DOI article:
Puzio, Maksymilian: Wilhelma Wachtla "Pożegnanie z Golusem"
Citation link:https://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/modus2020/0255
Celem zaproszenia Eliasza do domu w czasie kolacji jedno z dzieci otwiera drzwi,
ukazując brak lęku rodziny przed niebezpieczeństwami i oddanie się opiece
Boga. Zobrazowana przez Wachtla scena przedstawia rodzinę, która doczekała
się wizyty proroka i może w radości oczekiwać przyjścia Mesjasza.
Artysta w symboliczny sposób ponownie nawiązał do idei syjonizmu. Bli-
skie nadejście Zbawcy pozwala Żydom na powrót do Ziemi Obiecanej, w której
ma się on objawić. Wyjście z diaspory ma korespondować więc z biblijną hi-
storią opuszczenia Egiptu i przełamania niewoli. Niejednoznaczne jest jednak,
czy dla Wachtla takim wyzwoleniem ma być tylko porzucenie rozproszenia
i osiedlenie się w Syjonie, czy również odwrót od wielowiekowej tradycji.
Artysta świadomie korzysta z dziejów biblijnych, by odnieść współczesne mu
czasy do wątków tradycyjnych, zrozumiałych dla każdego Żyda.
Także tę grafikę cechuje nastrójowość osiągnięta grą światła pochodzącego
z zapalonych świec. Rozmyte kontury nadają kompozycji malarski i mistyczny
charakter. Centrum sceny stanowi postać proroka, w którego stronę skierowani
są obecni w pomieszczeniu, co nadaje jej wrażenie dynamizmu.
Idylla sobotnia103
Następna w kolejności scena przedstawia sześciooso-
bową grupę młodzieży żydowskiej, skupioną wokół
chłopca czytającego książkę (ił. 9). Skrywają się oni
w cieniu budynku widocznego po prawej oraz drze-
wa rosnącego z lewej strony. W tle widać trawnik,
ławkę z dwoma sylwetkami oraz zarysy drzew i bu-
dynków. Przedstawieni noszą tradycyjne, skromne
stroje, a u chłopców widać pejsy. Z grupy wyróżnia
się stojący z tyłu młodzieniec oparty o ścianę budyn-
ku, wyglądem przypominający bardziej robotnika lub
syjonistę.
Scenę można intepretować jako dążenie młodzieży
żydowskiej do odkrywania nowych źródeł wiedzy
i rozrywki, które mogą stanowić niereligijne książki,
czytane ukradkiem bez opieki dorosłych. O nietrady-
cyjnym zachowaniu młodych ludzi może świadczyć
bliskość chłopców i dziewcząt podczas wspólnie spę-
dzanego czasu. Artysta wprowadza tym samym do
swojej narracji wątki odchodzenia od tradycji i po-
9. Wilhelm Wachtel, Idylla
sobotnia, ok. 1935, Muzeum
Kresów w Lubaczowie,
nr inw. ml/ 1061A/7. Wg
<https://tinyurl.com/
n879x7re>
szukiwania nowych idei, na przykład syjonizmu, którego popularność rosła
dzięki tekstom i publikacjom dostępnym szerokiemu gronu odbiorców.
Żółta łata104
W grafice numer osiem przedstawiona została wąska uliczka z gęstą zabudową po
bokach, prowadząca wzrok widza w głąb miasteczka (ił. 10). Na pierwszym planie
103 W. Wachtel, Idylla sobotnia, ok. 1935, litografia, 59,5 x 43,5 cm, mkl, nr inw. ML/1061A/7, <http://
judaika.polin.pl/dmuseion/docmetadata?id=6564&show_nav=true> (stan na 25.04.2020).
104 W. Wachtel, Żółta łata, ok. 1935, litografia, 59,5 x 43,5 cm, mkl, nr inw. ml/io6ia/8, <http://
judaika.polin.pl/dmuseion/docmetadata?id=6564&show_nav=true> (stan na 25.04.2020).
