DOI article:
Kazubowska, Joanna: Dwaj książęta i moda: studium wartości poznawczej strojów i tkanin w malarstwie na przykładzie portretów autorstwa Bartłomieja Strobla (1591-ok. 1647)
Citation link:https://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/modus2020/0094
mój książę Janusz Radziwiłł i słudzy przy nim będący tak w drodze, jako na miejscu
postępować sobie mają. Dana w Wilnie dnia 7 Septembra Anno 1628 [Information,
according to which my son Prince Janusz Radziwiłł and his servants should act
during the journey and when they arrive. Given in Vilnius on 7 September, Anno
1628].115 The parental instructions included advice for the young magnate and
instructions for his companions and guardians. Among those instructions, we
can find clues regarding the costume: “Do Berlina jechać w polskich ubiorach
i lubo z wielu miar życzyłbym, aby sprawowanie szat cudzoziemskich do Lipska
odłożono, wszakże jeśliby pan Kan [...] inaczej radził, tedy synowi memu z tym,
którzy się o niego najbliżej ocierać będą, podróżne i powszednie szaty sprawić,
a dalsze strojenie do Lipska odłożyć. W sprawowaniu szat miarę zachować, żeby
był szyk i blask, bez przepychu i popisywania się, oraz bez niechlujstwa. Nad
trzy pary szat nigdy więcej synowi nie sprawować, to jest jedna para powsze-
dnia, a dwie odświętne, gdyż i wzrost za laty, i stroje odmianę biorą. [...] Zrazu
przypatrzyć się z jakim pożytkiem w życiu i strojach książęta tameczni narabiają
i przystosować się do ich zwyczajów. Haftowanych habitów nie sprawować syno-
wi, bo kiedy tego będzie czas, tedy tu w domu swoi robotnicy sprostać temu będą
mogli. [...] Ponieważ polskich szat ma nazbyt, tedy na miejsce przyjechawszy,
jedne albo dwie parze szat co ochędoższych zostawić mu dla używania, a ostatek
na niemczyznę przerobić, jako na poszewki płaszczów, na kabaty, albo rękawy
pacholętom i na co inszego przyda się” [Wear Polish attire when going to Berlin,
and it is my sincere wish that you postpone the commissioning of foreign clothes
until Leipzig, however, were Mr. Kan [...] to advise otherwise, then I would wish
for my son and those closest about him to have their traveling and everyday gar-
ments madę, and any further dressmaking should be delayed until the arrival in
Leipzig. In the dressing of the robes, maintain balanced measure, so as to be chic
and splendid, and yet without excess or boastfulness, but also without sloppiness.
There is no need for my son to have morę than three ensembles of garments
at any time, that is, one set for daily use, and two festive ones, both because his
growth in years, and the way of dress is changing. [...] At first observe the us-
age that these princes make of life and dress, and then adapt to their custom.
Do not commission embroidered habits for my son, as when there is time for
those, our own workers here at home will be able to make them [...] Since he
has Polish robes even in excess, then, when he arrives, let him will keep one or
two ensembles of the nicest robes for his perusal, and let the rest be adjusted
to the German fashion, as coat linings, jackets, or sleeves for the boys, and for
whatever else they may be useful].116
Krzysztof Radziwiłł also ordered his son to send him from the journey “kon-
terfekt zupełnie wymalowawszy w stroju, który będzie mu najprzystojniejszy”
[his painted likeness, complete in the dress that shall be most handsomely
fitting].117 And so he did. During his foreign travels, in 1631-1633 the young
prince stayed in Leiden, where he met David Bailly, a painter who specialized
in portraits of professors and students of the local university.118 In the artists
115 K. Radziwiłł, Informacyja, pp. 207-234.
116 Ibidem, pp. 209, 215.
117 Ibidem, p. 216.
118 Ibidem.
94
ARTICLES
Joanna Kazubowska
postępować sobie mają. Dana w Wilnie dnia 7 Septembra Anno 1628 [Information,
according to which my son Prince Janusz Radziwiłł and his servants should act
during the journey and when they arrive. Given in Vilnius on 7 September, Anno
1628].115 The parental instructions included advice for the young magnate and
instructions for his companions and guardians. Among those instructions, we
can find clues regarding the costume: “Do Berlina jechać w polskich ubiorach
i lubo z wielu miar życzyłbym, aby sprawowanie szat cudzoziemskich do Lipska
odłożono, wszakże jeśliby pan Kan [...] inaczej radził, tedy synowi memu z tym,
którzy się o niego najbliżej ocierać będą, podróżne i powszednie szaty sprawić,
a dalsze strojenie do Lipska odłożyć. W sprawowaniu szat miarę zachować, żeby
był szyk i blask, bez przepychu i popisywania się, oraz bez niechlujstwa. Nad
trzy pary szat nigdy więcej synowi nie sprawować, to jest jedna para powsze-
dnia, a dwie odświętne, gdyż i wzrost za laty, i stroje odmianę biorą. [...] Zrazu
przypatrzyć się z jakim pożytkiem w życiu i strojach książęta tameczni narabiają
i przystosować się do ich zwyczajów. Haftowanych habitów nie sprawować syno-
wi, bo kiedy tego będzie czas, tedy tu w domu swoi robotnicy sprostać temu będą
mogli. [...] Ponieważ polskich szat ma nazbyt, tedy na miejsce przyjechawszy,
jedne albo dwie parze szat co ochędoższych zostawić mu dla używania, a ostatek
na niemczyznę przerobić, jako na poszewki płaszczów, na kabaty, albo rękawy
pacholętom i na co inszego przyda się” [Wear Polish attire when going to Berlin,
and it is my sincere wish that you postpone the commissioning of foreign clothes
until Leipzig, however, were Mr. Kan [...] to advise otherwise, then I would wish
for my son and those closest about him to have their traveling and everyday gar-
ments madę, and any further dressmaking should be delayed until the arrival in
Leipzig. In the dressing of the robes, maintain balanced measure, so as to be chic
and splendid, and yet without excess or boastfulness, but also without sloppiness.
There is no need for my son to have morę than three ensembles of garments
at any time, that is, one set for daily use, and two festive ones, both because his
growth in years, and the way of dress is changing. [...] At first observe the us-
age that these princes make of life and dress, and then adapt to their custom.
Do not commission embroidered habits for my son, as when there is time for
those, our own workers here at home will be able to make them [...] Since he
has Polish robes even in excess, then, when he arrives, let him will keep one or
two ensembles of the nicest robes for his perusal, and let the rest be adjusted
to the German fashion, as coat linings, jackets, or sleeves for the boys, and for
whatever else they may be useful].116
Krzysztof Radziwiłł also ordered his son to send him from the journey “kon-
terfekt zupełnie wymalowawszy w stroju, który będzie mu najprzystojniejszy”
[his painted likeness, complete in the dress that shall be most handsomely
fitting].117 And so he did. During his foreign travels, in 1631-1633 the young
prince stayed in Leiden, where he met David Bailly, a painter who specialized
in portraits of professors and students of the local university.118 In the artists
115 K. Radziwiłł, Informacyja, pp. 207-234.
116 Ibidem, pp. 209, 215.
117 Ibidem, p. 216.
118 Ibidem.
94
ARTICLES
Joanna Kazubowska