Modus: Prace z historii sztuki (20.2020)

Inwentarz kościoła i klasztoru
oo. Bernardynów w Sokalu
z 1833 roku*
1833 Inventory
of the Bernardine church
and monastery in Sokal*

modus
prace z historii sztuki
art history journal
xx, 2020
0

For English - see p. 184

Kościół Bernardynów w Sokalu od początku swego istnienia słynął z przecho-
wywania cudownego obrazu Matki Boskiej Sokolskiej. Wizerunek ten, przedsta-
wiający Marię z Dzieciątkiem Jezus na ręku, namalował Jakub Wężyk1. W 1392
roku dzieło zawieszono w małej cerkwi na wyspie na Bugu, wśród bagien koło
Sokala. W1519 roku Tatarzy spalili cerkiew, ale obraz ocalał. Został umieszczony
w małym, drewnianym kościele, który wybudowano na miejscu spalonej cerkwi.
17 października 1599 roku biskup chełmski Stanisław Gomoliński oddał kościół
wraz z przyległym terenem bernardynom2. 2 lipca 1604 roku biskup chełmski
Jerzy Zamojski poświęcił kamień węgielny pod budowę w tym miejscu nowe-
go klasztoru i kościoła, zaś 14 kwietnia 1619 roku konsekrował wykończoną

ALEKSANDER
KRZYSZTOF
SITNIK OFM

* W niniejszym artykule z uwagi na specyfikę materiału źródłowego, który jest w nim pub-
likowany, Wydawca zdecydował się na zmianę schematu edytorskiego przyjętego w „Mo-
dusie”. Dlatego tekst angielski umieszczono bezpośrednio po polskim wstępie, natomiast
inwentarz opublikowano tylko w języku polskim z tłumaczeniem nazw poszczególnych
jego działów. / Due to the specific naturę of the source materiał published in this article,
the Publisher decided to change the editorial layout adopted in “Modus”. Therefore, the
English version immediately follows the Polish introduction, while the inventory is pub-
lished in Polish only, with the translation of individual section headings.
1 Cudowny obraz Matki Boskiej Sokolskiej posiada obszerną literaturę o charakterze historyczno-
-dewocyjnym, którą ostatnio zebrała A. Dworzak, Osiemnastowieczne uroczystości z udzia-
łem cudownych obrazów na terenie województwa bełskiego. Zarys problematyki, „Rocznik
Historii Sztuki”, 45, 2020 [w druku].
2 Archiwum Prowincji 00. Bernardynów w Krakowie (dalej: apbk), dokument pergami-
nowy, sygn. 166: „17 października 1599, w Sokalu. Stanisław Gomoliński, biskup chełm-
ski, oddaje bernardynom kościół Matki Bożej na wyspie na rzece Bugu koło Sokala
z wszystkimi gruntami doń należącymi dla obsługi wiernych przychodzących tłumnie
do cudownego obrazu Matki Bożej w tym kościele i dla zwiększenia kleru w diecezji
oraz oświadcza, że Jan Ostroróg obiecał legować na budowę klasztoru 5000 złotych”.
Instrument notarialny spisany przez Jana Chrzciciela Mercatusa, notariusza publicznego;
ibidem, rkps xxiv-a-i, Loci Sokaliensis ad Sanctam Mariam Consolationis celebritas,
receptio, instauratio a fratribus ordinis Minorum de Observantia D. Francisci [...] anno
D. 1599,1592-1929, s. 343.

ARTYKUŁY 181