Wilhelma Wahtla Pożegnanie z Golusem
255
ukazując brak lęku rodziny przed niebezpieczeństwami i oddanie się opiece
Boga. Zobrazowana przez Wachtla scena przedstawia rodzinę, która doczekała
się wizyty proroka i może w radości oczekiwać przyjścia Mesjasza.
Artysta w symboliczny sposób ponownie nawiązał do idei syjonizmu. Bli-
skie nadejście Zbawcy pozwala Żydom na powrót do Ziemi Obiecanej, w której
ma się on objawić. Wyjście z diaspory ma korespondować więc z biblijną hi-
storią opuszczenia Egiptu i przełamania niewoli. Niejednoznaczne jest jednak,
czy dla Wachtla takim wyzwoleniem ma być tylko porzucenie rozproszenia
i osiedlenie się w Syjonie, czy również odwrót od wielowiekowej tradycji.
Artysta świadomie korzysta z dziejów biblijnych, by odnieść współczesne mu
czasy do wątków tradycyjnych, zrozumiałych dla każdego Żyda.
Także tę grafikę cechuje nastrójowość osiągnięta grą światła pochodzącego
z zapalonych świec. Rozmyte kontury nadają kompozycji malarski i mistyczny
charakter. Centrum sceny stanowi postać proroka, w którego stronę skierowani
są obecni w pomieszczeniu, co nadaje jej wrażenie dynamizmu.
Idylla sobotnia103
Następna w kolejności scena przedstawia sześciooso-
bową grupę młodzieży żydowskiej, skupioną wokół
chłopca czytającego książkę (ił. 9). Skrywają się oni
w cieniu budynku widocznego po prawej oraz drze-
wa rosnącego z lewej strony. W tle widać trawnik,
ławkę z dwoma sylwetkami oraz zarysy drzew i bu-
dynków. Przedstawieni noszą tradycyjne, skromne
stroje, a u chłopców widać pejsy. Z grupy wyróżnia
się stojący z tyłu młodzieniec oparty o ścianę budyn-
ku, wyglądem przypominający bardziej robotnika lub
syjonistę.
Scenę można intepretować jako dążenie młodzieży
żydowskiej do odkrywania nowych źródeł wiedzy
i rozrywki, które mogą stanowić niereligijne książki,
czytane ukradkiem bez opieki dorosłych. O nietrady-
cyjnym zachowaniu młodych ludzi może świadczyć
bliskość chłopców i dziewcząt podczas wspólnie spę-
dzanego czasu. Artysta wprowadza tym samym do
swojej narracji wątki odchodzenia od tradycji i po-
9. Wilhelm Wachtel, Idylla
sobotnia, ok. 1935, Muzeum
Kresów w Lubaczowie,
nr inw. ml/ 1061A/7. Wg
<https://tinyurl.com/
n879x7re>
szukiwania nowych idei, na przykład syjonizmu, którego popularność rosła
dzięki tekstom i publikacjom dostępnym szerokiemu gronu odbiorców.
Żółta łata104
W grafice numer osiem przedstawiona została wąska uliczka z gęstą zabudową po
bokach, prowadząca wzrok widza w głąb miasteczka (ił. 10). Na pierwszym planie
103 W. Wachtel, Idylla sobotnia, ok. 1935, litografia, 59,5 x 43,5 cm, mkl, nr inw. ML/1061A/7, <http://
judaika.polin.pl/dmuseion/docmetadata?id=6564&show_nav=true> (stan na 25.04.2020).
104 W. Wachtel, Żółta łata, ok. 1935, litografia, 59,5 x 43,5 cm, mkl, nr inw. ml/io6ia/8, <http://
judaika.polin.pl/dmuseion/docmetadata?id=6564&show_nav=true> (stan na 25.04.2020).
Wilhelma Wahtla Pożegnanie z Golusem
255