
Z sali projektu Trojanowskiego przechodziło się do mniejszej sali restauracyjnej
projektu Wojtyczki (il. 3-5). Także ten artysta musiał poradzić sobie z zaaranżo-
waniem niewielkiej przestrzeni, niezbyt dobrze oświetlonej. Wojtyczko starał się
maksymalnie wykorzystać przestrzeń, dlatego ustawił stoły wzdłuż ścian, zapro-
jektował także narożną kanapę o bardzo prostej formie. Artysta wyszedł obronną
ręką z kolejnych przeszkód. Kaloryfer umieszczony przy drzwiach obudował szafką,
grzejnik zasłoniła metalowa, dekoracyjna zasłona, w nastawie znalazły miejsce prze-
szklone szafki i zegar. Do wnętrza zaprojektował, podobnie jak Trojanowski, dwa
typy krzeseł - z drewnianym siedziskiem i oparciem, a także wersję wyściełaną z po-
ręczami. Niewiele można powiedzieć o stołach, na zdjęciach zasłoniętych obrusami.
Zarówno krzesła, jak i obudowę kaloryfera łączy ornamentyka mająca swoje źródła
w zdobnictwie ludowym. W oparciach krzeseł odnaleźć można serduszka, motyle,
rozetki, linie faliste; fartuszki oskrzynienia krzeseł zakończone są, podobnie jak meble
ludowe, falistymi liniami, a górne ramiaki i wsporniki pod poręczami inspirowane
wycinankami ludowymi, które kolekcjonowało tpss. Wycinanki z antytetycznie
ujętymi ptakami stały się także punktem wyjścia do stworzenia osłony kaloryfera,
na której ukazano dwie kaczki ujęte w stylizowane gałązki i girlandy. Wojtyczko
nadał sali jasną, pogodną tonację. Jasny kolor miały już mahoniowe politurowane
meble. Nie wiadomo, jaki kolor miały obicia na meblach. Obecnie jeden egzemplarz
przechowywany jest Muzeum Mazowieckim w Płocku, jednakże nie zachowała się
oryginalna tkanina. Można przypuszczać, że była ona niebieska, ponieważ taki ko-
lor wykorzystał projektant, wykonując zbliżony komplet mebli na zlecenie państwa
Dziewulskich z Warszawy10. Ściany zostały obite do wysokości 1,5 metra kilimem
koloru kremowego z motywami ludowymi „drzewek” i „wieńców” o barwie fioletowej
i żółtej. Fragment takiego kilimu przechowywany jest w Muzeum Narodowym w Kra-
kowie. Nad kilimem przybito złoconą listwę. Ścianom nadano kolor jasnoróżowy11.
Na parterze znalazła też miejsce sala bufetowa, którą zaprojektował Czajkow-
ski (il. 6-8). Niestety zachowane zdjęcia nie pozwalają zbyt wiele powiedzieć na
temat aranżacji przestrzeni tej sali, ukazują one jedynie pojedyncze meble. Do
bufetu artysta zaprojektował kredens, dwie szafy na szkło i dwa typy krzeseł, nie
wiadomo, czy towarzyszyły im stoły. Gdy Czajkowski projektował meble do jadalni
dla Władysława Reymonta, które były powtórzeniem kompletu z Starego Teatru,
wówczas pojawił się w tym zestawie stół12. Meble wykonane zostały z jesionu. We
wszystkich sprzętach widoczne były cechy łączące je z meblarstwem epoki bie-
dermeieru. Zauważyli to już współcześnie krytycy, którzy pisali: „Mile uderza na
9 Stary Teatr, s. 1-2.
10 Biblioteka Akademii Sztuki Pięknych w Krakowie, teki Jerzego Warchałowskiego, Wystawa
„polskiej sztuki stosowanej”, 5 iii 1908, sygn. 20028, k. 12-13.
11 Stary Teatr, s. 1-2.
12 Część kompletu mebli do jadalni Władysława Reymonta znajduje się w Muzeum Literatury
w Warszawie.
5. Ludwik Wojtyczko,
fotel z mniejszej sali
restauracyjnej w Starym
Teatrze w Krakowie,
zdj. ze zbiorów Gabinetu
Rycin Akademii Sztuk
Pięknych w Krakowie.
Myśl artystyczna”, która przeniknęła do „knajp”...
