DOI article:
Wójcik, Agata: „Myśl artystyczna”, która przeniknęła do „knajp”: Wnętrza restauracyjne w Starym Teatrze w Krakowie projektu artystów związanych z Towarzystwem Polska Sztuka Stosowana
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.44918#0125
„Myśl artystyczna”,
która przeniknęła do „knajp”.
Wnętrza restauracyjne w Starym
Teatrze w Krakowie projektu artystów
związanych z Towarzystwem
Polska Sztuka Stosowana "
W roku 1906 władze Krakowa zdecydowały się powierzyć zaprojektowanie wnętrz
restauracji w świeżo wyremontowanym Starym Teatrze twórcom związanym
z Towarzystwem Polska Sztuka Stosowana (tpss). Gest ten był wyczekiwany ze
strony artystów i miłośników polskiej sztuki stosowanej. Pozwolił on na zapre-
zentowanie umiejętności i nowego spojrzenia na sposób projektowania wnętrz
i mebli oraz otworzył przed twórcami związanymi z tpss drogę do dalszych
zleceń. Niestety wnętrza restauracyjne nie zachowały się. Liczne przebudowy
gmachu, przywrócenie mu funkcji teatru, a także brak zrozumienia dla sztuki
stosowanej początku xx wieku doprowadził do ich bezpowrotnego zniszczenia.
Poza opisami zamieszczonymi w prasie i fotografiami, jedyną pamiątką jest fotel
projektu Ludwika Wojtyczki przechowywany w Muzeum Mazowieckim w Płoc-
ku. Dlatego celem niniejszego tekstu jest odtworzenie wyglądu poszczególnych
pomieszczeń, wskazanie, jakie rozwiązania formalne proponowali projektanci,
oraz umieszczenie wnętrz Starego Teatru na tle projektowania tego typu lokali
w Polsce i w Europie.
Jednym z założeń Towarzystwa było wspieranie produkcji i sprzedaży pol-
skiej sztuki stosowanej. W celu realizacji tego postulatu Towarzystwo starało się
nawiązać współpracę z zakładami produkującymi meble i kilimy, z drukarniami
itp. Współpraca ta polegała na ogłaszaniu za pośrednictwem tpss konkursów,
dostarczaniu im wzorów lub zatrudnieniu artysty w charakterze kierownika ar-
tystycznego. tpss próbowało także zdobyć zlecenia instytucji publicznych i osób
prywatnych na projekty architektoniczne, wyposażenia wnętrz czy druków. Aby
pozyskać projekty mebli i wnętrz Towarzystwo zorganizowało kilka konkursów, ich
wyniki prezentowano szerszej publiczności na wystawach. Napływające w pierw-
szych latach działalności zlecenia nie satysfakcjonowały jednak członków, którzy
* Artykuł powstał w ramach projektu badawczego „Ojcowie polskiego designu. Towarzystwo
Polska Sztuka Stosowana. Architektura wnętrz i meblarstwo”, finansowanego przez Narodowe
Centrum Nauki (2015/17/d/hs2/01215).
modus
prace z historii sztuki
art history journal
xviii, 2018
0
For English - see p. 137
AGATA WÓJCIK
ARTYKUŁY
123
która przeniknęła do „knajp”.
Wnętrza restauracyjne w Starym
Teatrze w Krakowie projektu artystów
związanych z Towarzystwem
Polska Sztuka Stosowana "
W roku 1906 władze Krakowa zdecydowały się powierzyć zaprojektowanie wnętrz
restauracji w świeżo wyremontowanym Starym Teatrze twórcom związanym
z Towarzystwem Polska Sztuka Stosowana (tpss). Gest ten był wyczekiwany ze
strony artystów i miłośników polskiej sztuki stosowanej. Pozwolił on na zapre-
zentowanie umiejętności i nowego spojrzenia na sposób projektowania wnętrz
i mebli oraz otworzył przed twórcami związanymi z tpss drogę do dalszych
zleceń. Niestety wnętrza restauracyjne nie zachowały się. Liczne przebudowy
gmachu, przywrócenie mu funkcji teatru, a także brak zrozumienia dla sztuki
stosowanej początku xx wieku doprowadził do ich bezpowrotnego zniszczenia.
Poza opisami zamieszczonymi w prasie i fotografiami, jedyną pamiątką jest fotel
projektu Ludwika Wojtyczki przechowywany w Muzeum Mazowieckim w Płoc-
ku. Dlatego celem niniejszego tekstu jest odtworzenie wyglądu poszczególnych
pomieszczeń, wskazanie, jakie rozwiązania formalne proponowali projektanci,
oraz umieszczenie wnętrz Starego Teatru na tle projektowania tego typu lokali
w Polsce i w Europie.
Jednym z założeń Towarzystwa było wspieranie produkcji i sprzedaży pol-
skiej sztuki stosowanej. W celu realizacji tego postulatu Towarzystwo starało się
nawiązać współpracę z zakładami produkującymi meble i kilimy, z drukarniami
itp. Współpraca ta polegała na ogłaszaniu za pośrednictwem tpss konkursów,
dostarczaniu im wzorów lub zatrudnieniu artysty w charakterze kierownika ar-
tystycznego. tpss próbowało także zdobyć zlecenia instytucji publicznych i osób
prywatnych na projekty architektoniczne, wyposażenia wnętrz czy druków. Aby
pozyskać projekty mebli i wnętrz Towarzystwo zorganizowało kilka konkursów, ich
wyniki prezentowano szerszej publiczności na wystawach. Napływające w pierw-
szych latach działalności zlecenia nie satysfakcjonowały jednak członków, którzy
* Artykuł powstał w ramach projektu badawczego „Ojcowie polskiego designu. Towarzystwo
Polska Sztuka Stosowana. Architektura wnętrz i meblarstwo”, finansowanego przez Narodowe
Centrum Nauki (2015/17/d/hs2/01215).
modus
prace z historii sztuki
art history journal
xviii, 2018
0
For English - see p. 137
AGATA WÓJCIK
ARTYKUŁY
123