127
nad nią na białych ścianach umieszczono fryz ornamentalny inspirowany brzękad-
łami przypinanymi do pasów krakowskich, a utrzymany w kolorystyce niebieskiej
i złotej. Salę oświetlały kinkiety, a także ciekawe żyrandole elektryczne, zawieszo-
ne na łańcuszkach, wykonane z ciętej w ażurowe wzory blachy, z odsłoniętymi
żarówkami. Na współczesnych ta aranżacja robiła wrażenie spokojnej i poważnej,
kontrastującej z innymi salami9.
Z sali projektu Trojanowskiego przechodziło się do mniejszej sali restauracyjnej
projektu Wojtyczki (il. 3-5). Także ten artysta musiał poradzić sobie z zaaranżo-
waniem niewielkiej przestrzeni, niezbyt dobrze oświetlonej. Wojtyczko starał się
maksymalnie wykorzystać przestrzeń, dlatego ustawił stoły wzdłuż ścian, zapro-
jektował także narożną kanapę o bardzo prostej formie. Artysta wyszedł obronną
ręką z kolejnych przeszkód. Kaloryfer umieszczony przy drzwiach obudował szafką,
grzejnik zasłoniła metalowa, dekoracyjna zasłona, w nastawie znalazły miejsce prze-
szklone szafki i zegar. Do wnętrza zaprojektował, podobnie jak Trojanowski, dwa
typy krzeseł - z drewnianym siedziskiem i oparciem, a także wersję wyściełaną z po-
ręczami. Niewiele można powiedzieć o stołach, na zdjęciach zasłoniętych obrusami.
Zarówno krzesła, jak i obudowę kaloryfera łączy ornamentyka mająca swoje źródła
w zdobnictwie ludowym. W oparciach krzeseł odnaleźć można serduszka, motyle,
rozetki, linie faliste; fartuszki oskrzynienia krzeseł zakończone są, podobnie jak meble
ludowe, falistymi liniami, a górne ramiaki i wsporniki pod poręczami inspirowane
wycinankami ludowymi, które kolekcjonowało tpss. Wycinanki z antytetycznie
ujętymi ptakami stały się także punktem wyjścia do stworzenia osłony kaloryfera,
na której ukazano dwie kaczki ujęte w stylizowane gałązki i girlandy. Wojtyczko
nadał sali jasną, pogodną tonację. Jasny kolor miały już mahoniowe politurowane
meble. Nie wiadomo, jaki kolor miały obicia na meblach. Obecnie jeden egzemplarz
przechowywany jest Muzeum Mazowieckim w Płocku, jednakże nie zachowała się
oryginalna tkanina. Można przypuszczać, że była ona niebieska, ponieważ taki ko-
lor wykorzystał projektant, wykonując zbliżony komplet mebli na zlecenie państwa
Dziewulskich z Warszawy10. Ściany zostały obite do wysokości 1,5 metra kilimem
koloru kremowego z motywami ludowymi „drzewek” i „wieńców” o barwie fioletowej
i żółtej. Fragment takiego kilimu przechowywany jest w Muzeum Narodowym w Kra-
kowie. Nad kilimem przybito złoconą listwę. Ścianom nadano kolor jasnoróżowy11.
Na parterze znalazła też miejsce sala bufetowa, którą zaprojektował Czajkow-
ski (il. 6-8). Niestety zachowane zdjęcia nie pozwalają zbyt wiele powiedzieć na
temat aranżacji przestrzeni tej sali, ukazują one jedynie pojedyncze meble. Do
bufetu artysta zaprojektował kredens, dwie szafy na szkło i dwa typy krzeseł, nie
wiadomo, czy towarzyszyły im stoły. Gdy Czajkowski projektował meble do jadalni
dla Władysława Reymonta, które były powtórzeniem kompletu z Starego Teatru,
wówczas pojawił się w tym zestawie stół12. Meble wykonane zostały z jesionu. We
wszystkich sprzętach widoczne były cechy łączące je z meblarstwem epoki bie-
dermeieru. Zauważyli to już współcześnie krytycy, którzy pisali: „Mile uderza na
9 Stary Teatr, s. 1-2.
10 Biblioteka Akademii Sztuki Pięknych w Krakowie, teki Jerzego Warchałowskiego, Wystawa
„polskiej sztuki stosowanej”, 5 iii 1908, sygn. 20028, k. 12-13.
11 Stary Teatr, s. 1-2.
12 Część kompletu mebli do jadalni Władysława Reymonta znajduje się w Muzeum Literatury
w Warszawie.
5. Ludwik Wojtyczko,
fotel z mniejszej sali
restauracyjnej w Starym
Teatrze w Krakowie,
zdj. ze zbiorów Gabinetu
Rycin Akademii Sztuk
Pięknych w Krakowie.
Myśl artystyczna”, która przeniknęła do „knajp”...
127